کنترل خشم از منظر طب اسلامی و سنتی

 محمد انصاری‌پور، رئیس انجمن علمی طب سنتی به ارائه راهکارهایی برای کنترل خشم از منظر طب سنتی و اسلامی اقدام کرده است.

وی ابتدا با تعریف خشم و اثر آن بر مزاج می‌گوید: خشم کوتاه و با فاصله زیاد باعث گرمی مزاج می‌شوداما در طولانی مدت و به خصوص عصبانیت شدید باعث ضعف قوا و ضعف قلب شده نهایتا با تحلیل انرژی، بدن را رو به سردی می برد. راه های کنترل خشم چیست؟ عواقب ناگوار خشم کدامند؟ خود ارزیابی چگونه به کنترل خشم کمک می کند؟

انصاری پور ادامه می‌دهد: «وازنوا قبل ان توازنو» خودتان را وزن کنید قبل از این که شما را وزن کنند. ببینیم در کدام گروه قرار می گیریم «خفت موازینه یا ثقلت موازینه» البته اشاره قرآن کریم به وزن اعمال ماست در قیامت که ارزش آنها چقدر است ولی در این دنیا هم ما باید خودمان را وزن کنیم و وزن اعمال‌مان را بسنجیم، هم باید وزن خودمان از لحاظ وقار، تعقل، اندیشه، عاقبت اندیشی، کنترل رفتار، نوع واکنش در قبال رویدادها، ایمان و تقوی بررسی کنیم.

این دستیار طب سنتی می‌افزاید:هر گاه دچار خشم می‌شویم و واکنش نامناسبی از خود بروز می دهیم اغلب پشیمان می شویم. پشیمانی یک گام به سمت اصلاح است ولی کافی نیست باید بیشتر خودمان را بررسی کنیم. مثلا بپرسیم آیا این موقعیت نیاز به این حد از عصبانیت داشت؟ اگر بله چرا نتوانستم خودم را کنترل کنم؟ آیا من سبک شده‌ام؟ یا نیاز به تمرین بیشتر دارم؟ هنگام عصبانیت ممکن است کاری کنیم که دیگران را از خود برنجانیم یا کاری کنیم که در شان ما نباشد و ما را نزد دیگران کوچک جلوه دهد.

وی سپس به ارائه راهکارهای کنترل خشم می‌پردازد و می‌گوید: یکی از اقدامات خود کنترلی همان است که دانشمند بزرگ ایرانی ابوزید بلخی (۲۳۵-۳۲۲ هجری قمری) بیان می‌کند. یعنی در اوقات آرام وقتی که عصبانی نیستیم با خود خلوت کرده و خود را وزن کنیم و سپس به خود هی بزنیم. جملاتی مثل این که نباید عصبانی می شدم. نباید این کلام از دهانم خارج می‌شد. این واکنش من غلط بود. باید تحمل بیشتری به خرج می دادم. به ما کمک می کند تا در لحظات بحرانی بعدی آرامش بیشتری داشته باشیم.

انصاری پور در پایان تصور و تصویرسازی در کنترل خشم را موثر می‌داند و خاطر نشان می‌کند: تصور کنیم که در یک موقعیت خشم هستیم و اتفاقا خودمان را کنترل کرده ایم و واکنش ناپسندی از خود نشان نمی دهیم. به آرامی با دیگران صحبت می کنیم. حتی دیگران را هم به آرامش دعوت می کنیم. این گونه تلقین به نفس و تصور در موقعیت خشم به ما کمک خواهد کرد تا آرام تر باشیم. البته برای کنترل خشم باید مدتی تمرین کرد و توقع این که سریع بتوانیم آن را کنترل کنیم دور از واقعیت است. یادتان باشد این گام مهمی است.