زمان وقوع موج هفتم کرونا/شرایط بیماری عادی نیست

دکتر حمید سوری، با اشاره به این که طی تعطیلات نوروزی اقدام خاصی برای مدیریت کرونا را شاهد نبودیم، گفت: عملا مردم رفتار عادی خود را ادامه دادند و اگر رعایتی هم انجام می‌شد بیشتر فردی بوده و افراد برای محافظت خود اقدام می‌کردند. در چنین شرایطی با توجه به تغییراتی که در ساختار ژنتیکی ویروس رخ می‌دهد، احتمال اینکه شاهد خیز مجدد اپیدمی طی چند هفته پیش رو باشیم، زیاد است؛ مگر این که سطح ایمنی جامعه آنقدر بالا رود که ابتلای به بیماری رخ ندهد؛ در غیر این صورت بر اساس قوانین علمی حاضر، بیماری حاصل مواجهه افراد حساس با عامل بیماری‌زا است. عامل بیماری‌زا نیز از بین نرفته است و در برخی کشورهای اروپایی،‌ شرق دور و آمریکای جنوبی هنوز پیک‌هایی از کرونا وجود دارد.

قابلیت گسترش و انتشار بیشتر زیرواریانت BA۲ امیکرون

هیچ شواهدی مبنی بر حذف اپیدمی کرونا وجود ندارد

وی افزود: با توجه به تغییرات ژنتیکی که رخ داده است و وجود زیر واریانت BA۲ امیکرون که قابلیت گسترش و انتشار بیشتری دارد، افراد حساس جامعه هنوز در خطر هستند و هیچ شواهدی مبنی بر اینکه اپیدمی در حال حذف است، وجود ندارد. اپیدمی زمانی خاموش می‌شود که گردش ویروس در جامعه محدود شده و اپیدمی را به مرحله حذف برسانیم تا وارد فاز ریشه‌کنی و در نهایت خاموش شدن آن شویم.

او با اشاره به اینکه در کشور نظام بیماریابی فعال نداریم،‌ تصریح کرد: به همین دلیل نمی‌توان خیلی در مورد موارد ابتلا اظهار نظر کرده و یا آن را تحلیل کنیم؛ بنابراین مجبور هستیم محدود به موارد مرگ و میر و یا بستری باشیم و از آنجایی که تعداد این موارد که گزارش می‌شود بر پایه موارد تست مثبت است،‌ تغییرات نواساناتی دارد که می‌تواند این پیام را داشته باشد که وضعیت ما ثابت نیست و آنچه که پیش‌بینی می‌شود این است که احتمالا شاهد پیک بعدی خواهیم بود.

امیکرون؛ پنجمین واریانت هشدار دهنده کرونا

سوری ادامه داد: به علت ماهیت خلقت و هوشمندی ویروس نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که موج بعدی کرونا با چه سویه یا زیرواریانتی خواهد بود، ولی آنچه که مسلم است این است که ویروس برای بقای خود مرتبا در حال جهش‌های جدید است که گاهی این جهش‌ها آنقدر اهمیت می‌یابد که به عنوان یک واریانت هشدار دهنده تعریف می‌شود؛ مانند امیکرون که پنجمین واریانت هشدار دهنده کرونا بود. گاهی اوقات هم واریانت‌ها تغییر اساسی در ماهیت ویروس ایجاد نمی‌کنند که وضعیت اپیدمی را کاملا دگرگون کند و فعلا هنوز آخرین واریانت هشدار دهنده ما امیکرون بوده است.

وی افزود: درمورد زیر واریانت BA۲ هم هنوز نمی‌دانیم میزان شیوع چقدر است چون ما ارزیابی ژنومیک مبسوطی در کشور انجام نمی‌دهیم و خیلی نمی‌توان در این مورد قضاوت قطعی داشت و این درحالی است که داده‌های مربوط به اپیدمی شفاف‌سازی نشده و در اختیار محققین قرار نمی‌گیرد. ما خیلی نمیدانیم در کشور چه می‌گذرد و مجبوریم به استناد آنچه که در دنیا می‌گذرد و علم اپیدمیولوژی و آنچه که در گذشته دیدیم، قضاوت کنیم که در این شرایط احتمال خطا در قضاوت وجود خواهد داشت.

او تاکید کرد: از طرفی تفسیر تخصصی بر داده‌ها هم صورت نمی‌گیرد و عمدتا با خطا در استنتاج یافته‌ها مواجه هستیم و این سبب می‌شود خیلی نتوانیم وضعیت اپیدمی را پیش‌بینی و تفسیر کنیم. انگار در یک فضای غبارآلود و تاریک در حال حرکت هستیم و این فضای مناسبی برای شرایط اپیدمی که هر لحظه ممکن است شاهد افزایش آن باشیم، نیست.

دلتاکرون چندان جدی نیست

وی درباره شیوع سویه ترکیبی امیکرون و دلتا تحت عنوان دلتاکرون نیز بیان کرد: در ابتدا گفتند دلتاکرون یک آلودگی آزمایشگاهی هست و سپس مجددا بحث آن داغ شد ولی به نظر نمی‌رسد خیلی مسئله جدی باشد و تاکنون هم مجامع بین‌المللی چندان بر این موضوع تاکید نکردند و اگر هم جایی مشاهده شده است به شکل پراکنده بوده و چندان تاثیر جدی بر روند اپیدمی نداشته است.

