جلوگیری از بلوغ زودرس بچه ها؛اما چطوری؟

«بلوغ» مرز عبور از کودکی به دوران جدید نوجوانی و جوانی است در واقع دختران و پسران در دوران بلوغ با مسائل جنسی و غرایز خود آشنا می‌شوند بنابراین دوران بلوغ دوران حساسی است که خانواده‌ها باید نسبت به فرزندانشان در نظر داشته باشند و به آن‌ها کمک کرده تا به سلامت از این دوره بگذرند.

سالهاست که شاهد هستیم در کشور ما و خیلی دیگر کشور‌ها که شبکه‌های ماهواره ای، فضا‌های مجازی و بازی‌های اینترنتی در خانه‌ها فراوان شده سن بلوغ نیز کاهش یافته است یعنی اگر در گذشته سن بلوغ برای دختران ۱۲ سال و پسران ۱۴ سال بود، حال این سن پایین‌تر آمده است. اینجاست که وظیفه پدران و مادران برای تربیت جنسی فرزندانشان افزایش می‌یابد چرا که هیجان‌های این دوره بر نوجوانان باعث تنش‌ها و اضطراب‌های زیاد می‌شود و این هیجان‌ها گاه به لحاظ منفی باعث بروز خودارضایی و انحرافات دیگر جنسی، مشکلات عصبی ـ روانی برای افراد می‌شود.

دکتر غلامعلی افروز روان شناس مطرح و بنام کشور که در گذشته نیز رییس سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور بوده در این چند روز در حساب توییتری فضای مجازی خود نوشت که درصد قابل توجهی از دانش آموزان ۵ و۶ ابتدایی بلوغ جنسی را تجربه می‌کنند. حقوق عاطفی و آموزشی دبستانی‌ها را پاس بداریم، آقا پسر‌های دبستانی حق دارند از معلمان مرد خوش اخلاق و صبور، هوشمند و خلاق برخوردار باشند. این مهم برای رشد پرصلابت شخصیت آن‌ها فوق العاده است.

حال با این حساب شاهدیم که درصدی از جامعه سن بلوغشان به دوران کودکی رسیده است و اینجاست که هم خانواده‌ها و هم مدیران و مشاوران مراکز آموزشی و مدارس می‌بایست علل وعوامل این بلوغ زودرس را کشف کرده تا هم از آن جلوگیری کرده و هم اگر شاهد بلوغ جنسی زودرس بچه‌ها شدند بدانند چطور باید مهارت‌های مدیریت هیجانات جنسی را کسب کرده و به زبان ساده و کودک فهم به بچه‌ها منتقل کنند.

*علت بلوغ زودرس کودکان در این دوره چیست؟ / تک فرزندی و معایب بلوغ زودرس

از عوامل بلوغ زودرس بچه ها، ارتباط کودکان با افراد بزرگتر از خودشان است. تک فرزند‌ها دائما با پدر و مادر خود در ارتباط اند. بلوغ زودرس آسیب‌هایی را به دنبال دارد. بلوغ عقلی، بلوغِ جنسی را کنترل می‌کند؛ اگر بلوغِ جنسی، زودتر از بلوغ عقلی اتفاق بیافتد، آسیب‌هایی را به دنبال دارد، از جمله باعث اختلالات جنسی خواهد شد.

در خانواده‌های چند فرزند، فرزندان در دوران کودکی با خواهران و برادران خود وقت می‌گذرانند. ولی در خانواده‌های تک فرزند کودک همواره به کار‌های پدر و مادر نگاه می‌کند و رفتار‌های بزرگتر‌ها را تقلید و پیروی می‌کند که این باعث بلوغ زودرس میشود. از این رو توصیه می‌شود که تک فرزند‌ها وقت بیشتری با همسالانشان بگذرانند!

مصرف بیش از حد دارو‌های اشتهاآور حاوی زینک نیز از عوامل بلوغ زودرس در کودکان است. مادران ناآگاهانه به هم دارو‌های حاوی زینک توصیه می‌کنند؛ بدون اینکه از عواقب آن خبر داشته باشند. بلوغ زودرس نه تنها سبب اختلالات جنسی می‌شود، بلکه باعث توقف رشد قدی کودکان نیز خواهد شد.

*تماشای بیش از حد تلویزیون و بلوغ زودرس

طبق تحقیقات اخیر دانشمندان ایتالیایى؛ تماشای بیش از حد تلویزیون باعث بهم خوردن تعادل هورمون هاى بدن کودکان می‌شود و می‌تواند باعث بلوغ زودرس در کودکان بشود.

