کاهش ارتفاع شدید دلیل فرود نامتعارف هواپیمای ماهان

دفتر بررسی سوانح سازمان هواپیمایی در خصوص «فرود نامتعارف و برخورد بدنه هواپیمای مسافربری با باند فرودگاه کرمان» پنجشنبه مورخ 1403/04/28 اعلام کرد:

تاریخچه پرواز:

در مورخ 1403/04/28 در ساعت 8 و 20 دقیقه به وقت محلی برابر (UTC 04:50)، یک فروند هواپیمای Avro RJ100 به علامت ثبت EP-MOG و شماره پرواز 1051 ، با 9 خدمه پرواز و تعداد 85 نفر مسافر (جمعاً 94 نفر سرنشین)، با هدایت کمک خلبان، خانم به شماره گواهینامه 376515;(CPL(A و نظارت خلبان، آقا، به شماره گواهینامه 363688;(ATPL(A از مبدأ فرودگاه بین المللی مهرآباد تهران به مقصد فرودگاه بین المللی کرمان به پرواز در آمده است.

خلبانان مسیر پروازی تهران-کرمان را به‌طور عادی و برابر طرح پروازی و بدون هیچگونه پیآمد مهمی طی کرده و پس از ورود به محدوده فرودگاه مقصد و تماس رادیویی با برج کنترل پرواز از طریق طرح ورودی ALMOB برای انجام طرح تقرب 34 VORY RW مجاز می‌شوند.

حدود ساعت 9 و 40 دقیقه، پس از استقرار هواپیما در ضلع آخر طرح تقرب  کمک خلبان (PF)، هواپیما را برای فرود بر روی باند پروازی 34 چپ فرودگاه کرمان هدایت کرده و ضمن کاهش قدرت موتور، در یک صد پایی زمین، سامانه کاهنده سرعت هواپیما (Air Brake) باز می شود.

اظهارات خلبانان نشان می دهد در این زمان به یکباره هواپیما دچار کاهش ارتفاع شدید شده و به هنگام گذر از ارتفاع 50 پایی از سطح باند پروازی سامانه خودکار EGPS Call Out، برای اعلان ارتفاع 50، 40، 30، 20 و 10 پایی فعال شده که سرعت اعلان ارتفاعات پیش گفته، بسیار سریع بوده است، که در این هنگام و با توجه به شرایط موجود خلبان هواپیما هدایت هواپیما را به عهده گرفته و از ادامه فرود منصرف شده و با افزایش قدرت موتورها و بالا بردن سر هواپیما جهت افزایش ارتفاع، اقدام به Go Around می‌کند.

با توجه به آثار لاستیک‌های ارابه های اصلی فرود و آثار برخورد سطح زیرین هواپیما بر روی باند، در فاصله تقریبی 150 پایی از آستانه باند پروازی (Runway threshold) ارایه های اصلی فرود هواپیما با سطح باند برخورد کرده و سپس هواپیما کمی از سطح باند پروازی ارتفاع گرفته و در فاصله تقریبی 170 پایی از آستانه باند، پوشش قرمز رنگ نشاندهنده برخورد سطح زیرین دم هواپیما، به شدت با سطح باند برخورد کرده و تقریباً 2.5 متر از پوسته زیرین هواپیما 4-FR35) دچار فرورفتگی و از این مقدار، تقریباً 170 سانتی متر از پوسته تحتانی بدنه دچار پارگی شده است.

پس از انصراف از فرود، سرمهماندار به خلبان اعلان می‌دارد؛ در انتهای هواپیما بوی نامطبوع و سوختگی استشمام می شود و خلبان تصمیم می‌گیرد  ارابه های فرود را در حال باز نگه دارد و از واحد برج کنترل پرواز فرودگاه درخواست می‌کند تا بازدیدی از باند پروازی 34 چپ انجام گیرد و اگر تکه‌های لاستیک هواپیما یا اشیا خارجی (FOD) مشاهده شد ایشان را آگاه کرده و همچنین با دوربین، سلامت و شرایط ارابه های فرود را وارسی و گزارش کنند که هیچگونه اشیاء خارجی (FOD) یا تکه‌های لاستیک بر روی باند پروازی یافت نمی شود.

خلبان تصمیم می‌گیرد به صورت عادی بر روی باند پروازی فرود آید  پس از فرود هواپیما در ساعت 9 و 58 دقیقه و استقرار هواپیما در پارکینگ و پیاده شدن مسافران ، خلبان نسبت به انجام بازدید هواپیما اقدام کرده و متوجه می‌شود که در مرحله نخستین فرود، سطح زیرین دم هواپیما به سطح باند فرودگاه کرمان برخورد کرده و دچار آسیب و پارگی (Tail Strike) شده است. شواهد موجود نشان از وارد شدن شتاب عمودی زیاد به بدنه هواپیما و فرود سخت (Hard Landing ) نیز است.

شایان ذکر است، اقدامات لازم برای بررسی حادثه برابر آئین نامه مصوب بررسی سوانح و حوادث هوایی و ضمیمه شماره 13 پیمان شیکاگو انجام شده و به طور همزمان نسبت به تهیه اطلاعیه وقوع رویداد (Notification) و ارسال به سازمان بین المللی هوانوردی غیر نظامی (ICAO) و نهاد بررسی سوانح کشور انگستان (AAIB) به عنوان کشور طراح و سازنده هواپیما انجام شده و پس از دریافت مستندات و گردآوری  اطلاعات مربوطه، گزارش بررسی نهایی تهیه و به مبادی ذی‌ربط ارسال خواهد شد.