ثمرات شیرین مصرف چای ترش

 بسیاری از مردم با گل های زیبای گیاه هبیسکوز -Hibiscus Sabdariffa - آشنا هستند. این گیاه بومی شمال آفریقا و جنوب شرقی آسیا است، اما در حال حاضر در بسیاری از مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می کند. مردم سراسر جهان از قسمت های مختلف این گیاه به عنوان غذا یا دارو استفاده می کنند.

این مقاله به بررسی مزایا و خطرات چای هبیسکوز می پردازد.

بررسی اجمالی

در صنعت خشکبار کاسبرگ گیاه هبیسکوز خشک می شود و برای تهیه چای ترش مصرف می شود.

نام های دیگر نوشیدنی های تهیه شده از هبیسکوز عبارتند از:

چای قرمز

چای سودان

چای ترش

چای کرکده

چای هبیسکوز به عنوان یک چای گیاهی شناخته می شود. طرفداران چای های گیاهی روز به روز بیشتر می شوند، زیرا اعتقاد بر این است که فواید آن ها برای سلامتی زیاد است، اما همچنان پر طرفدار ترین چای ها چای سیاه و چای سبز هستند.

در طول تاریخ، چای هبیسکوز در کشورهای آفریقایی برای کاهش دمای بدن، درمان بیماری های قلبی و بهبود  گلو درد استفاده می شده است. در ایران، چای ترش برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود.

اخیرا مطالعاتی در مورد نقش احتمالی هبیسکوز در درمان فشار خون بالا و کلسترول بالا صورت گرفته است.

فشار خون بالا

مطالعه ای در سال 2010 در مجله تغذیه دریافت که مصرف چای هبیسکوز فشار خون را در افرادی که در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا قرار داردند و همچنین در مبتلایان به فشار خون خفیف کاهش می دهد.

شرکت کنندگان در این مطالعه به مدت 6 هفته روزی سه وعده 230 گرم چای هبیسکوز یا یک نوشیدنی دارونما –بی اثر- مصرف کردند. کسانی که چای هبیسکوز می خوردند، در مقایسه با کسانی که نوشیدنی های دارونما مصرف می کردند، کاهش قابل توجهی در فشار خون سیستولیک داشتند.

یک مطالعه متاآنالیز منتشر شده در سال 2015 نشان داده است که مصرف چای هبیسکوز به طور قابل توجهی فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش می دهد. برای تایید نتایج، مطالعات بیشتری لازم است.

کلسترول

تحقیقات منتشر شده در سال 2011 به مقایسه نتایج مصرف هبیسکوز و چای سیاه در میزان کلسترول افراد پرداخته است.

90 نفر از مبتلایان به فشار خون بالا روزانه دو بار چای هبیسکوز یا چای سیاه مصرف کردند.

پس از 30 روز هیچ یک از گروه ها تغییرات معنی داری در میزان LDL -کلسترول بد- خود نداشتند. اما هر دو گروه میزان کلسترول HDL یا کلسترول خوب خود را افزایش داده بودند.

با این حال، مطالعات دیگر، نتایج متفاوتی نشان می دهد. بررسی که در سال 2013 منتشر شد، نشان داد که مصرف چای هبیسکوز میزان کلسترول را به میزان قابل توجهی کاهش نمی دهد.

مطالعات دیگر، از جمله مطالعه ای در سال 2014 روی تعدادی از آزمایشات بالینی، نشان می دهد که مصرف چای یا عصاره هبیسکوز باعث افزایش کلسترول خوب و کاهش سطح کلسترول بد و تری گلیسیرید می شود.

مطالعات با کیفیت تری مورد نیاز است تا تاثیر مصرف هبیسکوز بر سطح کلسترول خون مشخص شود.

کاهش وزن

برخی مطالعات در بررسی اثر عصاره هبیسکوز بر وزن بدن تاثیرات مثبتی گزارش داده اند.

گزارشی نشان می دهد هبیسکوز باعث کاهش شاخص توده بدنی -BMI-، وزن بدن، چربی بدن و نسبت دور کمر به دور لگن می شود.

مطالعه قدیمی تری نشان می دهد عصاره هبیسکوز باعث کاهش کلسترول و تری گلیسیرید در مکزیکی ها می شود و می تواند منجر به کاهش خطر چاقی شود.

البته می بایست توجه کرد که در این مطالعات از دوزهای عصاره ای استفاده شده است و برای تایید مزایای هبیسکوز به شکل چای، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

مواد مغذی

چای هبیسکوز بدون کالری و کافیین است. از آنجا که این چای به طور طبیعی ترش است، می توانید آن را با شکر یا عسل سرو کنید. این چای به صورت داغ یا خنک مصرف می شود.

اعتقاد بر این است که فواید سلامتی چای هبیسکوز برای قلب به دلیل ترکیباتی به نام «آنتوسیانین» است. همان ماده شیمیایی که باعث رنگ طبیعی انواع بری ها، انار، کلم و چغندر می شود.

عوارض جانبی و خطرات

مطالعه ای در سال 2013 نشان می دهد که دوزهای بسیار بالای عصاره هبیسکوز خطر آسیب کبدی را بالا می برد. در همان بررسی گزارش شده است که عصاره هبیسکوز با داروی هیدروکلروتیازید -دیورتیک- در حیوانات و با استامینوفن در انسان ها تداخل دارد.

افرادی که چای های گیاهی مصرف می کنند باید با پزشکان خود در این باره مشورت کنند، زیرا برخی از گیاهان منجر به ایجاد تداخل با داروها می شوند.

بر طبق منابع مطالعاتی دیگر، مصرف هبیسکوز برای افرادی که داروی کلروکین مصرف می کنند، خالی از خطر نیست. کلروکین دارویی برای درمان مالاریا است. هبیسکوز می تواند میزان عملکرد مثبت دارو را در بدن کاهش دهد.

مبتلایان به دیابت یا  مصرف کننده های داروهای فشار خون باید هنگام مصرف هبیسکوز مراقب میزان قند خون و فشار خون خود باشند. زیرا این گیاه در برخی موارد باعث افت شدید قند خون یا فشار خون می شود.

زنان باردار یا شیرده نباید چای هبیسکوز بنوشند.

به طور کلی نوشیدن چای هبیسکوز در حد اعتدال بی خطر است. اما توجه داشته باشید که محصولات دیگر هبیسکوز معمولا مورد تایید قرار نگرفته اند و مشخص نیست دقیقا محتوی چه ماده ای هستند. از جمله این محصولات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مکمل ها

کپسول ها

عصاره ها

به نقل از «مدیکال نیوز تودی» در مصرف این محصولات جانب احتیاط را رعایت کنید، زیرا میزان دقیق مواد متشکله در بسیاری از آن ها به تایید سازمان غذا و دارو نرسیده است.