ماسک های تنفسی و شایعاتی عجیب و غریب!

روزنامه جام جم نوشت: «بیش از یک سال است که استفاده از ماسک به بخشی جدانشدنی از زندگی اجتماعی ما تبدیل شده است. در ماه‌های گذشته حتی نقش استفاده از ماسک در پیشگیری از انتقال بیماری پررنگ‌تر شد، به‌ طوری که سازمان بهداشت جهانی و همچنین مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیردار ایالات متحده توصیه به استفاده هم‌زمان از دو ماسک سه‌لایه و پارچه‌ای کردند. بر اساس تحقیقات انجام‌شده استفاده هم‌زمان از دو ماسک سه‌لایه و پارچه‌ای می‌تواند به‌ طور چشمگیری در کاهش ابتلا به کرونا موثر بوده و بیش از ۹۰ درصد در مصونیت افراد از ابتلا به کرونا مؤثر باشد. با این حال از روزهای آغاز این همه‌گیری علاوه بر این‌ که هر چند وقت یک‌بار شاهد پخش شایعات عجیبی در خصوص نحوه پیشگیری و انتقال بیماری کووید-۱۹ بودیم، بازار شایعات بی‌اساس در مورد مضرات استفاده از ماسک بر سلامتی نیز هرازگاهی داغ می‌شود و با خبرهای عجیب و غریبی در زمینه خطرات استفاده از ماسک یا هشتگ‌هایی مانند # نه_ به_ ماسک_ اجباری و # نه_ به_ماسک_ مضر روبه‌رو می‌شویم! نکته مهم این است که این شایعات و خبرپراکنی‌های نادرست فقط محدود به کشور ما نیست و افراد سودجو در سراسر دنیا در حال تشویش اذهان عمومی هستند. بنابراین اگر با محتوایی به زبان انگلیسی یا هر زبان دیگری روبه‌رو شدید، توجه داشته باشید که قرار نیست حتما مطلبی علمی و مورد تأیید مراجع علمی باشد. در ادامه برخی از این شایعات عجیب را بررسی می‌کنیم.

ترکیبات آبی‌رنگ سرطان‌زا!

یکی از مهم‌ترین تلاش‌هایی که برای ایجاد تشویش در ذهن افراد با انتشار مطالب بدون‌ پایه علمی در ذهن مخاطبان رسانه‌های مجازی ایجاد شده بود، انتشار محتواهایی درباره اثرات سوء مصرف ماسک‌های تنفسی بر ابتلا به سرطان بود.

شاید شما هم در شبکه‌های اجتماعی با تصاویری در این خصوص روبه‌رو شده باشید که فردی درخصوص مواد شیمیایی به‌ کار رفته در لایه آبی‌رنگ ماسک‌های تنفسی صحبت می‌کند و از خطرات تنفس مواد شیمیایی و بخاراتی که از تماس بازدم با این مواد آبی‌رنگ ایجاد می‌شود، صحبت می‌کند.

اهمیت این خبرهای نگران‌کننده در حدی بود که سازمان غذا و دارو طی اطلاعیه‌ای در هفته جاری اعلام کرد وجود مواد سرطان‌زا در ماسک‌های آبی صحت ندارد. لایه آبی‌رنگ پارچه اسپاندباند نام دارد که جزو پارچه‌های بی‌بافت بوده که هیچ‌گونه مواد سمی و فرمالدئید در ساخت آن استفاده نمی‌شود. رنگ آبی به‌ کار رفته در این لایه از جنس پلی‌پروپیلن است که مواد سمی و سرطان‌زا ندارد.

سرطان‌زایی با کاهش اکسیژن‌رسانی

برخی دیگر از محتواهای تولیدشده مدعی هستند که استفاده از ماسک‌های تنفسی به‌ دلیل کاهش میزان اکسیژن در دسترس بافت‌های مختلف بدن و افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن به‌ دلیل تنفس دوباره بازدم، باعث تحریک سلول‌ها به سمت روند سرطانی ‌شدن و ایجاد سرطان در بافت‌های مختلف به‌ویژه ریه خواهد شد. گرچه در تحقیقات سال‌های اخیر ارتباط بین کاهش اکسیژن در دسترس سلول و سرطانی‌شدن سلول‌ها اثبات شده است اما واقعیت این است که هوا به‌راحتی از ماسک‌های تنفسی استاندارد و با تنفس‌پذیری مناسب عبور می‌کند. بنابراین قطعا استفاده از ماسک‌های تنفسی مناسب، مشکلات بحرانی و حادی مانند نرسیدن اکسیژن کافی به بدن یا همان هایپوکسی را به‌ دنبال نخواهد داشت.

