درد کف پا؛ علل و درمان آن

 علل درد کف پا

- التهاب فاشیا: شایع ترین علت ایجاد کننده ی درد کف پا، التهاب نوعی بافت همبند است که در این ناحیه قرار گرفته است و در اصطلاح پزشکی به آن فاشیا گفته می شود.

- آرتروز، نقرس و استئوآرتریت: مفاصل موجود در کف پا، نسبت به این بیماری ها آسیب پذیرند.

- بیماری پارکینسون: این بیماری که کنترل عضلات را دشوار می کند، روی کف پا نیز اثر خواهد گذاشت.

- فشار خون بالا: به علت تراکم مایعات در بدن، کف پا متورم می شود.

- چاقی مفرط: وزن زیاد، فشار مضاعفی روی کف پا وارد می کند.

- پوکی استخوان: با از دست رفتن توده استخوانی در قسمت کف پا، درد ایجاد می شود.

- حاملگی: اضافه وزن در این دوران به کف پا فشار وارد می کند.

- بیماری کلیه، سکته قلبی و کم کاری تیروئید: تمامی این اختلالات که باعث تراکم مایعات در بدن می شود، در ناحیه کف پا درد ایجاد می کنند.

- پیری: در برخی افراد با بالا رفتن سن، کف پاها پهن تر و باعث بروز درد در این ناحیه می شود.

علائم درد کف پا

درد ممکن است در یک محل مشخص احساس نشود. ممکن است درد در زیر پاشنه، پشت پا یا در مچ پا احساس گردد. اما اگر درد به قسمت جلوی پا، پنجه ها و یا به ساق پا انتشار پیدا کند ممکن است آسیب نخاع کمری مطرح باشد.

درد در اوایل صبح و با گذاشتن پا روی زمین بدتر شده و پس از یک دوره استراحت بهتر می شود، اما معمولا در طول روز و با حرکت بیشتر پاها درد بهتر می شود. ماهیت درد حالت کششی و از هم گسیختگی دارد.

موقع خم کردن مچ پا به بالا (حرکت دورسی فلکشن)، به علت ایجاد کشش در بافت همبند کف پا (فاشیا) درد ایجاد می شود. معمولا تورم وجود ندارد یا کم است.

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به درد کف پا

- اضافه وزن

- بی تحرک بودن فرد

- راه رفتن مکرر روی سطوح سفت

- پوشیدن کفش تخت

تشخیص علت درد کف پا

تشخیص معمولا بالینی و از طریق معاینه پزشکی است، اما ممکن است در مواردی نیاز به انجام رادیوگرافی، ‌آزمایش خون و یا آزمایشات عصبی باشد. اگر پس از سه ماه درمان، مشکل برطرف نشود، در مواردی سونوگرافی و یا ام.آر.آی ممکن است تجویز شود.

درمان درد کف پا

درمان به شدت علائم بستگی دارد.

در موارد خفیف: آموزش به منظور کاهش فشاری که بر پاها وارد می شوند، کاهش وزن و عدم فعالیت بر روی سطوح سخت، کفی طبی و مناسب کفش، تمرینات کششی غیر فعال، استفاده از سرما و گرما، ماساژ مالشی کف پا و داروهای مسکن توصیه می شوند.

در موارد درد با شدت متوسط : در این موارد ممکن است فرد به سطوح تخصصی تر ارجاع داده شود. علاوه بر درمان های فوق ‌فیزیوتراپی، تزریق داروهای بی حس کننده و ضد التهاب،‌ آتل شبانه از جنس سخت و آتل غیر ثابت هنگام راه رفتن استفاده می شوند.

در موارد شدید و یا مواردی که به درمان پاسخ نمی دهند: ارجاع به سطوح فوق تخصصی و ارزیابی مجدد برای بررسی عامل ایجاد کننده درد و در مواردی جراحی توصیه می شود.

درمان های خانگی درد کف پا

ارتز و کفی : جهت حمایت از کف پا و پایداری پاشنه پا، استفاده از ارتز یا کفی می تواند بسیار مؤثر باشد.

