علائم و نشانه های سرطان کبد چیست؟
معمولا تا زمانی که سرطان کبد به مرحله پیشرفته نرسیده باشد، علائم آن بروز پیدا نمیکنند.
کبد، یکی از اندامهای حیاتی بدن است که به طور عمده، وظیفه تصفیه خون را به عهده دارد. خون در سراسر بدن جریان دارد و مواد شیمیایی و سمها را به خود جذب میکند. از آنجایی که خون تمام قسمتهای بدن، حداقل یکبار از کبد عبور میکنند، کبد به راحتی در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان قرار میگیرد.
سرطان کبد در کودکان
به طور عمده، سرطان در کودکان دو نوع است:
- هپاتوبلاستوما (Hepatoblastoma)
- و هپاتوسلولار کارسینوما (Hepatocellular carcinoma).
سرطان کبد در کودکان، حدود ۱ درصد سرطانهای کبد را تشکیل میدهد. شانس نجات برای سرطان کبد در کودکان ۵ ساله ، ۷۳ درصد است.
سرطان کبد در زنان
به طور کلی زنان کمتر از مردان دچار سرطان کبد میشوند. مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلاء به سرطان کبد قرار دارند. خطر ابتلاء مردان به این نوع سرطان در مقایسه با زنان، حدود سه برابر بیشتر است.
آیا سرطان کبد خطرناک است؟
در سرطان کبد، شانس درمان نسبت به سایر سرطانها کمتر است. در واقع معمولا سرطان کبد بسیار دیرهنگام و در مراحل پیشرفته و پایانی خود تشخیص داده میشود.
بر اساس گزارشی از انجمن شیمی آمریکا (ACS)، شانس نجات بیماران به مدت ۵ سال پس از تشخیص سرطان کبد توسط پزشک، ۳۱ درصد است. یعنی از بین افرادی که دچار سرطان کبد میشوند، حدود ۳۱ درصد به مدت حداقل ۵ سال، به زندگی خود ادامه میدهند.
سرطان کبد چیست؟
کبد ممکن است دچار سرطان اولیه و یا سرطان متاستاتیک شود. سرطان اصلی سرطانی است که در سلولهای خود کبد ایجاد میشود.
سرطان متاستاتیک سرطانی است که در سایر سلولهای اندامهای بدن ایجاد میشود و سپس به کبد میرسد. گفته میشود که اکثر سرطانهای کبد از نوع ثانویه یا متاستاتیک هستند. نامگذاری سرطانهای متاستاتیک بر اساس اندام اولیهای که در آن شکل گرفتهاند انجام میشود. به عنوان مثال، سرطانی که در سینه ایجاد شده و به کبد منتشر میشود، سرطان متاستاتیک سینه نام دارد. می توانید با متخصص خون، سرطان و آنکولوژی و یا متخصص درمان سرطان صحبت کنید .
بالاترین خطر ابتلا به سرطان کبد در افرادی با میانگین سنی ۶۷ سال دیده میشود.
معمولا تا زمانی که سرطان کبد به مرحله پیشرفته نرسیده باشد، علائم آن بروز پیدا نمیکنند. از جمله علائم سرطان کبد، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- زردی یا یرقان، که باعث زرد شدن چشمها و رنگ پوست میشود
- دردهای شکمی
- درد در منطقه نزدیک به شانه راست
- بزرگ شدن کبد، طحال یا هر دو
- تجمع مایعات یا ورمهای شکمی
- خستگی
- حالت تهوعاستفراغ
- کمردرد
- خارش
- تب
- از دست دادن ناگهانی وزن
- کاهش اشتها
-
از کجا بفهمم سرطان کبد دارم؟
معمولا علائم سرطان کبد در مراحل اولیه بروز نمیکنند. اگر علائم سرطان کبد را در خود میبینید، حتما آنها را جدی بگیرید و برای کنترل سلامتی کبدتان به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
روشهای تشخیص سرطان کبد
تشخیص زود هنگام سرطان کبد، شانس درمان و از بین بردن تومور کبد را بالا میبرد. تشخیص سرطان کبد معمولا با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی شروع میشود. ابتدا پزشک با پرسیدن سوالاتی، سابقه بیماری افراد را کنترل میکند. سپس طی یک معاینه فیزیکی، تورمهای شکمی و وجود زردی در چشمها را مورد بررسی قرار میدهد. این دو مورد اکثرا گویای مشکلات کبدی هستند. اگر افرادی دارای سابقه اعتیاد به مشروبات الکلی ، ابتلاء به هپاتیت B و هپاتیت C هستند، حتما باید این موارد را به پزشک خود اطلاع دهند.
