آسان‌ترین روش اصلاح عیوب انکساری چشم

برای اینکه چشم قادر به دیدن واضح اشیا باشد، باید امواج نورانی پس از انکسار توسط قرنیه و عدسی روی پرده حساس به نور شبکیه که در قسمت خلفی چشم قرار دارد، متمرکز شوند تا در نهایت تصویر توسط عصب بینایی به مغز ارسال شود.

عیوب انکساری زمانی رخ می‌دهد که چشم امواج نورانی را به طور مناسب و دقیق متمرکز نکند، بنابراین تصویری که دیده می‌شود تار خواهد بود؛ اگر چه عیوب انکساری جزیی از اختلالات چشمی است، اما هیچ گاه به‌عنوان بیماری در نظر گرفته نمی‌شود.

نزدیک بینی در زمان‌ها و سنین مختلف ممکن است ایجاد شود؛ برخی نوزادان با نزدیک بینی مادر زادی به دنیا می‌آیند و برخی از آنها ممکن است به دلیل این که زودتر از موعد به دنیا آمده‌اند و باید در دستگاه‌های نگهداری نوزاد نارس قرار گیرند، دچار این بیماری شوند.

برخی کودکان به طور ارثی به این بیماری مبتلا می‌شوند و چشمانشان شرایط ایجاد این بیماری را دارد و ممکن است در دوران رشد کودکی و نوجوانی به تدریج دچار نزدیک بینی شوند.

مهدیه نصراللهی چشم پزشک اظهار کرد: سبک زندگی و حضور بیش از حد در فضا‌های بسته به‌ویژه در ابعاد کوچک از طریق موبایل، تبلت و استفاده از بینایی در فاصله نزدیک که امروزه رو به افزایش است، باعث بروز اختلالاتی در عملکرد چشم خواهد شد؛ نزدیک بینی، یکی از عیوب انکساری چشم است که در آن فرد، اشیا نزدیک را خوب می‌بیند اما اشیا دور را تار خواهد دید.

این چشم پزشک ادامه داد: نزدیک بینی چشم بیشتر جنبه ارثی دارد، اما شرایط محیطی از جمله فعالیت بینایی زیاد در فاصله نزدیک نیز موجب ایجاد و پیشرفت بیماری خواهد شد؛ در نزدیک بینی، به دلیل طولانی‌تر بودن قطر قدامی خلفی کره چشم و یا افزایش انحنای قرنیه، تصویر اشیا جلوی پرده شبکیه تشکیل می‌شود و در مشاهده اشیا دور دچار مشکل می‌شوید.

نصراللهی بیان کرد: این اختلال که اغلب ارثی است به‌طور معمول در سنین هشت تا ۱۲ سالگی تشخیص داده می‌شود، در دوران بلوغ با افزایش رشد، علایم آن تشدید می‌شود و در ۲۰ تا ۴۰ سالگی به‌طور میانگین ثابت باقی می‌ماند؛ خطر مهم در این اختلال، به خصوص در نزدیک بینی شدید، جدا شدگی شبکیه است.

وی درباره دوربینی گفت: دوربینی که ناشی از کوتاه بودن قطر قدامی – خلفی کره چشم یا کاهش انحنای قرنیه به وجود می‌آید ، تصویر اشیا در پشت پرده شبکیه تشکیل می‌شود؛ شما ابتدا در دیدن اشیا نزدیک و سپس اشیا دور دچار مشکل می‌شوید، این اختلال که مانند نزدیک بینی، اغلب ارثی است با افزایش سن و کاهش قدرت تمرکز بینایی، تشدید می‌شود.

پیرچشمی سراغ چه افرادی می‌رود؟

این چشم پزشک گفت: در سنین جوانی، عدسی چشم صاف و انعطاف پذیر است و قطر آن جهت دیدن اشیای دور و نزدیک به راحتی تغییر می‌کند؛ پس از ۴۰ سالگی، عدسی سفت‌تر می‌شود و به راحتی قادر به مطالعه کردن و انجام کار‌ها از فاصله نزدیک نیستید، این حالت پیرچشمی نامیده می‌شود که در غیاب سایر بیماری‌ها، یک حالت طبیعی تلقی می‌شود اما ممکن است همراه سایر اختلالات از قبیل نزدیک بینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم باشد.

نصراللهی درباره آستیگماتیسم، گفت: قرنیه مانند یک پنجره شفاف در جلوی چشم است،  قرنیه طبیعی صاف و گرد مانند یک توپ بسکتبال است و اگر شما مبتلا به آستیگماتیسم باشید، میزان انحنای قرنیه در یک جهت بیشتر از سایر جهات می‌شود؛ در آستیگماتیسم، دید شما در فاصله دور و نزدیک، تار می‌شود، ممکن است که همراه آستیگماتیسم، دوربینی یا نزدیک بینی هم وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: عینک آسان‌ترین روش اصلاح عیوب انکساری است؛ تعویض نمره عدسی آن به راحتی انجام می‌گیرد، در ضمن باعث محافظت چشم‌ها در مقابل نور خورشید نیز می‌شود، برای اصلاح پیرچشمی می‌توان از عینک‌های دو کانونی استفاده کرد که قسمت پایینی آن برای مطالعه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این چشم پزشک گفت: در حال حاضر لنز‌های تماسی متعددی در دسترس هستند؛ انتخاب نوع مناسب از این لنز‌ها بستگی به نوع عیوب انکساری و روش زندگی شما دارد، لنز‌های تماسی و عینک باعث تصحیح تمرکز نور بر روی پرده شبکیه می‌شوند.

