چگونه از فشارهای محیط کار خلاص شویم

 فشار عصبی یا استرس در زندگی روزمره به طور فراوان مشاهده می‌شود؛ استرس یا فشار عصبی از مسایل بسیار حاد در سازمان‌های امروزی است که سلامت جسمی و روانی نیروی کار را به خطر انداخته و هزینه سنگینی را به سازمان‌ها وارد کرده است، فشار عصبی در سازمان همچون آفتی فعالیت‌ها را کاهش داده و از بین می‌برد.

نگرانی افراد نسبت به کار، خانواده، مشکلات اجتماعی، اقتصادی، توقع سازمان از کارکنان و مشکلات مدیریت باعث می‌شود افراد از لحظه بیداری تا هنگام خواب همواره دچار هیجان‌ها، تنش‌ها و امید‌های گوناگون باشند که برخی اوقات با ظرفیت بدنی آنها متناسب و گاه با آن متناسب نیست.

این تنش‌ها می‌تواند به ناراحتی‌های جسمی مانند زخم معده، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و غیره منجر شود؛ همچنین ممکن است منجر به پیامد‌هایی مانند سردرد، تاریکی دید، آشفتگی ذهن، منفی گرایی، پریشان گویی، افسردگی، بی خوابی وناراحتی‌های عصبی و روانی شود.

با توجه به ضرورت پرداختن به این موضوع در این گزارش  سعی کرده‌ایم به پدیده استرس شغلی در محیط کار بپردازیم و به کارکنان در بکارگیری راهکار‌های عملی برای افزایش قدرت تحمل و فشارپذیری فردی یاری برسانیم تا از این طریق در راستای سالم سازی محیط کار و ارتقای بهداشت روانی سازمان خود حرکت کنند.

اثرات استرس بر بروز بیماری‌ها

محمد حسین فرقانی متخصص عمومی اظهار  کرد:  زخم دهان، تورم گلو، سرماخوردگى، آنفلوآنزا، مشکلات گوارشی مثل تهوع، اسهال، کم شدن اشتها، اختلال هضم، سوزش معده، ورم معده، زخم معده، اختلال روده، یبوست از بیماری‌های شایعی هستند که استرس در ایجاد آن نقش دارد.

وی ادامه داد: مشکلات عضلانی و مفاصل مثل درد عضلات پشت و شانه، کتف و کمر، مفاصل، سردرد، ضایعات مفصلی، روماتیسم، مشکلات قلبی، عروقی مثل درد ناحیه قلب، بالا رفتن ضربان، فشار خون و تصلب شرایین، سکته قلبى، مشکلات ریوى مثل آسم، سرفه، مشکلات پوستی مثل خارش و اگزما، ریزش مو، تاسی، کچلی موضعی و اختلالات پوستى از دیگر بیماری‌هایی هستند که استرس باعث به وجود آمدن آن می‌شود.

این متخصص عمومی بیان کرد: افراد در معرض استرس باید سعی کنند این حالت خود را کنترل کنند که یکى از راه‌هاى مقابله با عوامل فشار، شهامت برخورد با واقعیت است، باید هر رویدادى را که اتفاق می‌افتد بپذیریم و بعد از پذیرش در آن پدیده به دنبال حکمتی باشیم و روى موضوع به این صورت بنگریم که چگونه از آن اتفاق به صورت مثبت بهره بردارى کنیم، یعنى همه چیز می‌تواند به یک فرصت تبدیل شده و قابل استفاده باشد.

رفع استرس از منظر طب سنتی

جعفر غفارزاده متخصص طب سنتی درباره استرس و راه‌های کاهش آن اظهار کرد: استرس واکنش فیزیولوژیک بدن در مقابل هر تهدید، تغییر یا فشار بیرونی و درونی است که تعادل روانی فرد را بر هم می‌زند؛ فشار عصبی شماری از اختلالات را که با علائم جسمی واقعی مشخص می‌شوند به وجود می‌آورد.

وی بیان کرد: یکی از بهترین کاهنده استرس سیب و دم کرده به خشک است؛ به خشک بهترین ماده برای کاهش استرس است و باید توجه داشت که این میوه را نباید به صورت خام مصرف کرد.