سرطان کبد را میتوان از طریق آزمایشهای زیر تشخیص داد:
آزمایش سلامتی کبد
این آزمایش به متخصص کمک میکند تا با اندازهگیری دقیق مقدار پروتئین، آنزیمهای کبد و بیلی روبین موجود در خون، وضعیت سلامتی کبد شما را تشخیص دهد.
وجود آلفا فتوپروتئین در خون
وجود آلفا فتوپروتئین (AFP) در خون فرد میتواند نشانه ابتلاء به سرطان کبد باشد. این پروتئین معمولا قبل از تولد، در کبد و کیسه زرده نوزادان تولید میشود. معمولا پس از تولد نوزاد، تولید آلفا فتوپروتئین متوقف میشود.
سیتیاسکن یا امارای شکمی
با استفاده از روشهای عکسبرداری سیتیاسکن و امآرای، تصویر دقیقی از کبد و دیگر اندامهای شکمی، به دست میآید. این تصاویر به پزشک کمک میکند تا محل رشد و تولید تومور، اندازه تومور و انتشار تومور به دیگر اندامها را تشخیص دهند.
نمونهبرداری از کبد
روش دیگر برای تشخیص سرطان کبد، بیوپسی (Biopsy) یا نمونهبرداری از کبد است . طی بیوپسی، قسمتی از بافت کبد را بر میدارند و آزمایشهای مورد نظر بر روی آن انجام میدهند. برای جلوگیری از احساس درد، عمل نمونهبرداری به کمک بیهوشی انجام میشود.
عوارض سرطان کبد
سرطان کبد ممکن است باعث تورم و قابل مشاهده شدن رگهای زیر شکم شود.
- کبودی
- خونریزی
- درد
- کاهش اشتها
- از دست دادن وزن
- و ضعف بدن از دیگر عوارض سرطان کبد هستند.
-
همچنین سرطان کبد میتواند به کلسترول و کاهش قند خون منجر شود. نگران عوارض سرطان کبد نباشید، با مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان سرطان کبد سایت پذیرش ۲۴ مشورت بگیرید و عوارض سرطان کبد را به حداقل برسانید.
سیروز کبدی
سیروز کبدی وضعیتی است که کبد به دلیل آسیبهای بلند مدت، عملکرد طبیعی خود را از دست میدهد. در واقع سیروز، مرحله پیشرفته فیبروزیس است که از بیماری های کبدی مانند هپاتیت و مصرف بیش از حد الکل، ناشی میشود.
-
علت سرطان کبد
علل سرطان کبد به طور دقیق مشخص نیست. سرطان اولیه کبد بیشتر به دلایل :
- وراثتی
- مصرف الکل
- در نتیجه بیماری های عفونی مانند هپاتیت بی و سی، هموکروماتوزیس (بیماری وراثتی که مقدار آهن در کبد، بسیار بیشتر از حد نرمال است) ایجاد میشود.
-
عفونتهای ناشی از هپاتیت B و C و ویروسها، متداولترین علل ایجاد سرطان در آمریکا هستند. افرادی که دچار این نوع ویرسها میشوند بسیار بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به سرطان کبد هستند زیرا این ویرسها میتوانند منجر به سیروز شوند. بیش از نیمی از افرادی که دچار سرطان اولیه کبد میشوند، دچار سیروز کبدی هستند. برخی از بیماریهای کبدی ارثی، مانند هموکروماتوز نیز باعث سیروز کبدی و افزایش خطر ابتلاء به سرطان کبد میشوند.
مواد شیمیایی مانند وینیل کلرید و آرسنیک نیز میتوانند به سرطان اولیه کبد منجر شوند. استعمال دخانیات و مصرف بیش از حد مشروبات الکلی نیز، از جمله مواردی هستند که افراد را در معرض ابتلاء به سرطان اولیه کبد قرار میدهند.
عوامل دیگری که خطر ابتلا را افزایش میدهند.
جنسیت
مردها بیشتر از زنها در معرض سرطان کبد قرار میگیرند.
اضافه وزن
چاقی خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش میدهد.
