حضانت فرزند؛ حق است یا تکلیف؟

سهیلا کرمی در گفت‌وگویی با بیان اینکه حضانت به معنی مراقبت، محافظت و نگهداری فرزند است و از آنجایی که نفقه فرزندان پس از طلاق بر عهده پدر است، اظهار کرد: حق حضانت به صورت پیش‌فرض با پدر است، در این شرایط به نظر منطقی می‌رسد که پرداخت نفقه فرزند را پدر برعهده داشته باشد، اما در صورتی که حضانت با توافق پدر بر عهده مادر باشد، این شبهه پیش می‌آید که حق حضانت بر عهده پدر است یا مادر؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که حتی اگر حضانت را مادر برعهده بگیرد، باز هم طبق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی، پدر ملزم به پرداخت نفقه فرزند است، مگر اینکه مادر خود قصد کند که نفقه فرزند را بپردازد.

جداکردن کودک در سال‌های اول زندگی‌ از مادر، عواقب جبران ناپذیری بر جسم و روح فرزند می‌گذارد

این وکیل پایه یک دادگستری ادامه داد: براساس قانون اولویت حضانت کودک پیش از هفت سالگی با مادر است، دلیل این امر نیز وابستگی عاطفی و جسمی بین مادر و فرزند است، در حقیقت جداکردن کودک در سال‌های اول زندگی از مادر عواقب جبران‌ناپذیری بر جسم و روح فرزند می‌گذارد و این مهم از دید قانون‌گذار پوشیده نمانده است.

وی بیان کرد: براساس ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی ، حضانت فرزندان تا پایان هفت سالگی بر عهده مادر قرار گرفته است و مادر حق دارد از فرزند خود نگهداری کند، البته حضانت از سوی مادر تا پایان هفت سالگی موجب نمی‌شود که پدر از حق ملاقات با فرزند خود محروم شود، بلکه ملاقات با فرزند نیز همچون حضانت، حق والدین است و نمی‌توان بدون دلیل، والدین را از این حق مهم و حیاتی محروم کرد.

کرمی بیان کرد: اگر پدربزرگ پدری فرزند در قید حیات باشد ولایت با اوست، ولی نگهداری با مادر است، پدربزرگ در صورتی می‌تواند سلب حضانت مادر کند که ثابت کند نگهداری و مراقبت او به صلاح و مصلحت فرزند نیست و مادر فاقد صلاحیت لازم است.

وی خاطرنشان کرد: هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت آن‌ها قرار دارد، صحت جسمانی و یا ترتیب اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.