راز و رمز سفره هفت سین: از هفت شین تا هفت سین

وقتی زمستان پیراهن سفیدش را کم کم از زمین بر می کند و خورشید مهر انگیز با آفتاب نه چندان گرمش زمین را گرم می کند و برف های زمستانی را بخار کرده و به تن زمین حرارت می بخشد زمین آماده ی پذیرایی از سبزه های جدید میگردد و اینجاست که طبیعت از خواب زمستانی بیدار شده و تجدید حیات می یابد و پدیدار شدن سال جدید نوید داده می شود.

هر سال بعد از سپری شدن 365 روز ما ایرانیان مهیای سال نو دیگری می شویم و یک سال دیگر را با تمام هیاهویش پذیرا می گردیم اول فروردین روز اول بهار مصادف با شروع سال جدید شمسی در ایران است جشن نوروز از قدیمی ترین جشن های باستانی در ایران است که در تقویم و تاریخ ایرانی از تاریخچه ی بسیار کهنی برخوردار است.

نوروز خود به خود شروع یک زندگی جدید را در بین مردم پایه ریزی می کند مردم قبل از عید با خوشحالی وصف ناپذیر به خریدهای عید می پردازند خانه تکانی و حتی برنامه ریزی سفر را نیز انجام می دهند نوروز یکی از زیباترین و کهن ترین جشن های ما ایرنیان است که همزمان با شروع زندگی دوباره ی طبیعت آغاز می گردد و در واقع همزمان شروع رابطه های دوستی و فامیلی نیز انجام میگردد چرا که در این روزها مردم صله ی رحم را به جای آورد و به دیدار اقوام و دوستان خود می روند و حتی کینه های قدیمی نیز جای خود را با عشق و مهربانی عوض می کنند.

تاریخچه هفت شین

ما ایرانیان هر ساله در نوروز سفره ای به نام هفت سین داریم یعنی هفت چیزی که با حرف سین شروع شود در آن قرار می دهیم ولی این هفت سین در اوایل با حرف "شین" شروع می شده است. بیشتر منابع بر این باورند که در زمان حکومت ساسانیان و قبل از دین مبین اسلام ( هفت سین ) در ابتدا ( هفت شین) بوده است و بعد از طی چندین سال حرف (شین) به (سین) تغییر داده شده است که نماد

هفت شین شامل:

شقایق

شهد

شربت

شراب

شمشاد

شمع

شیرینی

تاریخچه هفت چین

در زمان های دور از کشور چین، ظروف چینی بسیار زیبا با نقش هایی عالی و متنوع که عمدتا از خاک رس ساخته می شدند به نام ظروف چینی به ایران آورده می شد که خوراکی های سفره هفت سین در آنها قرار داده می شد به همین سبب به سفره ی هفت سین نوروزی "هفت چین " هم اطلاق می شد ولی بعد ها با گذشت سالیان دراز و با ورود دین اسلام به ایران و ترویج و گسترش زبان عربی ، به علت نبودن حرف "چ" در زبان عربی به "سین" تغییر اسم پیدا کرد و به علت حرام بودن شراب نیز با سرکه تعویض شد و (هفت شین ) یا (هفت چین) نیز جای خود را با هفت سین عوض کرد.

عده ای بر این اعتقاد هستند که ایرانیان قدیم در سفره ی هفت سین خود از هفت نوع میوه ی تر، یا خشک شده استفاده می کردند که "هفت چین"نام داشت.

هفت چین شامل:

سیر

سرکه

سبزی

سنجد

سیب

سماق

سبزه

قدمت این سفره را ابوریحان متعلق به زمان جمشید می داند و می گوید:

اهریمن (شیطان) مانع خیر و برکت و بارش باران و سبز شدن گیاهان شده بود لذا جمشید در نبردی بر او پیروز شد و به همین جهت دوباره خیر و برکت و سبز شدن گیاهان شروع شد و به این دلیل مردم می گفتند "روز نو " یعنی (روز جدید و دوری تازه)

هم چنین ابوریحان معتقد است:

" هفت سین شامل هفت گروه از غلات است که سر هفت استوانه در کنار خانه سبز می کردند و اگر این غلات رشد خوبی داشت آن را دلیل خوبی محصول سالیانه می دانستند و اگر غلات از رشد بدی بر خوردار بودند آن سال را از لحاظ رشد محصول سالیانه بد می دانستند و بعدها نیز همانطور رسم سبز کردن سبز ه به قوت خود باقی ماند که مردم در هفت ظرف جدا گانه هفت نوع غلات را سبز می کردند.

تاریخچه هفت میم

سرانجام عده ای هم بر هفت میم اعتقاد داشتند.

هفت میم شامل:

مرغ

ماست

میوه

مسقطی

مربا

میگو

ماهی

تاریخچه هفت سین قرآنی

اگر چه هفت های مشترکی در طول این سالها در عید نوروز در سفره های هفت سین وجود داشته اما همیشه وجود " هفت سین قرآنی " جلوه ی خاصی به سفره های هفت سین می دهد.

در کتاب تحف العقول از امام علی (ع) چنین نقل شده است که اگر شخصی هفت آیه از قرآن که در آنها هفت سین بیان شده باشد با زعفران آب شده و گلاب بر ظرف چینی بنویسد و هنگام تحویل سال جدید از آن بخورد تا پایان آن سال مرض و بیماری از او دور خواهد بود و بیمه قرآن خواهد شد

هفت سین قرآنی شامل :

سلام قول من رب رحیم ( سوره یس، آیه 5٨)

سلام علی نوح فی العالمین(سوره صافات آیه ٧٩)

سلام علی ابراهیم (سوره صافات آیه ١٠٨)

سلام علی موسی و هارون(سوره صافات ١١٩)

 سلام علی آل یاسین(سوره صافات ١٢٩)

سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین(سوره زمر آیه ٧١)

سلام هی حتی مطلع فجر (سوره قدر آیه 6)

جدا از اینکه هفت چین رسم سنتی و قدیمی ایرانیان است یا هفت سین، نیاکان ما در سفره هفت سین نوروزی خود تمامی اعضای خانواده را جمع می کردند و هنگام تحویل سال با خواندن قرآن و ذکر و نیایش سال جدید را آغاز می کردند.