معیشت کارگران با حداقل دستمزد

 شورای عالی کار نیز تاکنون جلساتی با حضور نمایندگان کارگران و کارفرمایان برگزار کرده ولی به نتیجه مشخصی نرسیده است و به همین دلیل مذاکرات ادامه دارد.

  کارگران معمولا در اسفندماه اخبار حوزه خود به ویژه تعیین حداقل دستمزد را با دقت و حساسیت دنبال می‌کنند.شورای عالی کار نیز تاکنون جلساتی با حضور نمایندگان کارگران و کارفرمایان برگزار کرده ولی به نتیجه مشخصی نرسیده است و به همین دلیل مذاکرات ادامه دارد.

این در حالی است که فعالان جامعه کارگری و حتی نمایندگان مجلس معتقدند که دستمزد فعلی کارگران جوابگوی معیشت آنها نیست و از این رو باید تغییر محسوسی در حداقل دستمزد کارگران ایجاد شود.نایب رئیس مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس چند روز پیش گفته بود حقوق و دستمزد کارگران باید به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برسد.اولاد قباد درخصوص تذکر جمعی از نمایندگان مجلس به رئیس‌جمهوری درباره دستمزد کارگران، گفت: «دستمزد کارگران درحال حاضر به میزان 800 هزارتومان است که این مبلغ حداقل باید به 900 تا یک میلیون تومان افزایش پیدا کند، بنابراین دراین خصوص تذکری به رئیس‌جمهوری داده شد تا مبنای حقوق و دستمزد کارگران که در حال حاضر زیر خط فقر قرار دارد افزایش پیدا کند.»

نماینده دیگر تهران در مجلس نیز در این خصوص گفت: دستمزد کارگران درسال آینده باید به میزان ۱.۵ تا ۲برابر رقم فعلی افزایش پیدا کند.طیبه سیاوشی شاه عنایتی با بیان اینکه دستمزد کارگران ایرانی به هیچ عنوان جوابگوی هزینه‌ها‌ی یک زندگی حداقلی نیست، گفت: با توجه به شرایط اقتصادی تاکنون تلاش‌ها‌ی زیادی صورت گرفته تا دستمزد کارگران درحد قابل قبولی افزایش پیدا کند، اما متاسفانه عملکرد مسئولان دراین خصوص قابل‌قبول نیست؛ بنابراین طبق تاکیدات فعالان حوزه کارگری میزان دستمزد کارگران باید به میزان کافی افزایش پیدا کند.نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهرو پردیس درمجلس شورای اسلامی، افزود: اگر شرایط برای افزایش حقوق و دستمزد کارگران وجود ندارد، دولت باید تدابیر ویژه حمایتی برای رفع مشکلات کارگران اتخاذ کند؛ زیرا درهمه نقاط دنیا مرسوم است که درکنار حقوق ومزایا با اختصاص بسته‌ها‌ی حمایتی از کارگران حمایت می‌شود؛ در همین رابطه اختصاص بیمه برای همه کارگران یک نوع تدبیر حمایتی است که به آن توجه شود.

*باید شاخص خط فقر تعریف شود

حمید حاج‌اسماعیلی کارشناس بازارکار در گفتگو با آفتاب یزد در این باره تصریح کرد: پایین بودن حداقل دستمزد در ایران سالیان سال است که ادامه دارد و هنوز این دستمزد کارگران به دستمزد واقعی نرسیده است. از گذشته این موضوع مطرح بوده که دستمزدی که در شورای عالی کار تصویب می‌شود یک سوم دستمزد واقعی است.حاج اسماعیلی گفت: بنابراین طرح این موضوع که حداقل دستمزد در ایران رقم پایینی است چیز جدیدی نیست بلکه مهم آن است که چه راهکاری برای اصلاح این وضعیت باید اندیشیده شود که این دستمزد برخلاف روش سنتی که تاکنون وجود داشته به گونه ای افزایش یابد که شکاف بین حداقل دستمزد و دستمزد واقعی پر شود.

رویه ای که تاکنون بوده براساس ماده 41 قانون کار است و بر این اساس، حداقل دستمزد در شورای عالی کار تعیین می‌شود. این رویه باید اصلاح شود. به نظر من تغییر رویه سنتی و ناکارآمد تعیین حداقل دستمزد یکی از جدی ترین و مشکل ترین کارهایی است که برای بهبود دستمزد در کشور باید انجام شود. وی افزود: دولت باید شاخص‌ها‌ی جدیدی را در تعیین دستمزد به کار گیرد. در ماده 41 دو مولفه برای تعیین حداقل دستمزد وجود دارد که یک مولفه نرخ تورمی است که بانک مرکزی اعلام می‌کند و مولفه دوم دستمزد معیشتی و یا معیشت کارگران است. از سال‌ها‌ی گذشته هیچ شاخصی درخصوص معیشت کارگران وجود نداشته است. این شاخص‌ها‌ در شورای عالی کار نمی‌تواند تعیین شود  چون این شورا صلاحیت آن را ندارد.

