چگونه از انتقال بیماری "هاری" پیشگیری کنیم؟

سالانه بالغ ‌بر 60 هزار نفر در دنیا به دلیل ابتلا به هاری فوت می‌کنند. در کشور ما سالانه کمتر از 10 نفر به دلیل ابتلا به هاری فوت می‌کنند و دلیل آن عدم انجام اقدامات درمان پیشگیرانه توسط آن‌ها است. باید توجه کرد که پس از ورود ویروس به بدن در اکثر موارد در مدت چند هفته تا چند ماه این ویروس وارد نخاع و مغز شده و به ایجاد عفونت در مغز و نخاع منجر می‌شود. پس از بروز علایم، بیمار در کمتر از یک هفته فوت می‌کند و هیچ‌گونه درمان شناخته‌شده‌ای هم برای آن وجود ندارد. متأسفانه این ویروس در پستانداران وحشی ایران وجود دارد و خود آن‌ها به‌طور مستقیم و یا از طریق آلوده کردن حیوانات اهلی مانند سگ یا گربه و ایجاد جراحت توسط آنها به انسان منتقل می‌شود.

البته اگرچه بیماری هاری 100 درصد کشنده است، اما 100 درصد هم قابل پیشگیری است. به منظور پیشگیری از ابتلا حیوانات به بیماری هاری واکسن مناسب در دسترس است. بنابراین باید برای حیواناتی چون سگ و گربه واکسیناسیون مناسب انجام داد. این درحالیست که واکسیناسیون هاری در ایران به طور کامل انجام نمی‌شود. بنابراین به دلیل شدت بیماری در انسان در همه موارد حیوان گزیده، ابتلا به هاری در نظر گرفته می‌شود. تقریباً همه حیوانات پس از گزش متواری می‌شوند، بنابراین گزش توسط حیوانات صاحب‌دار حتی در صورت سابقه واکسیناسیون به‌عنوان هارگزیده در نظر گرفته می‌شود و باید بلافاصله جهت انجام اقدامات درمان پیشگیری به مراکز مربوطه مراجعه کرد.

ویروس هاری در بزاق حیوان مبتلا وجود دارد و پس از گزش یا خراشیدگی توسط آن به انسان منتقل می‌شود. همچنین ممکن است خراشیدگی توسط ناخن حیوانات، آلودگی زخم یا بزاق، لیسیدن محل زخم و.. باعث ابتلا افراد به این ویروس شود. البته به‌منظور پیشگیری از ابتلا به هاری به‌طور 24 ساعته در هر شهرستان حداقل یک مرکزبهداشتی درمانی مجهز به واکسن و سرم ضد هاری وجود دارد و خدمات لازم را به صورت رایگان به افراد ارایه می‌کند.

بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقاء سلامت معاونت درمان وزارت بهداشت، در عین حال مسافران باید به نکات بهداشتی زیر نیز توجه داشته باشند:

- به حیواناتی مانند سگ، گربه و دام‌ها نزدیک نشوید و آن‌ها را تحریک نکنید.

- درصورت حمله سگ بی‌حرکت بمانید.

- به کودکان خود آموزش دهید که از نزدیک شدن و تحریک حیوانات بخصوص سگ‌ها و گربه‌ها خودداری کنند.

- به کودکان خود آموزش دهید که در صورت ایجاد جراحت توسط حیوانات آن را به شما اطلاع دهند.

- در صورت گزش محل گزیدگی را با آب و صابون به مدت حداقل 15 دقیقه شست‌وشو دهید.

- حتی گزش توسط سگ و گربه صاحب‌دار موجب انتقال هاری می‌شود، بنابراین محل گزش را با آب و صابون بشویید و بلافاصله به مرکز بهداشتی مراجعه کنید.

- در صورت هرگونه جراحت توسط هر پستانداری بلافاصله به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید.

- در صورت شروع واکسیناسیون هاری پیگیری و تکمیل آن را جدی بگیرید و پس از مراجعه، به مرکز درمان پیشگیری هاری یا هرمرکز بهداشتی درمانی نزدیک منزل خود مراجعه کنید.

- از نزدیک شدن و تحریک وحوش شامل روباه، شغال و سایر وحوش جدا خودداری کنید.

- در صورت برخورد با حیوانات به ظاهر مرده، از نزدیک شدن و دست زدن به آن­ها جدا خودداری کنید.