نصراللهی ادامه داد: اکثر روش‌های جراحی عیوب انکساری با اصلاح انحنای قرنیه، باعث بهبود بینایی می‌شوند؛ در درمان نزدیک بینی، با انجام جراحی، انحنای قرنیه کاهش یافته و باعث تشکیل تصویر بر روی پرده شبکیه می‌شود؛ در جراحی دوربینی نیز به‌طور دقیق عکس این موضوع اتفاق می‌افتد، در آستیگماتیسم که انحنای قرنیه در یک جهت با جهات دیگر آن متفاوت است، جراحی باعث اصلاح انحنای قرنیه در محور آستیگماتیسم می‌شود.

وی درباره روش‌های شایع جراحی عیوب انکساری گفت: لیزیک، اپی لیزیک، لیزر اپی تلیالی کراتومیلوزیس یا لازک (Lasek)، PRK،  کراتوپلاستی هدایتی (CK)، لنز داخل چشمی (Phakic IOL) از روش‌های شایع جراحی عیوب انکساری به شمار می‌رود.

محمد جواد ابراهیمی چشم پزشک اظهار کرد: لیزیک، تلفیقی از جراحی میکروسکوپی و لیزر اکسایمر است که جهت اصلاح نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم به کار می‌رود؛ با استفاده از یک وسیله تخصصی به نام میکروکراتوم، یک لایه بسیار نازک از قرنیه را برش می‌دهند سپس لیزر اکسایمر به سطح زیرین آن لایه تابانده می‌شود و مجدداً لایه برش داده شده در محل اولیه خود قرار می‌گیرد، در این نوع از جراحی، هیچ نوع بخیه‌ای لازم نیست.

وی ادامه داد: CK یک روش غیر تهاجمی است که جهت اصلاح دوربینی خفیف تا متوسط در افراد بالای ۴۰ سال به کار می‌رود؛ در این روش، چشم پزشک از یک پروب نازک که مقادیر کنترل شده‌ای از امواج رادیویی را آزاد می‌کند، استفاده می‌کند، در واقع به جای لیزر، این امواج بر روی قسمت‌های محیطی قرنیه تابانده می‌شوند و با ایجاد گرما در بافت، باعث افزایش میزان انحنا، در قسمت مرکزی و تشکیل تصویر اجسام بر روی شبکیه می‌شود،  CK برای بهبود دید نزدیک، در پیرچشمی نیز کاربرد دارد

این چشم پزشک بیان کرد: لنز داخل چشمی برای افرادی که درجات بالایی از عیوب انکساری و یا قرنیه بسیار نازکی دارند و با جراحی قرنیه قابل اصلاح نیستند، کاربرد دارد؛ این لنز‌ها در قسمت‌های مختلف چشم قرار داده می‌شوند، ۲ نوع لنزی که امروزه کاربرد بیشتری دارد لنز آرتیزان Artisan و لنز ICL است که اولی در داخل اتاق قدامی و با استفاده از ۲ گیره بر روی عنبیه قرار می‌گیرد و لنز ICL در اتاق خلفی و بر روی عدسی طبیعی بیمار قرار داده می‌شود.

چه روشی برای اصلاح عیوب انکساری مناسب‌تر است؟

ابراهیمی بیان کرد: مناسب‌ترین روش اصلاح عیوب انکساری، بستگی به نوع زندگی و وضعیت چشم دارد و باید با توجه به شرایط، جهت انتخاب بهترین روش درمانی با چشم پزشک مشورت کرد؛ جهت کاهش وابستگی به عینک یا لنز تماسی، استفاده از روش‌های جراحی اصلاح عیوب انکساری به همه افراد توصیه نمی‌شود، زیرا گاهی ممکن است بعد از عمل جراحی نیز همچنان نیازمند استفاده از عینک یا لنز تماسی باشد.

چند نکته مهم:

وی تشریح کرد: بیش از ۹۵ درصد افرادی که عمل جراحی اصلاح عیوب انکساری را انجام می‌دهند می‌توانند بدون استفاده از عینک، در معاینه چشم پزشکی امتحان رانندگی موفق شوند؛ ممکن است بعد از عمل جراحی نیز جهت دید کامل، نیازمند عینک یا لنز تماسی باشید که این مساله بستگی به میزان نمره چشم شما قبل از عمل، وضعیت توپوگرافی و ضخامت قرنیه شما دارد، جراحی نمی‌تواند از پیشرفت فرایند پیرچشمی جلوگیری کند و ممکن است برای مطالعه نیازمند عینک باشید.