این شاخص‌ها‌ چون اقتصادی هستند باید توسط سازمان‌ها‌ و مراجع اقتصادی تعیین شوند تا تاثیرگذاری خود را روی دستمزد داشته باشند. یکی از مهمترین این شاخص‌ها‌ خط فقر است که هنوز تعریفی برای آن ارائه نشده است. در ایران چون شاخص تعریف خط فقر وجود ندارد برای معیشت کارگران مشکلات زیادی ایجاد شده است.دستگاه‌ها‌ی اقتصادی و به ویژه بانک مرکزی و مرکز آمار حتما باید تعریفی از خط فقر ارائه دهند. از طرف دیگر وزارت کار نیز چون مسئول شورای عالی کار است در این خصوص مسئولیت دارد. بنابراین اگر خط فقر تعریف شود ما صاحب شاخصی خواهیم شد که می‌تواند در تعیین حداقل دستمزد اثرگذار باشد. حاج اسماعیلی در عین حال گفت: اینکه به صورت یک باره حداقل دستمزد 2 برابر شود اصولا شدنی نیست چون دستمزد یک موضوع کاملا اقتصادی بوده و بار روانی و فنی دارد و اگر افزایش آن بی‌رویه باشد بار روانی در جامعه گذاشته و بر قیمت‌ها‌ اثر منفی خواهد گذاشت.

*باید شرایط تولیدکنندگان را در نظر گرفت

از سوی دیگر، جعفر قادری اقتصاددان نیز به آفتاب یزد گفت: هرچند باید نیازهای معیشتی کارگران مورد توجه قرار گیرد اما در شرایط کنونی که اقتصاد دچار رکود بوده و واحدهای تولیدی مشکلات فراوانی دارند جهش یکباره در حداقل دستمزد به هیچ وجه به صلاح نیست. در حال حاضر واحدهای تولیدی و تولیدکنندگان با مشکلاتی نظیر سود بالای بانکی مواجه هستند. هر چند سود بانکی اعلام شده از سوی شورای پول و اعتبار 18 درصد است اما در حقیقت با توجه به نرخ تنزیل اسناد خزانه، نرخ واقعی سود تسهیلات بانکی 27 درصد است.

بنابراین واحدهای تولیدی مجبورند هزینه‌ها‌ی بالایی را برای تامین سرمایه در گردش خود تعیین کنند. اگر هزینه‌ها‌ی مربوط به دستمزد نیز برای آنها به صورت جهشی افزایش یابد، این واحدها با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. بنابراین اگر فشارها به تولیدکننده افزایش یابد ممکن است عطای تولید را به لقایش ببخشد و به سمت کارهای دلالی و واسطه‌ای برود. ما نباید کاری کنیم که تولیدکننده از تولید منصرف شود. اگر قرار است حمایتی از کارگران صورت گیرد و دستمزد آنها افزایش یابد بهتر است دولت به کمک کارفرمایان آمده و بخشی از این افزایش دستمزد را برعهده بگیرد.

*با ۸۱۲ هزار تومان ۸ روز هم نمی‌توان زندگی کرد

رئیس کانون عالی انجمن‌ها‌ی صنفی کارگران نیز در این خصوص می‌گوید: ماده۴۱ در موضوع معیشت می‌گوید حداقل دستمزد باید با خط فقر برابر باشد، در حال حاضر جامعه کارگری در اقلیت است و این دولت است که کارفرمای بزرگ به حساب می‌آید.عباسی افزود: امروز با ۸۱۲ هزار تومان نمی‌شود تا ۸ روز زندگی کرد چه برسد به ۳۰ روز! و همین امر باعث می‌شود تا کارگران چندشغله شوند و به دنبال آن کاهش کیفیت در محصولات تولیدی را شاهد هستیم و از سوی دیگر یک فرد جای چند نفر را اشغال کرده است.

وی گفت: براساس برآوردها دستمزد کارگران تنها ۷ تا ۱۲درصد از هزینه‌ها‌ی تولید را به خود اختصاص داده است که رقم تاثیرگذاری نیست، یکسری از مشکلات به بدنه دولت برمی گردد، واردات بی رویه، قاچاق، بهره بانکی و عوارض همه چالش‌ها‌یی را برای تولید ایجاد کرده است، سوال ما از نمایندگان مردم این است که چه راهکاری برای رفع مشکلات معیشتی ارائه می‌دهند، اینکه بنشینی و حرف بزنی مشکل حل نمی‌شود، برنامه دولت چیست؟ این فضا تا کی ادامه دارد، ما در همه صحنه‌ها‌ی انقلاب بوده ایم و امروز تنها به دنبال معیشت و امنیت شغلی هستیم که انتظار زیادی نیست، دولت باید حقوق‌ها‌ را افزایش دهد.