ساپورت کف پا : ساپورت‌های مخصوص کف پا در کاهش درد و ناراحتی موثرند. البته از آنجایی که شکل و ارتفاع ساپورت باید متناسب با نوع و ارتفاع قوس کف پا باشد، حتماً نوع قوس کف پا (کم، متوسط یا زیاد) را قبل از خرید ساپورت به درستی تعیین کنید.

تقویت عضلات : تمرین‌های مخصوص تقویت عضله تیبیالیس خلفی و کشش تاندون آشیل را انجام دهید. این دو عضله، نقش کلیدی در کاهش درد پا دارند.

کفش مناسب : کفش و کفی آن با توجه به سبک زندگی هر فرد باید هم متناسب با فعالیت‌های روزانه (مانند وظایف شغلی) و هم متناسب با فعالیت‌های شدیدتر مانند دویدن یا انواع ورزش‌ها باشد.

استفاده از محافظ (اسپلینت) شبانه : محافظ‌ شبانه با نگه داشتن عضلات در موقعیت مناسب و تقویت آنها در زمان استراحت، فشار روی قوس کف پا را کاهش می‌دهد.

سرما درمانی : ماساژ کف پا، بستن و انواع روش‌های سرمادرمانی به کاهش درد و ناراحتی کمک می‌کند.

نرمش و حرکت‌های اصلاحی : پزشک گاهی برای افزایش قدرت و پایداری ناحیه آسیب دیده و همچنین اصلاح عضله‌های فاقد تعادل، دستور انجام نرمش و حرکت‌هایی معین می‌دهد. حرکت‌های مخصوص افزایش انعطاف‌پذیری، طول عضله را افزایش می‌دهند و یا آن را در حد مناسب نگه می‌دارند. انعطاف‌پذیری بیشتر به معنای داشتن عضله‌ای قوی‌تر است که احتمال آسیب دیدن آن کمتر است.

به عنوان مثال روی صندلی بنشینید و توپ گلف را زیر برجستگی کف پای راست قرار دهید. توپ گلف را با کف پا به گونه‌ای بغلتانید که در امتداد کف پا از برجستگی کف پا تا پاشنه حرکت کند. این حرکت را دو دقیقه ادامه دهید. باید در سراسر کف پا احساس مالش داشته باشید.

سعی کنید توپ را رو به بالا و پایین و به صورت دایره‌ای حرکت دهید تا اثر مالش افزایش یابد. این حرکت را دو دقیقه برای پای چپ نیز تکرار کنید.

توصیه هایی برای مراقبت از کف پا

- به طور منظم کف پای خود را از نظر بریدگی، زخم و ... بررسی کنید تا در صورت بروز مشکل به موقع متوجه شوید.

- کفش هایی راحت و به اندازه انتخاب کنید.

- ناخن های انگشتان پا را کوتاه کنید. ناخن های بلند به جوراب گیر می کنند و یا به علت تماس با نوک کفش، باعث ایجاد درد خواهند شد. البته بهتر است ناخن ها را از ته کوتاه نکنید.

- رعایت بهداشت پا، با شستن کف پا و بین انگشتان مانع به وجود آمدن هر نوع عفونت قارچی خواهد شد.

- جوراب بپوشید. در صورت استفاده از کفش های جلو بسته همیشه جوراب بپوشید تا نوک انگشتان به نوک کفش مالیده نشوند.

- هر چه قدر که می توانید کف پای خود را ماساژ و کش دهید. این امر مانع از ورم کف پا می شود.

- عصرها برای خرید کفش بروید. هنگام ظهر، کف پا به علت متورم شدن به بزرگ  ترین اندازه خود می رسد.

- کفش پاشنه بلند نپوشید. پاشنه های بیشتر از 3 سانتیمتر برای سلامت پا مضرند. جابجایی وزن روی انگشتان پا به هنگام راه رفتن و یا ایستادن می تواند علاوه بر ایجاد درد فراوان، آسیب دائمی به همراه داشته باشد.