استفاده از استروئیدهای آنابولیک
ورزشکاران معمولا برای افزایش حجم عضلات خود از هورمونها کمک میگیرند. استفاده بلند مدت از این هورمونها، باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد میشود.
بیماریهای ارثی متابولیک
بیماریهایی که متابولیسم عادی بدن را مختل میکنند، احتمال ابتلا به سرطان کبد را در افراد به اندازهی قابل توجهی افزایش میدهند.
بیماریهای خاص
تحقیقات نشان دادهاند که برخی بیماریهای خاص مانند :
- کمبود آلفا -۱ آنتی تریپسین
- تیروزینمی
- و بیماری ویلسون، با سرطان کبد مرتبط هستند.
-
دیابت نوع ۲
خطر ابتلاء به سرطان کبد در افراد مبتلا به دیابت به خصوص اگر دچار هپاتیت هم باشند یا مدام از الکل استفاده کنند، بسیار بیشتر است.
سابقه ابتلا در خانواده
اگر مادر، پدر، خواهر یا برادر فردی مبتلا به سرطان کبد باشد، آن فرد بیشتر در معرض ابتلاء به این بیماری قرار میگیرد.
قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسی
آفلاتوکسین مادهای است که از یک قارچ خاص ترشح میشود. هنگامی که کپک بر روی محصولات زیر رشد میکند، باعث ایجاد آفلاتوکسین میشود:
- گندم
- بادام زمینی
- ذرت
- آجیل
- سویا
-
خطر ابتلا به سرطان کبد در اثر تماس طولانی مدت با آفلاتوکسین افزایش مییابد. در کشورهای صنعتی که معمولا تولیدکنندگان به طور منظم مقدار آفلاتوکسین را بررسی میکنند، این احتمال کمتر است.
سیستم دفاعی ضعیف
افرادی مبتلا به ایدز و افرادی که داری سیستم ایمنی ضعیف هستند، بیشتر به سرطان کبد مبتلا میشوند. در واقع خطر ابتلاء به سرطان کبد در این افراد، ۵ برابر بیشتر از افراد دیگر است.
-
راه های پیشگیری از سرطان کبد
سرطان کبد در مقایسه با سرطانهای دیگر، سختتر درمان میشود. اما افراد میتوانند خطرات ابتلا به این سرطان را کاهش دهند. همچنین رعایت موارد پیشگیری از سرطان میتواند احتمال تشخیص زودهنگام سرطان کبد در افراد را افزایش دهد.
هیچ اقدامی به طور کامل نمیتواند جلوی ابتلا به سرطان کبد را بگیرد، اما موارد زیر میتوانند این خطر را کاهش دهند.
تغییر عادت مصرف مشروبات الکلی
مصرف مداوم و بیش از حد مشروبات الکلی به طور قابل توجهی باعث افزایش سیروز و سرطان کبد میشود. ترک مصرف مشروبات الکلی، میتواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند.
کاهش مصرف دخانیات
کاهش مصرف دخانیات به خصوص در افرادی که به هپاتیت B و C مبتلا هستند، به پیشگیری از سرطان کبد کمک میکند.
تناسب اندام
چاقی یکی از عوامل ابتلا به کبد چرب و سیروز است و میتواند منجر به دیابت و سرطان کبد شود. افزایش سلامتی جسمی و تناسب وزن، میتواند خطر ابتلا به این نوع سرطان را تاحدی کاهش دهد.
درمان بیماریهای زمینهای
بیماریهایی مانند دیابت و هموکروماتوزیس میتوانند زمینهی ابتلا به سرطان کبد باشند. درمان این بیماریها ، باعث جلوگیری از پیشروی آنها و ابتلا به سرطان کبد میشود.
-
درمان سرطان کبد به موارد زیر بستگی دارد:
- تعداد، اندازه و محل تومورها در کبد
- عملکرد کبد
- وجود سیروز
- انتشار تومور به دیگر اندامها
-
درمان سرطان کبد (خوشخیم و بدخیم)
سرطانهای خوشخیم
جراحی
برای افرادی که در مراحل اولیه سرطان کبد هستند و قابلیت درمان وجود دارد، جراحی و خارج کردن توده، تنها راه درمان به نظر میرسد. شما میتوانید درباره جراحی و درمان سرطان کبد با بهترین متخصصان آنلاین سرطان به صورت مشاوره متنی یا تلفنی در تماس باشید.
