خواص بادمجان از نظر طب سنتی

دکتر سید مهدی میرغضنفری، متخصص طب سنتی درباره بادمجان می گوید:

در برخی احادیث آمده که بادمجان شفای هر دردی است. در کتاب کافی از امام صادق (ع) نقل است: بادمجان بخورید زیرا درد را می‌‌برد و خود، درد نمی آورد.

جالب است بدانید با اینکه طبع این گیاه گرم و خشک است اما در حدیثی آمده برای تلخه سیاه (نوعی از صفرا) خوب است و به صفرا آسیب نمی زند.

از ائمه بزرگوار که در منطقه گرم وخشک سکونت داشته اند، نقل شده است که در فصل خرما چینی بادمجان مصرف نمایید چون رگ ها (منظور تاندون ها و رباط ها است که مرتبط با عضلات و مفاصلند) را نرم می‌کند و فروغ چهره را افزون می‌‌سازد.

در کتاب کافی به نقل از امام هادی (ع)، مصرف این گیاه در اوقات و فصول مختلف، توصیه شده است و در جای دیگری از این کتاب، سازگار با طبع، بی‌زیان، معتدل در میان گونه‌ های خود و مناسب برای سنین مختلف معرفی شده است.

همانطور که بارها ذکر نموده‌ایم برخی از احادیث برای مردم همان زمان و مکان ذکر شده است و از طرفی، خصوصایت گیاهان در هر منطقه متفاوت می‌باشد و باید با توجه به شرایط موجود در هر منطقه بررسی و استفاده شود، یعنی ممکن است گیاه متفاوتی نسبت به گیاه معروف امروزی باشد.

احادیث کلیات را بیان نموده‌اند ولی باید براساس موازین طبی به ‌آن توجه شود مخصوصا در مقام عمل به احادیث طبی، به این معنی که الزاما هر حدیثی، قابل اعمال برای هر فرد و هر منطقه‌ای و به همان صورت ذکر شده در حدیث، نیست.

بادمجانی خوب است که تازه و حاوی دانه کم و دارای پوست بنفش و براق بوده و مدور و کمی کشیده باشد. طبع بادمجان گرم و خشک است (تلخی آن نیز مبین این حقیقت است) از این رو برای فصل زمستان مناسب‌تر است.

بنابراین گرم‌مزاجان خصوصا در آب و هوای گرم باید کمتر از آن استفاده نمایند ولی مصرف آن توسط سرد مزاجان البته به اعتدال حتی باعث روشن شدن چهره آنان می‌شود.

بخاطر گرمی آن باز کننده انسدادهای داخل بدن و نیز مقوی معده است. در مورد حساسیت هم که برای بعضی افراد مشکل‌ساز است در واقع ربطی به خواص گیاه نداشته و مربوط به خصوصیات بدنی همان شخص می‌باشد.

البته بخاطر حرارتی که دارد ممکن است منجر به خارش و کهیر شود که در این موارد یکی از بهترین مصلحات آن سرکه است (بهتر است همراه آن با روغن و گوشت طبخ شود).

جالب است که اگر همراه روغن پخته شود خاصیت ملین داشته ولی اگر با سرکه مصرف شود ممکن است موجب یبوست شود.

خوردن آن با آب انار ترش و شیرین و گلپر، عوارضش را کم می‌‌کند. در جایی گفته شده برای بعضی سردردها خوب است. بادمجان خوشبو کننده عرق است.  

زیاده‌روی در مصرف آن تولید سودا را افزایش می‌‌دهد. می‌‌دانیم که سودا ماده‌ای سنگین و رسوب دهنده و تیره رنگ بوده که باعث تیرگی پوست می‌شود.

در اینجا به این نکته توجه داشته باشید با اینکه بادمجان طبع گرم دارد اما سودا که سرد است تولید می‌‌کند. اصولا موادی که هضم سختی دارند (مثل عدس و بادمجان و گوشت گاو و یا گوشت‌های مانده) تولید سودا را در بدن افزایش می‌‌دهند.

هنگامی که سودا در بدن افزایش می‌‌یابد منجر به بروز لک‌های پوستی، بعضی انواع دمل و جوش و واریس و حتی خونریزی مقعدی و بواسیر در افراد یا درد پهلو و عانه می‌‌شود.

در مورد نحوه پخت آن بهتر است بعد از اینکه پوست آن را گرفته، ورقه ورقه نموده، نمک زده و داخل آب بیندازید.

بعد از مدتی رنگ آب تیره می‌شود که باید چند بار آب عوض شده و این عمل تکرار شود تا آب شفاف گردد (این عمل باعث دفع سودا و بعضی مواد آلرژن موجود در بادمجان می‌‌شود.)، سپس با گوشت بره، بزغاله یا مرغ تازه پخته شود.

البته پخت آن بصورت تنوری هم باعث تعدیل سودای آن خواهد شد.

جالب است بدانید همانطور که بارها ذکر نموده‌ایم دوای هر دردی در طبیعت موجود است در قدیم، کلاهک بادمجان را خشک نموده و آن را پودر می‌‌کرده‌اند و به عنوان ضماد برای رفع یبوست و خونریزی ناحیه مقعد یا بواسیر (که ممکن است از عوارض سودا باشد) استفاده می‌کرده‌اند.