تاثیر یک ژل گیاهی در کاهش "موخوره"

مشکلات مربوط به ساقه مو بسیار متنوع و رایج هستند و می‌توانند از بدو تولد و یا به صورت اکتسابی ایجاد شوند. شکنندگی ساقه مو، خشکی و دوشاخه شدن موها از جمله اختلالات رایج ساقه مو هستند. اختلالات ساقه مو می‌تواند در ارتباط با عوامل محیطی و بیماری‌های زمینه ایجاد شود. عواملی مانند کمبود آهن، سوء تغذیه، اختلالات متابولیکی، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و موارد آرایشی، داروها، کمبود کلاژن و .. ایجاد شود.

یکی از این مشکلات رایج، «موخوره» است که به دو شاخه شدن طولی قسمت انتهایی ساقه مو گفته می‌شود. این اختلال به دلیل از بین رفتن و یا آسیب لایه کوتیکولی ساقه مو ایجاد می‌شود و در این حالت قسمت انتهای ساقه مو، دو شاخه و یا چند شاخه می‌شود. این حالت معمولا در دو یا سه سانتی‌متری قسمت انتهایی ساقه مو دیده می‌شود.

شامپوهای ملایم، کرم‌ها و فرآیندهای تقویتی مو می‌تواند به درمان و پیشگیری از شدت این مشکل، کمک کند. همچنین استفاده از آنتی‌اکسیدان‌ها و فرآورده‌های موضعی حاوی آنتی‌اکسیدان نیز نقش موثری در ترمیم مو دارد.

در سراسر دنیا، فرآورده‌های گیاهی متعددی برای محافظت از مو و مشکلات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در این زمینه، پژوهش‌های مختلفی برای بررسی تاثیر آن‌ها و شناسایی مواد موثره گیاهان درحال انجام است.

گیاه شنبلیلمه در نقاط مختلف دنیا به صورت سنتی به شکل موضعی برای افزایش رشد مو، حفظ، درخشندگی و رنگ طبیعی مو، بر طرف کردن شوره سر، اگزما و التهابات پوستی استفاده می‌شود. همچنین در مطالعات حیوانی، اثرات این گیاه در بهبود التهابات پوستی، ریزش و تقویت رشد مو مشاهده شده است. بر همین اساس، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در یک مطالعه، تاثیر ژل موضعی حاوی عصاره دانه شنبلیله را در درمان موخوره بررسی کردند.

برای انجام این مطالعه ۶۰ بیمار به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. زیر نظر پزشک، ۳۰ نفر از شرکت‌کنندگان ژل دارویی حاوی شنبلیله و ۳۰ نفر دیگر دارونما که از نظر ظاهر مشابه ژل دارویی بود را به مدت دو ماه استفاده کردند. شرکت‌کنندگان در این مطالعه، ژل حاوی عصاره دانه شنبلیله را دو بار در روز به میزان ۵ گرم استفاده کردند.

نتایج به دست آمده نشان داد که به طور میانگین، میزان دو شاخه شدن مو در گروهی که از ژل حاوی عصاره دانه گیاه شنبلیله استفاده کرده بودند در مقایسه با گروه دارونما، به صورت معنی‌دار کم‌تر بود. همچنین سایر فاکتورها مانند خشکی، شکنندگی و ریزش مو نیز در افرادی که از این ژل درمانی استفاده کرده بودند، به طور قابل توجهی کم‌تر بود.

ولی بررسی تغییرات حالت مو در این دو گروه حاکی از این بود که استفاده از ژل حاوی عصاره دانه شنبلیه تاثیر چشم‌گیری بر حالت پذیری موی افراد نداشت. همچنین تعداد کمی از افراد شرکت‌کننده، دچار التهاب و خارش کف سر بودند.

در این مطالعه محدودیت‌هایی نیز وجود داشته است؛ از جمله این که تعداد افراد شرکت‌کننده محدود بودند؛ همچنین این مطالعه تنها در یک کلینیک تخصصی پوست و مو انجام شده بود. به علاوه با وجود این‌که شرکت‌کنندگان در این مطالعه از نظر مصرف داروها، شامپوها و سایر داروی‌های مرتبط با پوست و مو، تحت نظارت کامل بودند، اما سایر داروهای مصرفی مرتبط با بیماری‌های جانبی و زمینه‌ای آن‌ها، مورد بررسی قرار نگرفت.

در مجموع، بررسی‌های این مطالعه نشان داد که ژل دانه گیاه شنبلیله می‌تواند باعث کاهش میزان موخوره در افراد شود و به گفته پژوهشگران این مطالعه، این تاثیر احتمالاً به دلیل وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدان و ضد التهابی در این گیاه است.

در انجام این پژوهش، مجید حاجی‌زاده، محمد آزادبخت، حسین عسگری‌راد، قاسم رحمت پوررکنی، مولود فخری و فاطمه میرزائی؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی مازندران با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «اثر ژل دانه گیاه شنبلیله در درمان موخوره: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل‌شده با پلاسبو» در مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتشر شده است.