پیوند کبد
افرادی که میخواهند عمل پیوند کبد انجام دهند، اندازهی تومور کبد آنها باید کوچکتر از ۵ سانتیمتر باشد و اگر تعداد متعددی تومور در کبد آنها وجود دارد، اندازه هر تومور باید کوچکتر از ۳ سانتیمتر باشد. در غیر اینصورت خطر بازگشت سرطان به کبد بسیار زیاد است و به دلیل خطر بالای بازگشت، عمل پیوند کبد قابل انجام نیست.
یک پیوند کبد موفق خطر بازگشت سرطان را کاهش میدهد و باعث عملکرد طبیعی کبد در بدن میشود. اما سیستم دفاعی بدن ممکن است اندام جدید را پس بزند و به عنوان عامل بیگانه به آن حمله کند. برخی دارو ها میتوانند سیستم ایمنی بدن را سرکوب و به سازگاری بدن با کبد جدید کمک کنند. اما این داروها با سرکوب سیستم ایمنی بدن، فرد را در معرض ابتلا به عفونتهای شدید قرار میدهند.
سرطانهای بدخیم
سرطانهای پیشرفته و سرطانهایی که به دیگر اندامهای بدن منتشر شدهاند، شانس بسیار کمی برای درمان دارند. اما تیمهای درمان سرطان حرفهای، میتوانند برای درمان علائم بیماری و کاهش روند رشد تومور، روش مناسب درمان را انتخاب کنند.
روشهای جدید درمان سرطان کبد
نبست به نوع سرطان، انواع روشهای زیر برای درمان سرطان کبد، به کار گرفته میشود.
درمان آبلیتیو (Ablative)
یک جراح میتواند برای کوچک کردن تومور یا متوقف کردن رشد تومور، از امواج رادیویی، موج و گرمای الکترومغناطیس و یا تزریق الکل به طور مستقیم به تومور استفاده کند. روش کرایوآبلیشن (cryoablation) نیز یکی از روشهای جدید برای منجمدکردن و از بین بردن تومور است.
پرتودرمانی
تیم درمان، با هدایت کردن اشعه روی تومور یا تومورها، تعداد قابل توجهی از آنها را از بین میبرند. عوارض این درمان :
- حالت تهوع
- استفراغ
- و خستگی هستند.
-
شیمیدرمانی
در شیمیدرمانی برای از بین بردن سلولهای سرطانی، داروهایی به جریان خون یا رگهای اصلی کبد تزریق میشوند. در روش کموامبولیزاسیون (chemoembolization)، جراح رگ خونی را مسدود کرده و داروهای ضد سرطان را به صورت مستقیم به تومور وارد میکند.
عوارض شیمیدرمانی
- ریزش مو
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ
- کبودی و خونریزی
- خستگی و احتمال بالای عفونت بدن، از جمله عوارض شیمی درمانی برای سرطان کبد است.
-
همچنین برخی پزشکان ممکن است برای کاهش علائم بیماری، روندهای درمانی را معرفی کنند که هنوز عمومی نشدهاند. بیماران باید از پزشک متخصص خود درباره مناسبترین روند درمان، مشاوره بگیرند.
-
افرادی که علائم سرطان کبد را در خود مشاهده میکنند، برای بررسی سلامتی و تشخیص زود هنگام هر گونه ناکارآمدی کبد، حتما باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنند. همچنین افرادی که دارای بیماری های زمینهای سرطان کبد هستند و افرادی که خطر ابتلا به این سرطان در آنها زیاد است، باید به طور مداوم توسط پزشک کنترل شوند و عملکرد کبد آنها زیر نظر قرار گیرد.
در این خصوص میتوانید به صورت ۲۴ ساعته با متخصصین پذیرش ۲۴ به صورت مشاوره آنلاین مشورت کنید.
سخن پایانی
کبد، یکی از اندام های حیاتی بدن است که وظایف بسیاری بر عهده دارد. مشکلات کبدی طولانی مدت و برخی بیماریها، منجر به سیروز کبدی و نهایتا سرطان کبد میشوند.
افرادی که در معرض مشکلات کبدی قرار دارند، باید به طور جدی، عملکرد و وضعیت جسمی خود را زیر نظر بگیرند. شانس درمان سرطان کبد نسبت به سرطانهای دیگر، کمتر است زیرا تشخیص وجود این سرطان در بدن، معمولا دیرهنگام و در مراحل پیشرفته رشد سرطان انجام میگیرد.
-