*هم نشینی بچه‌ها با بزرگتر از خودشان

بچه‌هایی که با بزرگتر از خودشان همنشین می‌شوند، زودتر به سن عقلی می‌رسند. مثلا یک بچه ۱۰ ساله که با یک بچه ۱۴ ساله وقت می‌گذراند و دوستی می‌کند، ممکن است بچه ۱۴ ساله راجع به مسائل جنسی با او طوری صحبت کند که ۱۰ ساله نباید بشنود، اما امروزه خیلی می‌بینیم که بچه‌ها بزرگتر از سن خودشان صحبت می‌کنند یا رفتار می‌کنند، خیلی از این حرف‌ها در مدرسه‌ها دست به دست می‌شود که نباید در این سنین اتفاق بیافتد و این همان نشانه‌های بلوغ زودرس جنسی است.

*آرایش کردن کودکان

آرایش کردن بچه‌ها علاوه بر اینکه باعث بیش فعالی، ناراحتی‌های پوستی، سلب اعتماد به نفس و غرور کاذب می‌شود، عاملی برای بلوغ زودرس هم هست این را باید مادرانی در نظر بگیرند که توجهی به نوع پوشش یا آرایش دختر و پسرشان ندارند یا خودشان آن‌ها را به این سمت و سو سوق می‌دهند.

*نداشتن حریم شخصی والدین و فرزندان

بسیاری از کودکان کنجکاو هستند که چرا وقتی پدر و مادرشان در اتاق هستند در اتاق بسته است و این مشغله ذهنی آن‌ها می‌شود. راهکاری که می‌توانید به کار گیرید این است که وقتی مادر در طول روز به همراه فرزندش در خانه است در ساعت‌هایی به بهانه‌های مختلف مثلا استراحت کردن، کتاب خواندن و. به اتاق خوابشان برود و در را بیندد. حتی والدین برای صحبت درباره مسائل روزمره می‌توانند ساعتی را در اتاق خواب بگذرانند؛ وقتی کودک در می‌زند و وارد اتاق می‌شود می‌بیند که والدین در حال صحبت کردن هستند.

کودک از این طریق کنجکاویش درباره در بسته اتاق پدر ومادر از بین می‌رود و اگر کسی یا چیزی کنجکاوی او را برانگیخته باشد مشغله ذهنیش کمتر می‌شود. به هر حال به کودک خود آموزش دهید قبل از ورود به هر اتاقی در بزند. احیانا اگر کودکتان یک دفعه وارد اتاق شما شد وانمود کنید اتفاق خاصی نیفتاده و هول نشوید و کودک را دعوا نکنید در این صورت کودک نسبت به مسائل جنسی ترس و احساس گناه پیدا می‌کند و تا آخر عمر ممکن است همراهش باشد.

*حال چه نکاتی را برای سلامت جنسی فرزندان باید رعایت کرد؟

رعایت اصول اخلاقی جنسی در خانواده، نقش مهمی در سلامت جنسی کودکان دارد. علاوه بر پوشش مناسب، والدین باید از رفتار‌های زیر در حضور فرزندان، پرهیز کنند: پرهیز از دیدن فیلم‌های نامناسب جنسی که در آن زنان و مردان با پوشش‌های نامناسب، عریان و نیمه عریان، روابط و رفتار‌های زننده، رقص‌های تحریک آمیز، معاشقه و روابط جنسی را به نمایش می‌گذارند.

پرهیز والدین از شوخی‌های رکیک و زننده، ایماها، اشاره ها، کنایه‌های جنسی، لمس و در آغوش کشیدن هم دیگر که معنی جنسی بدهد. پرهیز از ناز و نوازش، بوسیدن در حضور فرزندان. برخی والدین فقط به پوشش دختران حساس اند و دختران را بیشتر از پسران می‌پوشانند و حساسیتی روی برهنگی پسران در سنین کودکی و حتی تا بلوغ ندارند که ممکن است باعث سرخوردگی جنسی دختران در بزرگسالی شود. رعایت پوشش مناسب در خانواده کمک شایانی به رشد طبیعی جنسی کودکان و پیشگیری از انحرافات اخلاقی در نوجوانی و جوانی خواهد داشت.

یکی از نکات دیگر جلوگیری از تعویض لباس در برابر بچه‌هایی است که نزدیک به سن بلوغ هستند. همچنین به بچه‌ها می‌بایست بیاموزید که از بوسیدن، بغل کردن، فشار دادن و لمس و نوازش غریبه‌ها یا حتی اقوام و فامیل جلوگیری کنند.

*والدین از سوالات جنسی کودکان نترسند

مطالعات نشان می‌دهد آموزش مناسب در سن مناسب نه تنها باعث تشویق رفتار پرخطر نشده، بلکه کودکانی که از نظر جنسی به درستی آموزش دیده اند حتی در نوجوانی و جوانی هم فعالیت جنسی را به مراتب دیرتر شروع کرده اند، اما همانگونه که هر سنی محتوای آموزشی خاص خودش را دارد، در آموزش جنسی نیز لازم نیست برخی موارد به شکل زودرس برای کودکان توضیح داده شود.

