اینترنت نامحدود می‌آید اما در زمان نامشخص!

در حالی که کاربران اینترنت مدت‌هاست از ارائه بسته‌های حجمی ناراضی هستند و استفاده از اینترنت برای دانلود فایل‌های ویدیویی که حجم زیادی را می‌طلبد افزایش یافته است، چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از بازگشت بسته‌های نامحدود اینترنت ثابت خبر داده است.

 شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت از سال ۱۳۹۲ با مصوبه شماره ۱۵۲ کمیسیون تنظیم مقررات، برای تعرفه‌های اینترنت با سرعت‌های مختلف، براساس حجم آن‌ها قیمت‌های مختلفی اعمال کردند. این کار در آن زمان باعث کاهش هزینه‌ها برای مشترکان شد زیرا در آن شیوه جدید، کارکرد و حجمی که افراد مورد استفاده قرار می‌دهند، محاسبه شده و لازم نبود مشتری مبلغ خاصی را به طور ثابت پرداخت کند.

همچنین به این دلیل که در اینترنت نامحدود، شرکت‌ها به نسبت ۱ به ۱۰ پهنای باند را به اشتراک می‌گذاشتند، کیفیت اینترنت حجمی به مراتب بهتر از اینترنت نامحدود بود، زیرا در شیوه حجمی همه به یک حجم از اینترنت استفاده می‌کردند.

اگرچه در آن زمان همچنان اینترنت نامحدود و غیرحجمی توسط شرکت‌ها بر اساس نیاز مشترکان و البته با سرعت‌های محدود کمتر از یک مگابیت ارائه می‌شد، سیاست شرکت‌ها در آن زمان این بود که مشترکان اینترنت نامحدود به طور تدریجی به استفاده از اینترنت حجمی روی آورند و به همین دلیل سرعت‌های بیشتر از یک مگ را ملزوم استفاده از سرویس‌های حجمی کرده بودند.

محتوای ویدئویی در دنیا از پرطرفدارترین محتویات وب است که حجم بیشتری را به نسبت فایل‌های متنی و تصویری به خود اختصاص می‌دهد، بنابراین با گذشت چند سال و افزایش فایل‌های ویدیویی، نیاز مشترکان نیز تغییر کرد. از همان زمان، با این توجیه که در حال حاضر در سایر کشورهای جهان اگرچه ارائه اینترنت موبایل به صورت حجمی متداول است اما اینترنت ثابت بر مبنای سرعت ارائه می‌شود و دیگر حجمی نیست، درخواست‌هایی مبنی بر حذف اینترنت حجمی از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزایش یافت.

طبق آمار پیش‌بینی می‌شود تعداد مشترکان تلفن همراه در سال ۲۰۲۰ به بیش از پنج میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر رسیده و به موازات آن مصرف داده افزایش داشته باشد، تا آنجا که سهم ویدئو از ترافیک داده دنیا از ۶۴ درصد در سال ۲۰۱۴ به ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۹ برسد. در عین حال، این آمار در ایران به مراتب پائین‌تر است و مشترکان به دلایل متعددی مانند هراس از پایان زودهنگام حجم اینترنت، ترجیح می‌دهند کمتر به دانلود فایل‌های تصویری و ویدیویی اقدام کنند.

در این میان البته ادعاهایی درباره کم‌فروشی اینترنت وجود داشت که واعظی درباره این ادعاها اظهار کرده بود: آنهایی که می‌گویند کم‌فروشی صورت می‌گیرد باید به این نکته توجه داشته باشند که در گذشته مشترکان چند عکس و یا مطلب مکتوب را دانلود می‌کردند و حجم اینترنت آنها برای مدت بیشتری دوام می‌آورد اما اکنون همین که سه تا چهار فایل ویدئویی دانلود می‌شود، چند برابر فایل‌های عکس و مکتوب حجم مصرف می‌شود.

