استان زنجان | سرزمین معماری های زیبا

از جاذبه های گردشگری استان زنجان می توان به گنبد سلطانیه، معبد اژدها و ... اشاره کرد. در ادامه با ما در  باشید برای بازدید از اماکن دیدنی استان زنجان ....

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه در سال 1384 در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به عنوان هفتمین اثر ایرانی به ثبت رسیده است. تا زمان نگارش این سطور 19 اثر ایرانی و در مجموع 1031 اثر در سطح جهان ثبت یونسکو شده است که 802 اثر آن فرهنگی می باشد.

مغولان با رسیده به دشت وسیع و سرسبز سلطانیه به یاد استپ های مغولستان افتاده و محمل بداشتند. الجایتو که در کودکی از مادری مسیحی به نام بلغار خاتون زاده شده و با نام نیکلای تعمید یافته بود، به دلیل زندگی در مرو و در کنار مقبره سلطان سنجر، تحت تاثیر بنای با عظمت سلطان سلجوقی، نسبت به گم کردن گور خود هم چون نیاکان شمنی خود دچار تردید شد و به دستورش بنایی ساخته شد که نه تنها گم نبود بلکه از فرسنگ ها و کیلومترها دیده می شد و امروزه نیز دیده می شود. معمار این بنای 48 متری علی شاه تبریزی و رشید الدین فضل اله (بنیان گذار ربع رشیدی) بودند که در مدت ده سال (703 تا 713 قمری) آن را احداث کردند. در احداث این بنای عظیم سه هزار نفر مشارک داشته اند.

راویان می گویند چون سلطان محمد در انتقال پیکر مولا علی (ع)به ایران با مشکل مواجه شد، با آوردن تربت نجف و تبرک مصالح، اقدام به بنا نهادن بخشی به نام تربت خانه نمود که محلی برای عبادت و نیایش بوده است. با ورور به این بخش ناخودآگاه سر به سوی آسمان کشیده می شود تا یادآوری کند که جای شما آن بالاست و آدم آورد در این دیر خراب آبادم ...

بخش عظیمی از تزئینات داخلی گنبد سلطانیه که در شهر سلطانیه قرار دارد، را گچ بری هایی تشکیل می دهند که هفت صد سال است سقف ایوان های داخلی را مفروش کرده است. نکته جالب در تنوع تزئینات و نقوش هر ایوان نسبت به ایوان دیگر است. دقت در ترکیب خطوط و نقوش گاه باعث شگفتی و کشف نگارش اسماء خاص است. استفاده از ترکیبات رنگ قرمز (اخرایی) در تزئینات گچ بری بناهای ایرانی در انحصار گنبد سلطانیه است.

نقش راحت تر از کلام انتقال مفهوم می کند شاید به این دلیل بوده که نخستین نوشتار اختراعی بشر در اصل نقاشی روی گچ های سلطانیه نشانگر راه های آسمانی و تعالی به سمت بالا و تداعی گر آسمانی در زمین است. از دیگر نکات جالب استفاده از خط – نقاشی بر سطح گچ ثلث و کوفی می باشد که مزین به آیات قرآن است.

خانقاه چپلی اوغلو

                                               هم چنان مقصود من زین مثنوی          ای ضیاالحق حسام الدین تویی

مدرسه و خانقاه چپلی اوغلو که از بناهای دوره ایلخانی و از جاذبه های گردشگری استان زنجان می باشد، منسوب به نوه مولاناست. در این مدرسه علاوه بر آموزش شاگردان مقیم در مراحل مختلف سلوک که یادآور سطوح تحصیلی فعلی است، به کارهای عام المنفعه نیز پرداخته می شده است. بنای آرامگاهی اصلی در ضلع جنوبی مجموعه واقع شده و ارتفاعی معادل 16 متر دارد.

ملا حسن کاشی

ملا حسن ابن محمد کاشانی معروف به حسن کاشی و متخلص به کاشی از شعرای دوره ایلخانی است که بیشتر اشعارش در مدح خاندان نبوت بوده و مقبره وی هم اکنون در دو کیلومتری جنوب شهر سلطانیه قرار دارد. نکته جالب این بنا داشتن گنبدی سه پوسته می باشد. بدین معنی که گنبد ملا حسن کاشی بر روی بنای اصلی سه دیواره متدخل دارد.

معبد اژدها

تنها معبد بودایی ایران در فاصله 17 کیلومتری شهر سلطانیه و در نزدیکی روستای ویر قرار دارد. شواهد نشان می دهد این معبد که از اماکن دیدنی استان زنجان است، در ابتدای قرن هشتم هجری فعال بوده و معماران دربار ایلخانی از سنگ خوش تراش آن در ساخت ارگ و گنبد سلطانیه استفاده کرده اند. اما این معبد به سرانجام نرسیده و نیمه تمام رها شده است. این کارگاه سنگ بری دارای نقش برجسته هایی با نقش دو اژدهای محافظ است. وجه تسمیه روستای ویر نشان می دهد که این محل به منظور ایجاد معبد بودایی کاربری داشته است چرا که هم اکنون نیز برخی از شهرهای زیارتگاهی بودایی در هندوستان و تبت را ویهار یا ویهارا می نامند.