این متخصص طب سنتی ادامه داد: زعفران دم کرده هم به صورت شربت برای کاهش استرس بسیار مفید است؛ علاوه بر موارد فوق افرادی که دچار استرس زیادی هستند می‌توانند از دم نوش بادرنجبویه و بیدمشک بهره ببرند.

استرس شغلی به چه دلیل به وجود می‌آید؟

سمیرا درویشی روانپزشک اظهار کرد: استرس و آثار آن یکی از مباحث اصلی مدیریت رفتار سازمانی است اما متاسفانه فشار عصبی همچون آفتی فعالیت‌ها از بین می‌برد.

وی با اشاره به تعریف استرس گفت: استرس به مجموعه واکنش‌های عمومی انسان نسبت به عوامل ناسازگار و پیش بینی نشده داخلی و خارجی گفته می‌شود؛ فشار روانی تجربه‌ای است همگانی و عمومی که هرکس به کرات آن را در زندگی خود احساس کرده است.

این روانپزشک ادامه داد: فشار روانی نتیجه تعامل بین منابع مختلف فشار و فرد است؛ تمامی افراد یک موقعیت واحد را استرس زا تصور نمی‌کنند و اختلافات فردی آنان ازنظر شخصیتی و تجارب زندگی، پاسخ آنان را به فشار روانی تحت الشعاع خود قرار می‌دهد.

استرس شغلی  چیست؟

این روانپزشک بیان کرد: بکارگیری فرد در کاری که با توانایی‌ها و اطلاعات او همخوانی ندارد یا تغییر در فعالیت‌کاری او می‌تواند باعث ایجاد استرس در فرد شود؛ بطور کلی استرس شغلی نوعی استرس است که با محیط کاری یا عوامل مرتبط با محیط کاری فرد ارتباط دارد، تغییر در فعالیت‌های کاری همچون فن آوری جدید یا تغییر اهداف، ممکن است باعث ایجاد استرس شود.

درویشی با بیان دلایل استرس کاری افزود: یکی از مهمترین نکات در مورد مقابله با استرس کشف منبع تولید استرس است، در محیط کاری، موقعیت‌های زیادی هستند که موجب استرس فرد می‌شوند؛  موقعیت‌هایی همچون نداشتن امنیت شغلی، نداشتن بیمه کاری، بوروکراسی سردرگم، فقدان مکانیسم‌های کنترل و ارزشیابی، شیفت‌های کار، ساعت کار زیاد، فناوری جدید، حقوق کم و سبک مدیریت باعث ایجاد استرس در محیط کار می‌شوند.

وی ادامه داد: حجم زیاد کار‌ها یا بیش از اندازه کم بودن کار، فشار بیش از حد ناشی از غیرواقعی بودن مهلت انجام کار‌ها، انجام کار‌هایی که بسیار مشکل‌اند یا لزوم چندانی به انجام آن‌ها نیست، نداشتن مهارت کافی در نحوه انجام کار، شرایط نامطلوب کاری، داشتن شغلی که متناسب با شاغل نباشد ،  نداشتن امنیت شغلی و ترس از بیکار شدن از دیگر دلایل استرس کاری است.

اثرات استرس در محیط کار

این روانپزشک تشریح کرد: استرس در فعالیت سازمان‌ها و افراد فعال در آن تأثیر می‌گذارد؛ تأثیر استرس سازمانی با افزایش میزان کارگریزی، تعویض زود هنگام کارکنان، ارتباط نامناسب با ارباب رجوع، کاهش میزان امنیت شغلی، عدم سلامت محیط کار، کنترل ضعیف و کیفیت محصولات ارتباط دارد، به بیان دیگر هرچه میزان استرس سازمانی بالاتر باشد، عوامل ذکر شده از فراوانی بیشتری برخوردارند.

وی با اشاره به راه‌های مقابله با استرس گفت: برای مقابله با استرس ابتدا باید عوامل و زمینه‌های استرس‌‍زا شناسایی تا راهکار‌های متناسب با آن‌ها به کار گرفته و عوامل استرس زا از بین روند؛ یکی از راه‌های کاهش استرس شغلی دعوت از مشاوران و کارشناسان جهت مشاوره در زمینه راه‌های توصیه شده در بهبود شرایط کاری است، این نگرش مستقیم‌ترین راه برای کاهش استرس در کار است که شامل شناسایی جنبه‌های موفق کار و طراحی استراتژی‌هایی برای کاهش یا حذف عوام است.