احتمال شکست میانجیگری کویت بین قطر و عربستان؛ آیا جنگ در راه است؟

در پرتو جنگ رسانه ای بین عربستان و امارات با قطر، کویت وارد صحنه شده و تلاش دارد این اختلافات را مهار کرده و از بزرگ شدن این توپ آتشین جلوگیری کند اما نشانی از احتمال موفقیت در این راه دیده نمی شود.

سابقه میانجیگری های کویت

این اولین بار نیست که کویت در شورای همکاری خلیج فارس که رو به فرسایش است، در صدد پرکردن شکاف بین اعضا برمی آید زیرا پیش از این نیز در سال 2014 با میانجیگری مشابه امروز، آشتی را تحقق بخشید.

امروز کویت بار دیگر در صدد ایفای همان نقش است و می کوشد بحران ناشی از اظهارات منسوب به شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر مبنی بر انتقاد از عربستان و دولت جدید آمریکا را مها ر کند.

در این میان باید پرسید آیا کویتی ها در تلاش هایی که در این خصوص به کار گرفته اند مانند سه سال پیش موفق خواهند شد؟

ماموریت متفاوت و دشوار کویت

تا این لحظه هیچ نشانی از موفقیت این تلاش ها دیده نشده است هر چند روند تماس بین کویت و قطر شتاب گرفته است و امیر قطر نیز چهارشنبه گذشته عازم کویت شد اما ادامه حملات عربستان و امارات به قطر و پرداختن به مسائلی که تا چندی پیش از جمله موضوعات ممنوعه به شمار می آمد، نشان می دهد که ماموریت کویت این بار دشوار است و به هیچ وجه شبیه سال 2014 نیست.

ریاض و ابوظبی در صدد عقب گرد علیه قطر نیستند

در آن زمان قطر در موضع مهاجم قرار داشت و نقشه های عربستان و امارات را در سوریه، لیبی و مصر برملا می کرد حال آنکه ریاض و ابوظبی در موضع زیان دیده ای بودند که تلاش داشتند دشمن خود را مهار کنند اما امروز این ریاض و ابوظبی هستند که جرقه بحران را شعله ور کردند و به نظر نمی رسد از تصمیم خود مبنی بر ادب کردن قطر و بازگشت آن به صف مطیعان یا در تنگنا قرار دادن آن، عقب گرد داشته باشند.

با در نظر گرفتن این احتمالات سوالی که مطرح می شود این است که گزینه های دوحه چیست؟ کویتی ها چه کمکی می توانند به آن بکنند؟

نکته قابل توجه اینکه قطری ها به مسئولان «عاقل» نهاد حکومتی سعودی یا جریان محمد بن نایف ولیعهد عربستان امید بسته اند ازهمین رو امیر قطر چاره ای جز این ندید که کویتی ها را مامور انتقال این پیام به محمد بن نایف کند که هنوز برای بازگشت و تجدید نظر در محاسبات و گفت وگو مجال زیادی باقی است.

اما به نظر می رسد آنچه در زمان ملک عبدالله بن عبدالعزیز امکان پذیر بود، امروز در دوره پادشاه جدید سعودی جایگاهی ندارد زیرا او آشکارا به نفع محمد بن سلمان جانشین ولیعهد گرایش دارد که وی نیز بر شکست دشمنش تاکید دارد.

با این توضیحات احتمال شکست میانجیگری کویت بیش از موفقیت آن است؛ شکستی که به احتمال زیاد گام های عملیاتی عربستان و امارات در رویارویی با قطر را به دنبال خواهد داشت آن هم در شرایطی که هیچ نشانی حاکی از اینکه قطر در صدد تجدید نظر در مواضع خود باشد، دیده نمی شود.

در صورت شکست میانجیگری کویت، سرنوشت آن وعمان چه خواهد شد؟

نکته مهم تراینکه این شکست احتمالی چه تاثیری بر جایگاه کویت و عمان در داخل شورای همکاری خلیج فارس خواهد داشت؟

عمان و کویت به خطر بحرانی که اکنون شعله ور شده است، واقف هستند از همین رو در  دو روز اخیر در سطوح عالی با یکدیگر تماس داشتند به این ترتیب که این تماس ها از سوی نواف الاحمد الجابر الصباح ولیعهد کویت آغاز شد و به موازات آن یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان راهی قاهره شد که یکی از اهداف این سفر جلب حمایت مصر برای آرام کردن بحران بین قطر و عربستان و امارات بود.

ترس عمان و کویت از اقدام نظامی عربستان

این در حالی است که عمان بیم دارد این بحران گسترده شده و تا اقدام عربستان علیه مسقط  پیش برود که ممکن است از طریق فشارهای اقتصادی و مالی و یا حتی اقدام نظامی نمود پیدا کند.

همچنین بحران کنونی با قطر، کویت را نیز نگران کرده است به این معنی که بیم دارد هسته های پنهان سلفی ها و داعشی ها برای ایجاد بی ثباتی و ناامنی در کشور تحریک شوند و اختلاف بر سر میدان های نفتی با عربستان شدت پیدا کند و تا اقدام نظامی پیش برود.

این ترس و نگرانی پنهانی زاییده امروز نیست بلکه عمری طولانی دارد و اکنون شدت مواضع عربستان و امارات علیه قطر زنگ خطر را برای شکسته شدن برخی محدودیت ها که موجب سرپوش گذاشتن بر این اختلافات شده بود، به صدا در آورده است و چنانچه کشمکش با قطر به سطوح خطرناک تری برسد، احتمال نزدیک شدن  تیغ به گردن کویتی ها و عمانی ها وجود دارد.

بنابر این باید پرسید آیا کویت و عمان با آگاهی از آینده خود مشی مغایر عربستان و امارات اتخاذ خواهند کرد؟ آیا برای این کار تجربه و قدرت کافی دارند؟

 این سوال هایی است که هنوز پاسخ قطعی به آن زود است اما موضوع ثابت اینکه راه حل در شرایط کنونی دست کم طبق گفته شاهین های سعودی و اماراتی شبیه سال 2014 نخواهد بود.