بی‌اطلاع از دیابت
دیابت (مرض قند) یکی از ۱۰ بیماری غیرواگیر دنیا است که لقب قاتل خاموش به خود گرفته در حالیکه بیش از ۵۰ درصد مبتلایان به آن از بیماری خود بی اطلاع هستند.
بی‌خبری در خصوص عوارض و پیامدهای بیماری دیابت سبب شده است اغلب افراد از آن به عنوان یک بیماری ساده یاد کنند غافل از اینکه در صورت بی‌توجهی و کنترل نکردن این بیماری مرگ خاموش مبتلایان را تهدید می‌کند.در سال‌های اخیر افزایش شیوع دیابت در جهان این بیماری را به بزرگترین اپیدمی تاریخ تبدیل کرده است، اکنون بیش از ۴۲۵ میلیون نفر از جمعیت ۲۰ تا ۷۰ سال جهان به دیابت مبتلا هستند همچنین پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ تعداد بیماران به ۵۲۲ میلیون نفر برسد.
سالانه چهار میلیون نفر به دلیل دیابت جان خود را از دست می دهند، در حال حاضر ۱۱ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال کشور مبتلا به دیابت هستند و حداقل ۲۵ درصد آنها از بیماری خود اطلاع ندارند.
دیابت یا مرض قند در کشور رو به افزایش است بیماری خطرناکی که در صورت پیشرفت می‌تواند ۸۰ درصد اعضای بدن را درگیر کند و هر ۳۰ ثانیه موجب قطع یک عضو در افراد شود.
چهاردهم نوامبر مصادف با ۲۳ آبان سالروز تولد «فردریک بانتینگ» کاشف انسولین است که سال ۱۹۹۱ با همکاری بنیاد بین‌المللی دیابت (IDF) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان روز جهانی دیابت نامگذاری شد و هدف از این نامگذاری بالا بردن اطلاعات مردم در ارتباط با علل، عوارض، پیشگیری و درمان دیابت بوده است.
شعار امسال هفته دیابت «از خانواده خود محافظت کنید» است که این موضوع نشان دهنده نقش مهم خانواده در پیشگیری و کنترل بیماری دیابت است، همچنین در خانواده‌هایی که سابقه دیابت وجود دارد سایر افراد باید تحت کنترل و مراقبت باشند.
مدیر بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: بین پنج تا هفت درصد افراد بالای ۲۵ سال خراسان جنوبی دچار بیماری دیابت هستند که این آمار در کشور ۱۱ درصد (۶.۵ میلیون نفر) است.
مجید شایسته افزود: جمعیت شناسایی شده بیماران دیابتی در استان حدود ۱۵ هزار نفر است در حالیکه معتقدیم آمار واقعی بسیار بالاتر از رقم است چون تعداد زیادی از بیماران دیابتی از بیماری خود بی‌اطلاع هستند.
وی با بیان اینکه بیماری دیابت سن یا جنس خاصی را شامل نمی‌شود اظهار داشت: در آمار مربوط به استان تعداد بیماران زن بیشتر از مردان است چون بیشتر به مراکز بهداشتی مراجعه و بیماری آنها تشخیص داده شده است.
مدیر بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تصریح کرد: تمامی بیماران دیابتی می‌توانند با مراجعه به نزدیک‌ترین مرکز بهداشت محل سکونت خود اطلاعات بیماری دیابت خود را در سامانه سیب (سیستم یکپارچه بهداشت) ثبت کنند تا در صورت لزوم توسط پزشک مرکز به سطوح بالاتر ارجاع شوند.
وی گفت: بیماری دیابت در اصل بیماری دهه پنجم و ششم (۵۰ و ۶۰ سالگی) زندگی است اما سن ابتلا به دیابت در خراسان جنوبی نیز مانند سراسر کشور کاهش پیدا کرده است.
شایسته با بیان اینکه حذف بیماری دیابت دور از انتظار است یادآور شد: یکی از اهداف سند ملی بیماری‌های غیرواگیر این است که سیر بیماری دیابت را ثابت نگه داریم چراکه این بیماری بزرگترین اپیدمی قرن شناخته شده و قابل حذف و از بین بردن نیست.
وی با بیان اینکه خراسان جنوبی بالاترین میزان مصرف نمک را در کشور دارد افزود: نمک از عوامل تشدیدکننده فشارخون است لذا توصیه می‌شود نمکدان‌ها از سفره‌ها جمع شود.