اطلاعاتی که درباره مسائل جنسی در اختیار کودک سه ساله قرار داده می‌شود، بسیار متفاوت با یک دختر ۱۳ ساله است. آگاهی ندادن و طفره رفتن از پاسخگویی به مسائل بلوغ و سوالات جنسی، به کنجکاوی‌های نوجوان تازه بالغ شده دامن می‌زند؛ بنابراین خانواده مهمترین موقعیتی است که باید اطلاعات لازم و کافی را به کودک یا نوجوان خود بدهد و آرام آرام به راهنمایی او بپردازد. اطلاعاتی که در اختیار یک نوجوان قرار می‌گیرد نباید کنجکاوی‌های او را تشدید کند.

هرچه سن کودک بالاتر می‌رود، اثرگذاری دنیای اطراف و به ویژه دوستان بیشتر می‌شود. البته پدر و مادر باید بتوانند به درستی و با عبارات قابل فهم به سوالات کودک پاسخ دهند و اگر کودک در این خصوص نگرانی‌هایی داشت و نتوانست سر صحبت را باز کند، لازم است خودشان آغاز کننده صحبت باشند. کودکان از سه تا شش سالگی متوجه تفاوت‌های جنسیتی خود با جنس مخالف می‌شوند و با الگوبرداری از بزرگتر‌ها بازی می‌کنند، یعنی در قالب دکتر و مریض، دکتر و پرستار، عروس و داماد، بابا و مامان و... به معاینه و کاوش بدن یکدیگر می‌پردازنند.

لازم است والدین دچار ترس و دلهره نشوند و کودک خودشان را تنبیه نکنند، زیرا انجام بازی‌های جنسی در این سن تا حدودی طبیعی بوده و بدون منظور و فقط از روی کنجکاوی و بدون هی چگونه احساس جنسی انجام می‌شود.

*چطور بفهمیم فرزندمان به بلوغ زودرس رسیده است؟

بطور کلی رسیدن به بلوغ در دختر‌های زیر هشت سال و در پسر‌ها زیر نه سال بلوغ زودرس محسوب می‌شود. البته این طور نیست که صرفا با دیدن یک نشانه فکر کنید که بچه شما بالغ شد است، چون فرایند رسیدن به بلوغ حدود چهار سال طول می‌کشد، ولی برای مثال اگر دختری در هفت سالگی نشانه‌های جسمانی مثل بزرگ شدن سینه‌ها و یا رویش مو را داشته باشد و یا در پسر‌ها بزرگ شدن بیضه‌ها و آلت تناسلی رو شاهد باشیم، می‌توانیم تشخیص بلوغ زودرس رو بگذاریم. در این شرایط بهتر است به پزشک مراجعه کنید. عموما این بچه‌ها قدشان بلندتر از همسالانشان می‌شود.

الان شنیده‌ها حاکی از آن است که خیلی از والدین بچه هایشان را به پزشک غدد می‌برند تا این روند را با تزریق آمپول به تاخیر بیاندازند این والدین به نظر خود می‌خواهند فرزندشان دیر به بلوغ برسد، در حالیکه این یک کار اشتباه است و مشکلاتی برای تخمدان‌ها یا بیضه‌ها ایجاد می‌کند و بر عملکرد نرمال بچه اثر منفی می‌گذارد. در هر حال به طورکلی سن رسیدن به بلوغ به ژن و سن بلوغ والدین نیز مرتبط است، البته در بچه‌های چاق و نواحی گرمسیری امکان زودتر شدن بلوغ و یا در خانواده‌هایی که مشکلات و اختلافات بیشتر است، بیشتر است.

خانواده‌ها باید این نکته را در نظر داشته باشند که بلوغ زودرس هیچ ایرادی ندارد بهتر است که اطلاعاتمان را نسبت به بلوغ بالاتر ببریم تا بچه‌ها کمتر دچار اضطراب بشوند. اگر مسائل جنسی متناسب با سن کودکان و بنا بر ارزش‌های اجتماعی و حفظ خانواده به آن‌ها آموزش داده شود موجب شکل‌گیری اطلاعات درست و صحیح در آن‌ها می‌شود.

برخی از والدین گمان می‌کنند که نباید مسائل جنسی را به کودکان خود آموزش داد چراکه در این صورت کنترل آن‌ها را از دست می‌دهند؛ در صورتی که دادن اطلاعات صحیح به کودکان و متناسب با سن آن‌ها باعث می‌شود که اطلاعات غلط وارد سیستم آن‌ها نشود و رو به رفتار‌های پرخطری نیانجامد. آموزش مسائل جنسی به کودکان سبب شده تا بتوانند از خودشان محافظت کنند؛ بنابراین اطلاعات جنسی باید توسط والد، مشاوره همجنس، معلمان و یا بنابر توافق والدین توسط خواهر و برادر بزرگ‌تر همجنس به کودک و نوجوان آموزش داده شود.