وضعیت زیرسویه‌های جدید کرونا

دکتر مجید مختاری با بیان اینکه مطالعات زیادی بر رفتار و جهش‌های ویروس کرونا تا کنون انجام شده است، افزود: نوعی از جهش ویروس کرونا، حالت ترکیبی دارد؛ بگونه‌ای که در بدن فردی با سابقه به ابتلا به یک نوع از کرونا، ممکن است نوع متفاوتی از ویروس کرونا وارد و پروتئین و مواد داخلی ساختار این دو ویروس در بدن میزبان، ترکیب و تبدیل به زیرسویه جدیدی از کرونا شود.

وی ادامه داد: در شش ماه اخیر در زیرشاخه‌های اُمیکرون انواع مختلفی از زیرسویه‌ها ظاهر یا ناپدید یا ترکیب شدند. زیرسویه JN.۱ اصلی‌ترین شاخه اُمیکرون است و انواع متفاوتی از زیرسویه‌های ترکیبی مانند KP.۱، KP.۲، KP.۳ و KP.۴ در ماه‌های اخیر از زیر مجموعه‌های JN.۱ ایجاد شده‌اند.

این فوق تخصص ریه و فلوشیپ مراقبت های ویژه افزود: اخیرا زیرسویه‌های KP.۳.۳ با KS.۱.۱ ترکیب شده و منجر به ایجاد زیرسویه FLiRT شده و زیرشاخه‌های جدیدی از جمله KP.۳.۱.۱ از فلرت ایجاد شده است.

وی خاطرنشان کرد: زیرسویه جدید XEC در ماه‌های گذشته ابتدا از ایتالیا ظاهر شده و در حال حاضر ۲۷ کشور دنیا به ویژه کشورهای اروپایی مانند آلمان، انگلستان، فرانسه و حتی آمریکای شمالی را درگیر کرده است و به نظر می رسد این زیرسویه رفته رفته تبدیل به زیرسویه غالب اُمیکرون تبدیل می‌شود. این زیرسویه سرایت‌پذیری بسیار سریعی دارد و خودش را با سویه‌ها و زیرسویه‌های قبلی، جایگزین می‌کند.

عضو کمیته علمی کشوری کرونا یادآور شد: با کمک شایان و قابل توجه انستیتو پاستور ایران، زیرسویه های جدید در ایران به دقت بررسی و شناسایی می شود و خوشبختانه تعداد موارد ابتلا به زیرسویه جدید کرونا در کشورمان زیاد نیست.

مختاری تاکید کرد: باتوجه به سرایت پذیری سریع، افرادی که بیماری های زمینه ای و بدخیم و دارای ضعف سیستم ایمنی و حتی افراد با چاقی مفرط، سالمندان و کودکان دارای بیماری های زمینه ای مادرزادی می توانند مستعد ابتلا به زیرسویه XEC و نوع شدید بیماری باشند اما رفتار زیرسویه های جدید بر خلاف سویه دلتا که ریه را درگیر می کرد، بیشتر در مجاری بالای تنفسی است.

وی ادامه داد: دانشمندانی که بر روی زیرسویه جدید XEC مطالعه و تمرکز کرده اند به این نتیجه رسیده اند که این زیرسویه به صورت زیرکانه قصد دور زدن سیستم ایمنی بدن را دارد تا بیشتر ریه را درگیر کند اما خوشبختانه چنین توانایی در این زیرسویه فعلا وجود ندارد.

عضو کمیته علمی کشوری کرونا با بیان اینکه جامعه جهانی در حال حاضر نگران همه گیری گسترده کرونا همانند دلتا نیست، افزود: باید هوشیار باشیم که افراد دارای بیماری های زمینه ای می توانند به نوع شدید کرونا مبتلا شوند. زیرسویه XEC با کیت های تشخیصی قبلی مانند PCR قابل شناسایی است.

مختاری با اشاره به لزوم تامین واکسن های جدید کرونا باتوجه به سویه های جدید اُمیکرون، گفت: واکسن هایی که در برخی کشورها که بر اساس زیرسویه JN.۱ ساخته شده بر روی زیرسویه XEC کاملا موثر است و خیلی از کشورها در مورد تزریق واکسن آنفلوآنزا و کرونا به صورت رایگان در یک روز، در بین جوامع خودشان تبلیغ می کنند.  

وی یادآور شد: علائم ابتلا به کرونای XEC مشابه آنفلوآنزاست اما تفاوت این زیرسویه با آنفلوآنزا و زیرسویه های قبلی این است که تب به صورت ناگهانی شروع می شود و به دنبال آن، بدن درد، سرفه های خشک و حتی اسهال و استفراغ و خستگی مفرط نیز ظهور می کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: در زیرسویه XEC حس بویایی و چشایی کاهش می یابد که یکی از تفاوت های آن با آنفلوآنزا محسوب می شود. در حال حاضر بستری بیماران مبتلا به زیرسویه XEC در بیمارستانها و بخش های مراقبت های ویژه، مقداری افزایش یافته اما هنوز به مرحله سخت و درگیر شدن بخش زیادی از ظرفیت بخش های مراقبت های ویژه نرسیده‌ایم.

وی با اشاره به افزایش بیماریهای تنفسی در فصول پاییز و زمستان، یادآور شد: مطالعات زیادی انجام و اثبات شد که استفاده از ماسک به ویژه در نیمه دوم سال باعث می شود تعداد حمله های آسم، بیماران با سینوزیت حاد و آسم منجر به بستری، کاهش پیدا کند و می دانیم که ماسک باعث عدم ورود آلاینده ها، باکتری ها و ویروس ها به سیستم تنفسی می شود.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، عضو کمیته علمی کشوری کرونا تاکید کرد: در مراکز درمانی و اماکن با ازدحام زیاد جمعیت به ویژه در محیط های بسته که فاصله کمتر از ۱.۵ متر است و یا در وسایل نقلیه عمومی به ویژه اتوبوس، قطار و مترو استفاده از ماسک توصیه می شود و استفاده از ماسک به ویژه برای افرادی که مستعد بیماری هستند، نه الزامی بلکه ضروری است.

مختاری اظهار داشت: در فضای باز نیازی به استفاده از ماسک نداریم؛ حتی در محیط‌هایی که فاصله افراد با همدیگر بیشتر از یک تا ۱.۵ متر است؛ اما در مجموع سبک زندگی به ویژه تغذیه سالم به ویژه مصرف میوه و سبزیجات، کاهش مصرف چربی‌ها و تهویه مناسب در منازل و محیط‌های کار و اداری در مقابل بسیاری از ویروس ها و بیماریها موثر است.