جزئیات حداقل‌ هزینه معیشت خانوار/مبنای دستمزد سال۹۶ کارگران چیست؟

در آخرین جلسه کارگروه تخصصی مزد، هزینه سبد معیشت کارگران با استناد به آمارهای بانک مرکزی و انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی و با توافق سه جانبه نمایندگان کارگری، کارفرمایی و دولت ۲ میلیون و ۴۸۹ هزار تومان تعیین شد.

هزینه‌ معیشت کارگران با احتساب نرخ ۱۲ گروه هزینه‌ای موثر در زندگی خانوار شامل خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، دخانیات، پوشاک و کفش، مسکن و انواع انرژی(آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها)، لوازم و اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه، بهداشت و درمان، حمل و نقل، ارتباطات، تفریح و امور فرهنگی، تحصیل، رستوران و هتل و کالاها و خدمات متفرقه تعیین شده است.

بر اساس این گزارش، هر یک از ۱۲ گروه هزینه‌ای طیفی از قیمت‌ها را شامل می‌شوند. به عنوان مثال نان و برنج به عنوان دو قلم کالای اساسی در گروه هزینه‌ای «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» تنوعی از قیمت‌ها را در بر دارند.

همینطور در گروه هزینه‌ای «مسکن» دامنه‌ای از قیمت در مناطق مختلف، در گروه «تحصیل» نیز علاوه بر سطوح مختلف تحصیل عمومی، آموزش‌های متفرقه نیز بار هزینه‌ای خود را در زندگی روزمره خانوار خواهند داشت.

بر اساس آنچه که نمایندگان کارگری حاضر در جلسات ستاد مزد می گویند، هزینه ۲ میلیون و ۴۸۹ هزار تومانی سبد معیشت با در نظر گرفتن «قیمت‌های حداقلی» در تمام ۱۲ گروه هزینه‌ای تعیین و توافق شده‌ است. به عنوان مثال گوشت سفید (ماهی و مرغ) از دیگر اقلام گروه هزینه‌ای خوراکی‌ها به شمار می‌رود که در این ردیف هزینه‌ای، با توجه به اینکه قیمت مرغ کمتر از قیمت ماهی است، گوشت مرغ مبنا قرار گرفت.

با این حال سهم هر یک از دوازده گروه هزینه‌ای در بودجه خانوار یکی از موضوعات مهم است که بر اساس نتایج بانک مرکزی از وضعیت بودجه خانوار، هزینه این دوازده گروه (مبنای تعیین معیشت کارگران) از متوسط هزینه سالانه خانوار مورد بررسی قرار گرفت که در بین آنها «مسکن و انواع سوخت‌ها» با سهم ۳۵ درصدی بیشترین هزینه سالانه یک خانوار کارگری را به خود اختصاص می‌دهد.

بعد از مسکن، گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» ۲۳.۶ درصد از بودجه خانوار کارگری را در بر می‌گیرد. همچنین ۱۰.۲ درصد از بودجه سالانه خانوار به «حمل و نقل»، ۸.۳ درصد به بخش «کالاها و خدمات متفرقه»، ۵.۸ درصد به «بهداشت و درمان»، ۴.۵ درصد به گروه «پوشاک و کفش»، ۴.۱ درصد به گروه «لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه»، ۲.۱ درصد به «رستوران و هتل»، ۲.۱ درصد به «ارتباطات»، ۲ درصد به گروه هزینه‌ای «تفریح و امور فرهنگی»، ۱.۹ درصد به گروه «تحصیل» و ۰.۳ درصد به «دخانیات» اختصاص دارد.

در عین حال در جلسه اخیر کارگروه تخصصی مزد، اقلام گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» تحت عنوان سبد مطلوب سبد غذایی، بین شرکای اجتماعی (نمایندگان گروه کارگری، کارفرمایی و دولت) توافق شد که در این جدول  هفت شاخص سرانه مصرف روزانه انواع خوراکی ها، انرژی مورد نیاز، پروتیین، ویتامین A، ریبوفلاوین (ویتامین ب۲)، آهن و کلسیم مورد نیاز بدن تعیین شده است. این اقلام شامل نان، برنج، ماکارونی، حبوبات، سیب زمینی، سبزی‌ها، میوه‌ها، گوشت قرمز، گوشت سفید، تخم مرغ، لبنیات، روغن‌های نباتی و قندوشکر هستند.

بر اساس این جدول، سرانه مصرف خوراکی ها و آشامیدنی های مورد نیاز یک نفر در روز یک کیلو و ۵۶۳ گرم، انرژی مورد نیاز هر فرد در روز ۲ هزار و ۵۷۳ کالری، پروتیین روزانه حدود ۸۴ گرم، ویتامین A به میزان ۸۴۹.۸ میکرو گرم، ویتامین ب۲ به میزان ۱.۳، آهن مورد نیاز روزانه ۱۵.۷ میلی گرم و کلسیم روزانه یک نفر نیز ۸۰۳.۸ میلی گرم برآورد شده است.

این سبد توسط دفتر بهبود تغذیه جامعه وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه شده و طبق اطلاعات این مرکز، الگوی مصرف مواد غذایی به گونه‌ای طراحی شده که تامین کننده حداقل ۱۰۰ درصد نیاز خانوار به انرژی و حداقل ۸۰ درصد نیاز به پنج ماده مغذی کلیدی باشد.

امسال برای اولین بار پیش ازتعیین دستمزد سال ۹۶، مقرر شد حداقل هزینه معیشت کارگران تعیین  گردد و سپس با توجه به آن، نسبت به تعیین دستمزد اقدام شود.

بر همین اساس، از مدتی قبل  با برگزاری ۸ جلسه کارشناسی کارگروه تخصصی مزد در محل وزارت کار، هزینه سبد معیشت برای یک خانواده ۳.۵ نفره کارگری تعیین شد. اکنون شورای عالی مزد باید بر مبنای حداقل هزینه معیشت کارگران، حداقل دستمزد سال آینده کارگران را تعیین کند؛ این جلسات از هفته آینده آغاز می شود.