در این رابطه سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که استفاده طولانی از ماسک پزشکی در صورت استفاده صحیح، باعث مسمومیت با دی‌اکسیدکربن یا کمبود اکسیژن نمی‌شود. از ماسک با ابعاد مناسب که از اطراف روی صورت کیپ باشد و در عین حال امکان تنفس طبیعی بدهد، استفاده کنید. همچنین ماسک یکبارمصرف را دوباره استفاده نکنید و به محض مرطوب‌شدن آن را عوض کنید. در صورت استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای نیز دقت داشته باشید که هر پارچه‌ای مناسب تولید ماسک نیست. بنابراین در انتخاب ماسک‌های تنفسی علاوه بر رنگ و ظاهر، بیش از هر چیز به کیفیت و مورد تأیید بودن ماسک تنفسی دقت کنید.

انتقال ریزربات‌های خودمختار به بدن با ماسک‌های تنفسی

همان‌طور که اشاره شد، طی همه‌گیری کرونا بارها با محتواهای نادرست متعددی روبه‌رو بوده‌ایم و همگی زمان کافی برای آشنایی با اثرات سوء اعتماد بدون تحقیق و تفکر به انبوهی از اطلاعات درست و غلط در رابطه با کووید-۱۹ را داشته‌ایم‌؛ حجم اطلاعات و اخبار روزانه در رابطه با کرونا به قدری زیاد بود  که سازمان بهداشت جهانی آن را پدیده «اینفودمی» نامگذاری کرده است. با این وجود، هنوز هم شاهد ادعاهای عجیب و غریب و بی‌پایه و اساس جدیدی هستیم که به‌شدت روی آرامش روان افراد جامعه تأثیرگذار است.

در هفته‌های اخیر شاهد انتشار گسترده محتواهای ویدئویی در فضای مجازی بودیم که در آنها تصاویر بزرگنمایی‌شده از بافت ماسک‌های تنفسی نشان داده می‌شد و راوی تصاویر با نشان‌دادن ذرات بسیار ریز پرزمانند و مشکی‌رنگ در لابه‌لای الیاف سفید یک ماسک سه‌لایه مدعی شده که این ذرات موجودات ریزی به نام مورجلون هستند که با رطوبت و گرمای حاصل از بازدم قادر به حرکت هستند و می‌توانند با نفوذ به بدن فرد مشکلات متعددی را برایش به‌دنبال داشته باشند. البته این تصاویر فقط ساخته کاربران ایرانی نیست، ویدئوهای اولیه این ادعا به زبان آلمانی است که در آن فردی با نشان‌دادن الیاف ماسک و سوآپ‌های تست پی‌سی‌آر مدعی است که موجودات ریزی در این الیاف وجود دارند.

حتی در برخی از این ویدئوها به همین مقدار بسنده نکرده و مدعی هستند این ذرات کوچک ریزربات‌های خودمختاری هستند که قرار است با ورود به بدن، ما را به فرمان خود درآورند؛ ادعایی که حتی در روزهای ابتدایی آزمایش‌های بالینی واکسن‌های کرونا در قالب پیام‌های صوتی به اسم فردی متخصص! در شبکه‌های اجتماعی در حال دست به دست شدن و ایجاد نگرانی و وحشت در جامعه شده بود. محتواهایی که ادعا دارند خارجی‌ها علیه ما توطئه کرده‌اند و با ماسک و واکسن‌های دارای ریزربات‌ها قرار است کنترل ما را به دست بگیرند.

دکتر کیوان میرهادی، متخصص داخلی بیمارستان ریج‌کرست ایالت کالیفرنیا در این رابطه در صفحه شخصی خود توضیح داده است: «مورجلون نوعی اختلال نادر حسی است که در آن فرد احساس ناخوشایندی مانند حرکت انگل یا حشره ریزی روی پوستش دارد. گزارش‌های علمی متعددی این اختلال را در دسته اختلالات روانی طبقه‌بندی کرده‌اند و معتقدند در سندرم مورجلون انگل واقعی در بدن فرد وجود ندارد. تعداد اندکی از مطالعات نیز آن را به وجود انگلی در بدن ارتباط داده‌اند اما در هر دو حالت این سندرم هیچ ارتباطی با این تصاویر و ادعاهای ساختگی در مورد ماسک و سوآپ‌های نمونه‌گیری تست پی‌سی‌آر کووید-۱۹ ندارد. مردم نباید به‌ دلیل فارسی‌نبودن زبان احساس کنند محتوای این تصاویر علمی است.»