آزمایشات و معاینات ضروری برای گروه های سنی مختلف
این آزمایش‌ها به شما کمک می‌کنند بیماری‌های خاموشتان را زودتر بشناسید تا زودتر به دنبال درمان آنها باشید. البته فراموش نکنید که آزمایش‌ها به تنهایی معمولا کارایی ندارند و این پزشک است که باید تشخیص دهد، انجام کدام آزمایش‌ها برای شما مفید است.
بررسی‌های مفید برای دوران نوزادی و شیرخوارگی: دوران نوزادی از بدو تولد تا پایان یک ماهگی و دوران شیرخوارگی از پایان یک ماهگی تا 24 ماهگی را شامل می‌شود. آزمایش‌های ضروری در این دوران برای بررسی گروهی از بیماری‌های متابولیک در نوزادان (اختلالات سوخت ساز مادرزادی)، اختلالات هورمونی و بیماری‌های خونی به‌کار می‌رود که در صورت تشخیص به‌موقع می‌توان از بروز آنها جلوگیری یا در برخی موارد از شدت آنها کاست.
مهم‌ترین این بیماری‌ها و آزمایش‌های ضروری مربوط به آنها عبارتند از:
کم‌کاری مادرزادی تیروئید (هیپوتیروئیدی مادرزادی): حداقل باید آزمایش TSH انجام شود، اما برخی معتقدند که بهتر است مجموعه آزمایش‌های T4 - T3 - TSH همزمان انجام پذیرد.
فنیل‌کتونوری: با تعیین فنیل‌آلانین سرم و ادرار.
گالاکتوزومی و فروکتوزمی: با بررسی قندهای احیا کننده در ادرار.
بیماری شربت‌افرا: باجستجوی اسیدهای آمینه خاص در ادرار.
بیماری فاویسم (حساسیت به باقلا، نفتالین و ترکیبات مشابه و داروها): با اندازه‌گیری آنزیم مربوطه در خون نوزاد.
رشد مادرزادی بیش از حد قشر غدد فوق کلیه.
اهمیت این بیماری‌ها در این است که اگر به موقع تشخیص داده نشوند، باعث بروز عوارض شدیدی از جمله عقب‌ماندگی ذهنی، صدمات جبران‌ناپذیر به دیگر اعضای بدن و به ندرت مرگ می‌شود. خوشبختانه امروزه با بهره‌گیری از تست‌های آزمایشگاهی که به تست‌های غربالگری نوزادان معروفند، تنها با گرفتن مقدار کمی خون از نوزاد می‌توان این تست‌ها را انجام داد. عموما این آزمایش‌ها در دو مرحله انجام می‌شوند. مرحله اول در 24 ساعت نخست پس از تولد و مرحله دوم معمولا دو هفته پس از تولد صورت می‌گیرد. در صورت مثبت شدن و تایید آنها با انجام آزمایش‌های تکمیلی دیگر، پزشک معالج با توصیه‌های غذایی و دارویی از بروز عوارض در نوزاد جلوگیری می‌کند. نکته حائز اهمیت در مورد این اختلالات این است که برخی از نوزادان علیرغم داشتن ظاهری کاملا طبیعی (در بدو تولد) ممکن است دچار این بیماری‌ها باشند، لذا ضرورت دارد تا این آزمایش‌ها روی تمام نوزادان، حتی آنهایی که ظاهرا سالم به نظر می‌رسند، انجام شود.
بررسی‌های مفید برای کودکان 2 تا 6 ساله:
کودک باید حداقل سالی یکبار از نظر فشار خون، قد، وزن، بینایی و شنوایی تحت بررسی قرار گیرد
شمارش گلبول‌های خونی (CBC) و اندازه‌گیری هموگلوبین برای تعیین کم‌خونی در3 سالگی
معاینه دندان‌ها در این سن توصیه می‌شود.
بررسی‌های مفید برای کودکان 7 تا 12 ساله:
در 7، 9 و 12 سالگی اندازه‌گیری فشارخون، قد، وزن و بررسی بینایی و شنوایی توصیه می‌شود
در صورتی که پزشک معالج کودک شما در بررسی‌های خود به مورد خاصی برخورد کند، برای او آزمایش‌های تکمیلی دیگری را درخواست خواهد کرد.
بررسی‌های مفید برای زنان 20 – 39 ساله:
معاینه لگن باید سالی یکبار توسط متخصص زنان و زایمان انجام شود.
آزمایش بررسی دهانه رحم ( پاپ اسمیر): انجام این تست پس از ازدواج حداقل سالی یکبار توصیه می‌شود.
معاینه پستان‌ها از نظر توده توسط پزشک، حداقل هر 3 سال یکبار.
معاینه پوست: از نظر وجود ضایعات و خال‌هایی که احتمال سرطانی شدن دارند حداقل هر 3 سال یکبار توصیه می‌شود.
قند خون ناشتا و چربی، هر 2 سال یکبار.
بررسی‌های مفید برای زنان 40 – 49 ساله:
اندازه‌گیری فشار خون حداقل هر سال یکبار.
اندازه‌گیری قند خون ناشتا و چربی خون هر2 سال یکبار.
معاینه پستان‌ها، پوست و انجام پاپ‌اسمیر حداقل سالی یکبار.
ماموگرافی که به‌کمک اشعه ایکس انجام می‌شود و باید هر سال یکبار تکرار شود.
بررسی‌های مفید برای زنان بالای 50 سال:
اندازه‌گیری فشار خون هر سال یکبار.
بررسی قند خون ناشتا و چربی‌ها هر سال یکبار.
بررسی هورمون TSH (مربوط به غده تیروئید) طبق نظر پزشک.
معاینه پوست، پستان‌ها، لگن، پاپ‌اسمیر و ماموگرافی هر سال یکبار.
بررسی مدفوع از نظر خون مخفی هر سال یکبار.
بررسی روده بزرگ (کولونوسکوپی) هر 5 تا 10 سال یکبار طبق نظر پزشک متخصص
سیگموئیدسکوپی هر 3 سال یکبار طبق نظر پزشک متخصص.
سنجش تراکم استخوان فقط یکبار طبق نظر پزشک متخصص.
بررسی‌های مفید برای مردان 20-39 ساله:
اندازه‌گیری فشار خون هر دوسال یکبار.
معاینه پوست هر 3 سال یکبار،
بررسی قند خون ناشتا و چربی‌ها هر سال یکبار.
بررسی‌های مفید برای مردان 40-49 ساله:
اندازه‌گیری فشار خون هر سال یکبار.
بررسی قند خون ناشتا، چربی‌ها، اوره خون و کراتینین هر 2 سال یکبار.
بررسی هورمون پروستات برای تشخیص زودرس سرطان پروستات هرسال یکبار.
معاینه پوست هر سال یکبار.
بررسی‌های مفید برای مردان بالای 50 سال:
اندازه‌گیری فشارخون، قند خون ناشتا، چربی‌ها، آزمایش کامل خون، آهن و ذخایر آن در بدن، ویتامین ب12 و اسید فولیک هرسال یکبار،
معاینه پروستات و یا سونوگرافی هر سال یکبار.
اندازه‌گیری هورمون PSA – Free PSA و مقایسه آن با سال قبل هر سال یکبار.
معاینه پوست هر سال یکبار
کولونوسکوپی (بررسی روده بزرگ) هر 5 – 10 سال یکبار طبق نظر پزشک متخصص.
سیگموئیدسکوپی هر 3 سال یکبار طبق نظر پزشک متخصص.