احتمال وقوع  موج هفتم کرونا؛ اواسط اردیبهشت

این اپیدمیولوژیست درباره زمان احتمالی وقوع موج هفتم بیماری، اظهار کرد: با توجه به تعطیلات،‌ سفرها،‌ افزایش تماس‌ها، دید و بازدیدها و... احتمالا وقوع موج هفتم بین دو تا شش هفته طول بکشد و احتمال می‌دهیم در اواسط اردیبهشت موج بعدی رخ دهد.

او درباره نحوه شکل‌گیری موج هفتم بیماری در کشور، گفت: هرکجا که تراکم تماس‌ها بیشتر بوده است احتمال اینکه شاهد طغیان بیماری باشیم نیز بیشتر است، ولی کانون‌های اصلی آلودگی مهم هستند. درحال حاضر به نظر می‌رسد ترکیبی از واریانت‌های (امیکرون و دلتا) در کشور وجود داشته باشد. احتمالا چرخش ویروس درون کشور رخ دهد و شانس گسترش موج از نقاط پر تردد و پر تماس بیشتر است. با توجه به جابجایی عظیم جمعیت امسال نوروز احتمال دارد که سرعت گسترش موج را بیشتر از شرایط عادی شاهد باشیم.

بازگشایی مدارس با لحاظ تمهیدات باشد

وی در خصوص بازگشایی مدارس نیز،‌ گفت: بازگشت به شرایط عادی زندگی و حرکت به این سمت بعد از گذشت بیش از دو سال از وجود اپیدمی یک ضرورت است؛ جامعه نمی‌تواند تا ابد تعطیل بماند؛ زیرا عوارض ناشی از تعطیل شدن مراکز آموزشی هم وجود دارد. الان در اکثر کشورهای دنیا بازگشایی‌ها صورت گرفته است؛ بنابراین در اینکه باید به سمت بازگشایی مدارس حرکت می‌کردیم، شکی نیست زیرا سطح خطر در دانش‌آموزان هم برخلاف آنکه برخی سعی در بزرگنمایی آن داشتند، خیلی زیاد نیست؛ ولی بازگشایی مدارس زمانی می‌تواند تاثیر جدی داشته باشد و سلامت دانش‌آموزان را هم حفظ کند که با یکسری تمهیدات همراه باشد. یکی از تمهیدات این است که سطح خطر را در مناطق و شهرهای مختلف مرتبا رصد کنیم و متناسب با سطح خطر مداخلات لازم را انجام دهیم.

لزوم مراقبت و بیماریابی فعال در مدارس

وی افزود: در وهله دوم نیاز است یک سرواپیدمیولوژی در دانش‌آموزان انجام شود تا ببینیم اکنون وضعیت ایمنی آنها چگونه است. ممکن است برخی جاها هیچ تمهید خاصی نیاز نباشد و در عین حال در نقاط دیگری نیاز به تشدید مراقبت‌ها باشد. نکته دیگر وجود نظام مراقبت در مدارس است تا مرتبا وضعیت سلامت دانش‌آموزان را رصد کند تا به محض هر تغییری اقدامات لازم صورت گیرد که این اقدامات باید به سرعت انجام شود؛ بنابراین نیاز به حضور تیم‌های واکنش سریع در استان‌ها داریم که احتمال رخداد هرگونه طغیان در مدارس را شناسایی کرده و به سرعت آن را تحت کنترل قرار دهند.

شرایط بیماری عادی نیست

او با تاکید بر اینکه بازگشت به شرایط عادی با عادی شدن شرایط یکی نیست،‌ بیان کرد: شرایط اصلا عادی نیست و مراقبت دانش‌آموزانی که بیماری زمینه‌ای دارند یا نشانه‌هایی از بیماری در آنها شناسایی می‌شود و... هم باید صورت گیرد. تعطیلی تنها کافی نیست و نمی‌تواند رویکرد مدیریتی خوبی باشد.

وی در پایان با اشاره به مهمانی‌های افطاری، مراسم‌های ماه رمضان و ...، تصریح کرد: هر تجمعی می‌تواند مقدمه‌ای برای گسترش اپیدمی باشد؛ نکته مهم این است که رعایت پروتکل‌ها در تجمعات صورت گیرد و گروه‌های آسیب‌پذیر مانند سالمندان و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند در مراسمات حضور فیزیکی نداشته و از طریق فضای مجازی و صدا و سیما مشارکت داشته باشند؛ زیرا احتمال ابتلای شدید گروه‌های آسیب‌پذیر بیش از سایرین است. از طرفی سطح ایمنی هم به مرور پس از تزریق واکسن کاهش می‌یابد و با کاهش سطح ایمنی احتمال ابتلا افزایش می‌یابد. پس لازم است پروتکل‌های بهداشتی در برگزاری مراسمات رعایت شود و متولیان مراسم احساس مسئولیت بیشتری کرده و در این حوزه فعال عمل کنند.