مدیر بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با تاکید بر اینکه تحرک بدنی در پیشگیری از ابتلا به دیابت بسیار موثر است اظهار داشت: به همه افراد توصیه می‌کنیم در هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط یا شدید داشته باشند.
وی ادامه داد: اگر بیماران دیابتی نیز روزانه ۳۰ دقیقه ورزش یا تحرک بدنی داشته باشند خطر افزایش بیماری را کاهش خواهند داد.
معاون فنی مرکز بهداشت خراسان جنوبی هم گفت: امروزه بیماری‌های واگیر قابل کنترل است و به ندرت موجب مرگ و میر می‌شود اما بیماری‌های غیرواگیر شامل قلبی- عروقی، دیابت، مزمن تنفسی، سرطان ها و سایر رو به افزایش و یکی از چهار علت و باعث ۸۰ درصد مرگ و میرها است.
رضا امیرآبادی‌زاده با بیان اینکه ۶۷ درصد بیماران دیابتی شناسایی شده در استان را زنان تشکیل می‌دهند افزود: بدون شک تعدادی زیادی از مردان بیماری دیابت دارند اما نسبت به بیماری خود بی‌خبر هستند.
وی با تاکید بر این که سبک زندگی و رژیم غذایی از علل اصلی ابتلا به این بیماری هاست، از بیماران دیابت به عنوان سفیران سلامت یاد و اضافه کرد: ۲۵ درصد افراد دیابتی از بیماری خود اطلاعی ندارند.
معاون فنی مرکز بهداشت خراسان جنوبی با اشاره به این که پیشگیری به موقع، عوارض و کنترل بیماری را راحت‌تر می‌کند ادامه داد: خودمراقبتی از موضوع‌های مهم در بیماری‌های غیرواگیر است اما درصد پوشش مراقبت‌ها در حد انتظار نیست.
وی ادامه داد: باید با برنامه‌های غذایی و پیشگیرانه موارد آسیب و بیماری را به سال‌های پایانی عمر انتقال داد.
امیرآبادی‌زاده بیان اینکه ۷۰ درصد موارد ابتلا به دیابت نوع دو با اصلاح شیوه زندگی قابل پیشگیری است عنوان کرد: انجام آزمایش‌های دوره‌ای می‌تواند تا حد زیادی خطر ابتلا به دیابت را در افراد کاهش دهد.
دیابت یا بیماری قند هنگامی بوجود می‌آید که هورمون انسولین (عامل تنظیم کننده قند خون) یا به اندازه کافی در بدن تولید نمی‌شود یا بافت‌های بدن به آن به درستی پاسخ نمی‌دهند، در نتیجه قند خون از حد طبیعی خود بالاتر می‌رود و علائم شاخص دیابت به صورت پرخوری، پرنوشی و پرادراری ظاهر می‌شود.
دیابت را براساس علت ایجاد بیماری به دو گروه دیابت نوع یک و نوع ۲ تقسیم می‌کنند، در دیابت نوع یک یا دیابت نوجوانان، تخریب نابجای سلول‌های مولد انسولین به وسیله دستگاه ایمنی بدن رخ می‌دهد، این بیماران مجبورند از همان ابتدا با تزریق انسولین، قند خود را در حالت عادی نگه دارند.
دیابت نوع ۲ یا دیابت بزرگسالان هم زمینه ارثی در ایجاد آن دخیل است. این نوع دیابت به علت مقاومت پیدا کردن سلول‌های بدن به انسولین رخ می‌دهد، عامل مهم در ایجاد مقاومت به انسولین و بالارفتن قند خون در این بیماران چاقی آنهاست.
کنترل دقیق دیابت و طبیعی کردن قند خون در هر دو نوع این بیماری از بروز عوارض درازمدت تهدید کننده حیات بیمار جلوگیری و عمر طبیعی او را تضمین می‌کند.
دیابت نوع یک با علائمی چون تشنگی، پُر ادراری، پُرنوشی، کاهش وزن، گرسنگی و خستگی شدید خود را نشان می‌دهد و دیابت نوع دو تنها با انجام آزمایش قند خون مشخص می‌شود.
بیماری دیابت به معنای پایان زندگی یا کوتاه شدن آن نیست و دیابتی‌ها می‌توانند به‌طور نرمال به زندگی با کیفیت خود ادامه دهند.
این بیماری به راحتی کنترل می‌شود و این بیماران با تحت نظر پزشک بودن و تزریق انسولین و کمی مراقبت در تغذیه به زندگی معمولی خود ادامه می‌دهند.