نتایج طرح جدید بانکداری بدتر از قانون فعلی است

نشست ارزیابی طرح بانکداری مجلس از منظر سیاست‌های پولی با حضور موافقان و مخالفان این طرح در مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار شد. 

علی سعدوندی مدرس اقتصاد دانشگاه در پاسخ به اینکه اولویت بندی اهداف بانک مرکزی چطور باید انجام شود، گفت: هدف اصلی بانکهای مرکزی در تمام دنیا کنترل تورم بوده است هرچند نظریات جدیدی نیز ابداع شده تا مأموریت‌های جدیدی برای بانک مرکزی به منظور توسعه و رشد محول کند. البته این مأموریت‌ها در محیطی که انتظارات تورمی از بین رفته باشد.

وی با بیان اینکه مأموریت بانک مرکزی برای توسعه و رشد اقتصادی در صورتی امکان پذیر خواهد بود که کشور 30 یا 40 سال با انتظارات تورمی برخورد کرده باشد و نرخ بهره را به صفر رسانده باشد ولی این مباحث در کشور ما جایی ندارد، گفت: بنابراین این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توانیم تورم را کنترل کنیم بدون آنکه رشد اقتصادی داشته باشیم، درپاسخ باید گفت تأکید ما باید بر ایجاد اشتغال پایدار باشد و نباید رشد اقتصادی را فدای کنترل تورم کرده و به دنبال آن فنر تورمی را مانند ارز فشرده تر از قبل کرد.

مدرس اقتصاد دانشگاه با تأکید براینکه کنترل تورم بدون رشد اقتصادی نباید مطرح شود، تصریح کرد:حفظ ارزش پول ملی رشد اقتصادی بلند مدت کاهش نرخ بهره بلند مدت و ... اهدافی است که بانک‌های مرکزی موفق دنیا انجام دادند و ما هم باید رشد و توسعه بلندمدت را در دستور کار خود قرار دهیم.

سعدوندی با بیان اینکه تعارض منافع بین اهداف و سیاست‌های پولی بانک مرکزی در طرح جدید بانکداری دیده می‌شود، تصریح کرد: کنترل تورم بدون ابزار رشد اقتصادی طرحی است که مشابه‌های شکست خورده متعددی در دنیا دارد.

وی تأکید کرد: کنترل تورم و رشد اقتصادی در کشور مسئول می‌خواهد و مأموریتها باید تعریف شود.

* طرح بانکداری مجلس وضعیت را بدتر می‌کند؟

مدرس اقتصاد دانشگاه در پاسخ به اینکه آیا ابزارهای طرح جدید بانکداری برای تحقق اهداف بانک مرکزی کفایت می‌کند، گفت: ثبات و سلامت بانک‌های تجاری که در این طرح دیده شده با سایر اهداف بانک مرکزی تعارض دارد؛ تحقق این هدف طرح جدید بانکداری حتی می‌تواند وضعیت را از زمان فعلی بدتر کند.

سعدوندی گفت: تا الان بانک مرکزی برای دولت بود اما با این طرح بانک مرکزی تبدیل می‌شود به بانک بانکها.

وی با بیان اینکه تضمین ثبات و سلامت بانک‌ها با هدف مهم کنترل تورم تعارض دارد، گفت: اگر هدف‌گذاری تورم انجام شود بانک مرکزی می‌تواند به رشد اقتصادی و اشتغال پایدار هم برسد اما بدون کنترل تورم و تثبیت قیمت‌ها نمی‌توانیم گامی برای رشد اقتصادی برداریم.

* طرح مجلس هم کمکی به استقلال بانک مرکزی نمی کند

مدرس اقتصاد دانشگاه با بیان اینکه نمی‌توان انتظارات تورمی را کم کرد مگر با افزایش اعتبار و استقلال بانک مرکزی، افزود: در طرح جدید بانکداری، بانک مرکزی استقلال ندارد؛ وزیر اقتصاد، اعضای شورای بانک مرکزی را انتخاب می‌کند، با این طرح به جایی نخواهیم رسید چرا که ادامه وضعیت فعلی را خواهیم داشت.