همچنین پایان سال گذشته بود که نصراللـه جهانگرد -رئیس سازمان فناوری اطلاعات- از انجام مطالعاتی درباره واگذاری اینترنت نامحدود خبر داد تا مشترکان لتوانند در سراسر کشور در تمامی نقاط به شبکه ثابت دسترسی داشته و ترافیک خوب و مطلوبی را دریافت کنند.

حتی تا همین اواخر هم شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت، مصوبه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی را فصل‌الخطاب دانسته و می‌گفتند اینترنت حجمی با سرعت مناسب از نظر تعرفه‌ و امکانات برای مشترکان به سود مشترک است و با توجه به مصوبات سازمان تنظیم باید به سمت اینترنت حجمی برویم.

در نهایت به نظر می‌رسد مسوولان قصد دارند وعده خود مبنی بر جایگزینی اینترنت نامحدود با حجمی را عملی کنند. به همین دلیل، وزیر ارتباطات و فناوری همزمان با عید سعید فطر، در صفحه اینستاگرامش نوشت: به منظور حمایت از تولیدات داخلی و رعایت حقوق مصرف‌کنندگان، از سازمان تنظیم مقررات خواستم که ضمن بررسی شرایط بازار، مصوبه‌ای برای خاتمه دادن به فروش اینترنت در بازار اینترنت ثابت ADSL و آغاز ارایه سرویس نامحدود در این بخش تهیه و تا قبل از پایان دولت یازدهم برای تصویب به کمیسیون تنظیم مقررات ارایه کند.

این در حالی است که پیش از این هم اینترنت نامحدود برای مشترکان ارائه می‌شد. اما سرعت پایین آن که بازه‌ای از ۶۴ تا ۵۱۲ کیلوبیت بر ثانیه را شامل می‌شد، سازمان تنظیم مقررات ارتباطات را مجبور کرد مصوبه‌ای برای جایگزینی اینترنت حجمی تصویب کند. البته در حال حاضر و با سرعت‌های بالای اینترنت که تا چندین مگابیت بر ثانیه هم می‌رسد و انتظار مشترکان هم دریافت اینترنت نامحدود با سرعت‌های بالاست، باید دید مصوبه سازمان تنظیم حداقل سرعت را چه اندازه تعریف می‌کند.

در این راستا و در حالی که برنامه برای خاتمه دادن به فروش اینترنت حجمی اینترنت در دستور کار کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات قرار گرفته، جهانگیر اسدی -سخنگوی سازمان تنظیم مقررات رادیویی با اشاره به ارائه اینترنت نامحدود منوط به مصوبه کمیسیون تنظیم و لازم‌الاجرا بودن مصوبه برای تمامی ارائه‌دهندگان اینترنت، می‌گوید: بنا نیست کیفیت خدمات فدای سرویس‌های جدید شود و حوزه نظارت سازمان مسوولیت کنترل کیفیت خدمات اپراتورها را برعهده دارد و اگر کیفیت کمتر از استانداردها باشد، اعمال مقررات خواهد شد.

در چنین شرایطی، چنانچه پیش از پایان دولت، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، نظر و رای خود را در این باره اعلام و آن را به صورت مصوبه ابلاغ کند، تمام اپراتورها نیز موظف خواهند بود در آن چارچوب حرکت کنند.

البته داوود زارعیان -معاون امور مشتریان شرکت مخابرات ایران- بیان می‌کند که در حال حاضر شرکت‌های FCP، اینترنت را به صورت حجمی خریداری کرده و بر مبنای آن به شرکت زیرساخت پول پرداخت می‌کنند. بنابراین آن را به همان صورت حجمی به مشترکان واگذار می‌کنند. به همین دلیل لازم است همان‌طور که در صورت تصویب سازمان تنظیم مقررات برای ارائه‌ سرویس نامحدود، در تعرفه‌ها و تعامل شرکت‌های PAP و FCP با شرکت زیرساخت و واگذاری به مشترکان تغییر ایجاد شود.