انحراف ستون فقرات از علت تا درمان

افرادی که در کودکی به اسکولیوز مبتلا می‌شوند ممکن است در بزرگسالی بیشتر به کمردرد مزمن مبتلا شوند؛ به خصوص اگر انحنای آن‌ها بزرگ و درمان نشده باشد. همچنین همان طور که اسکولیوز بدتر می‌شود می‌تواند تغییرات محسوس‌تری از جمله ناهمواری باسن و شانه‌ها، دنده‌های برجسته، و جابه جایی کمر و تنه به پهلو را نیز به دنبال داشته باشد. ضمن آنکه انحراف ستون فقرات در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد.

اهمیت وضعیت درست ستون فقرات

معصومه رضازاده، کارشناس ارشد فیزیوتراپی درباره وضعیت درست ستون فقرات می‌گوید: ستون فقرات قسمت محوری اسکلت بدن ماست که از ۳۳ مهره، تعدادی رباط و عضله تشکیل شده است. همچنین در مرکز مهره‌ها کانالی تشکیل شده که نخاع در آن قرار می‌گیرد و رشته‌های عصبی جدا شده از آن از سوراخ‌های بین مهره‌ای خارج می‌شود. ستون فقرات پشتی با دنده‌ها مفصل می‌شود و فضای قفسه سینه را تشکیل می‌دهد که محل قرارگیری ارگان‌های حیاتی بدن یعنی قلب و ریه‌هاست. بنابراین وضعیت درست ستون فقرات تأثیر خیلی مهمی در سلامت بدن دارد.

ستون فقرات به طور نرمال قوس‌هایی در ناحیه گردن و پشت و کمر دارد. وجود این قوس‌ها باعث افزایش قدرت، انعطاف پذیری و قابلیت جذب نیرو در ستون فقرات و همچنین استحکام آن در وضعیت مستقیم می‌شود. گاهی به دلایل مختلف مانند قوز و گودی کمرممکن است زاویه این قوس‌ها از حد نرمال کمتر یا بیشتر شود

انحراف جانبی ستون فقرات

به گفته این فیزیوتراپ، نوع دیگری از دفرمیتی‌های ستون فقرات هم وجود دارد که به آن انحراف جانبی ستون فقرات (اسکولیوزیس) گفته می‌شود. در این وضعیت، نیروهای واردشده به ستون فقرات باعث فشار به عضلات، رباط‌ها و دیسک‌های بین مهره‌ای و مفاصل بین مهره‌ای و در نهایت نیز منجر به ایجاد درد در ستون فقرات به خصوص در ناحیه کمر می‌شود. این مشکل در موارد شدید به دلیل فشار به ریه‌ها عملکرد تنفسی را مختل می‌کند و ممکن است خطرناک باشد.

بروز اسکولیوز

رضازاده می‌گوید اسکولیوز به دو نوع ساختاری و غیر ساختاری تقسیم می‌شود؛ نوع غیرساختاری برگشت پذیر است و در صورت خم کردن تنه به جلو یا دراز کشیدن اصلاح می‌شود. وضعیت‌های نادرست بدن (مثلاً در طرز نشستن)، کمردردهای شدید، برخی از در نوع غیر ساختاری تغییرات عمدتاً در نتیجه اختلالات بافت نرم یعنی بافت‌های غیراستخوانی شروع شده و باعث چرخش مهره‌ها می‌شود.

در نوع ساختاری با خم شدن به جلو انحراف از بین نمی‌رود و تغییرات از بافت استخوانی شروع می‌شود و قابل اصلاح شدن نیست. تومورها و اختلاف طول اندام می‌تواند این حالت را ایجاد کند. این نوع اسکلولیوزیس به دلیل نقص عضو، بعضی از بیماری‌های عضلانی و ناهنجاری‌های مادرزادی و بیماری‌های عصبی و گاهی هم به دلایل ناشناخته در کودکان و نوجوانان و جوانان به وجود می‌آید.

در صورت وجود این انحراف، اگر از جلو یا پشت به بدن نگاه کنیم غیرقرینگی در ناحیه شانه‌ها، سینه‌ها و چین‌های پشتی بدن دیده خواهد شد.

درمان

به گفته این کارشناس فیزیوتراپی با گرفتن عکس رادیوگرافی می‌توان زاویه دقیق این قوس‌ها را اندازه گرفت. در صورتی که در سن رشد این زاویه بیشتر از ۴۰ درجه و پس از پایان سن رشد بیشتر از ۵۰ درجه باشد نیاز به درمان جراحی وجود دارد. در غیر این صورت درمان شامل فیزیوتراپی و استفاده از بریس است.