سعدوندی با بیان اینکه نباید فعلا هزینه‌های دولت کاهش داشته باشد، گفت: با رکودی که رشد منفی داشته باشد نمی‌توان تورم را کنترل کرد.

* نتایج طرح بانکداری بدتر از قانون فعلی است/ "نظام شناور مدیریت شده" مگر داریم؟

وی با بیان اینکه طرح جدید بانکداری خیلی بهتر از قانون قبلی است ولی احتمالا نتایج بدتری خواهد داشت، به نظام ارزیابی شناور مدیریت شده انتقاد کرد و گفت: در این طرح نظام ارزی شناور مدیریت شده درنظر گرفته شده، مگر داریم؟ این همه سال این طرح اجرا شد چه نتیجه‌ای دیدیم با این طرح مدیریت بازار ارز از جیب مردم انجام می‌شود.

مدرس اقتصاد دانشگاه با بیان اینکه سوبسید تجارت خارجی در طرح شناور مدیریت شده از هزینه‌های فقرزدایی تأمین می‌شود، گفت: نظام شناور مدیریت شده به معنای سرکوب قیمت ارز است و اصلا نمی‌تواند به عنوان اقدام مثبت در راستای مدیریت ارزی و بانک مرکزی درنظر گرفته شود.

سعدوندی با بیان اینکه سیاستگذاری مالی باید ادامه داشته باشد، گفت: قاعده مالی با روال فعلی مضر به حال ماست و دولت باید وارد اقتصاد شود اما نه از محل خزانه بانک مرکزی.

* نرخ سود دستوری تکرار می‌شود/ با ادامه خرید ارز دولت توسط بانک مرکزی به جایی نمی رسیم

وی با بیان اینکه کسری بودجه در کوتاه مدت نمی‌تواند منجر به افزایش تورم شود، گفت: در طرح جدید بانکداری عملا استقلال بانک مرکزی وجود ندارد ضمن اینکه نرخ سود دستوری باز هم در این طرح تکرار شده است؛ نمی‌توانیم همه نرخ‌ها را دستوری تعیین کنیم چرا که کارایی را کم می‌کند و تورم را بالا می‌برد.

مدرس اقتصاد دانشگاه با اشاره به تکرار نرخ ذخیره قانونی در طرح جدید بانکداری، گفت: این نرخ درحالی که در دنیا منسوخ شده در طرح جدید بانکداری دیده شده است که این نمی‌تواند کمکی به حال بانک مرکزی کند.

سعدوندی افزود: در بخش دیگری از این طرح بانک مرکزی مکلف به خرید ارز دولت شده است اگر این طرح به تصویب برسد عملا به هیچ جایی نخواهیم رسید چرا که باید منابع ریالی و ارزی جدا شود.

* چرا نماینده پولدارها در تصمیمات بانک مرکزی دخیل باشند ولی کارگران نه؟

وی با بیان اینکه تورم و رشد نرخ اقتصادی پایداری باید هدف باشد، گفت: مطلقا به خنثی بودن پول در کوتاه مدت اعتقاد ندارم و سلامت نظام بانکی که در این طرح دیده شده با سایر اهداف بانک مرکزی تعارض دارد.

مدرس اقتصاد دانشگاه انتقاد دیگری به طرح جدید بانکداری کرد و گفت: چرا باید نماینده‌های اتاقها (نماینده پولدارها در شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی حضور داشته باشند ولی نماینده کارگران نقشی در تصمیم گیری ها نداشته باشند).

البته علی روحانی دبیر کمیسیون اقتصادی مرگز پژوهش‌های مجلس در پاسخ به این انتقاد، گفت: در بررسی مجدد این طرح در کمیسیون این بخش حذف شده ولی شاید بعد از برگشت صحن علنی دوباره لحاظ شود.