منتظر افزایش قیمت انرژی باشیم؟

سیدعلی روحانی، معاون سیاست‌گذاری وزیر اقتصاد - امروز (یکشنبه) در نشست خبری همایش «اقتصاد ایران، اصلاح ساختارها، رفع ناترازی و نقش‌آفرینی نوین در عرصه بین الملل» اظهار کرد: در ابتدای سال سوم دولت سیزدهم قرار داریم و برگزاری این همایش در باب به گفت‌وگو گذاشتن رویکردهای مختلف و ترسیم برنامه های آینده برگزار می‌شود. این همایش بستری برای گفت‌وگوی نخبگانی در جهت حل مسائل ریشه‌ای اقتصاد ایران فراهم می کند. این فضا به اصلاح تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها کمک می‌کند.

مسائل صندوق بازنشستگی بیش از ۳۰ سال سابقه دارد

وی افزود: با ناترازی‌های مزمنی در اقتصاد کشور مواجهیم که ریشه‌های آن به دهه‌های قبل برمی‌گردد. وقتی صحبت از ناترازی صندوق بازنشستگی می‌‍کنیم ریشه در تصمیماتی دارد که شاید بیش از ۳۰ سال سابقه داشته باشد. ناترازی نظام بانکی نیز بیش از یک دهه در اقتصاد ایران ریشه دارد. ناترازی انرژی نیز حاصل مجموعه‌ای از تصمیم گیری ها با ملاحظات رفاهی در دهه های مختلف بوده است. بسیاری از این مسائل در داخل دولت قابل اصلاح نیست و ریشه در سطح قوانین و مقررات دارد.

به گفته روحانی، ناترازی بانکی، ارزی، انرژی، بودجه، مالیات، مسائل رفاهی، پنج ناترازی اصلی اقتصاد ایران است که ریشه اصلی این پنج ناترازی، ساختار تصمیم‌گیری اقتصاد ایران است. باید به ناترازی در تصمیم‌گیری به عنوان یک محور مستقل پرداخته شود. بعد به این وضعیت می‌رسیم که یک اقتصاد نسبتا سالم داریم اما جهت حرکت آن مشخص نیست. آنچه جهت حرکت اقتصاد را تعیین می کند جانمایی جدید و نقش آفرینی اقتصاد ایران در عرصه بین‌الملل است.

روحانی گفت: در این همایش، رییس جمهور و رییس مجلس حضور می‌یابند. در پیش نشست این همایش مجموعه‌ای از گفت‌وگوها با حضور افرادی با تنوع افکار برگزار شد که در این همایش نیز حضور و مشارکت دارند.

این همایش سیگنال افزایش قیمت‌ها نیست

وی در پاسخ به این سوال که آیا قرار است اصلاح انرژی از طریق تغییر قیمت‌ها انجام شود و آیا برگزاری این همایش، سیگنال افزایش قیمت‌ها است، بیان کرد: ما باید نظام رفاهی و مالیاتی را با هم ببینیم و نه فقط رفاهی. این همایش ناظر به سیاست‌های کوتاه مدت نیست. ما درباره مسائلی صحبت می‌کنیم که ریشه‌های چند دهه‌ای دارد و راه‌حل‌های آن چند ساله است. نباید راهکارها را به یک سری اصلاحات قیمتی در کوتاه مدت تقلیل دهیم. اصلاح ریشه‌های مزمن و راهکارها نیازمند زمان است.

معاون سیاست‌گذاری وزیر اقتصاد ادامه داد: در حوزه انرژی نیز نباید همه راهکارها به اصلاح قیمتی ختم شود. بنابراین اساسا این همایش سیگنال‌دهی به بحث تغییر قیمت‌ها نیست. کما اینکه در حوزه نان عملا با استفاده از زیرساخت های سامانه‌ای توانستیم ۲۷ هزار میلیارد تومان کنترل ناترازی را داشته باشیم. البته این نافی اینکه کلا سراغ سیاستهای قیمتی نرویم نیست. ما طیف متنوعی از راهکارها را پیش رو داریم که متناسب با شرایط زمانی، شرایط اقتصادی و سیاسی آنها را انتخاب کنیم.

وی درباره فسادهای ایجاد شده از جمله تخلف چای دبش گفت: فساد در نقاطی سوار می‌شود که آن نقاط ریشه‌های ناترازی‌ها است. چندگانگی نرخ‌ها ریشه ناترازی اقتصاد است. لذا فساد را پدیده‌ای می‌بینیم که سوار بر ریشه‌های ناترازی‌ها می‌شود که در بودجه دولت، صندوق‌های بازنشستگی و انرژی به ریشه‌های فساد می‌پردازیم.

روحانی با اشاره به کاهش قدرت تسهیلات دهی بانک ها بیان کرد: کاهش قدرت وام دهی بانکها ربطی به ناترازی ندارد. کنترل رشد نقدینگی و کنترل ترازنامه بانک‌ها در راستای کنترل تورم ایجاد شده که البته مکمل‌هایی هم دارد.

معاون وزیر اقتصاد ادامه داد: ما در مقام پرداختن به ریشه‌های نهادی ناترازی‌ها دو محور را طراحی کردیم که یکی ساختار اقتصادی و دیگری حکمرانی مبتنی بر داده است. اگر ساختار تصمیم‌گیری اصلاح شود و حکمرانی مبتنی بر داده پیش برود به هدفمندتر شدن همه اقدامات دولت از جمله سیاست های رفاهی کمک می‌کند.

وی تاکید کرد: مرجعیت در نظام ارزی باید به مرکز مبادله ارز و طلا انتقال پیدا کند یا دست کم به افزایش مرجعیت این مرکز کمک کنیم. حتما وارد جزئیات این موضوع نیز خواهیم شد. لازمه‌اش این است که همه نیازهای مشروع ارزی کشور بتواند از این مرکز تامین شود و همه درآمد ارزی کشور در این مرکز و مبتنی بر ساز و کار آن عرضه شود.

نقدینگی باید به سمت تولید برود

محمد نعمتی - مشاور وزیر اقتصاد - نیز در این نشست خبری درباره راهکارهای کنترل نقدینگی و پایه پولی بیان کرد: رقم ۷۱۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در ۵۰ سال ایجاد شده و ۱۳۰ هزار برابر شده است. اگر به تولید ربط داشت باید اتفاق مثبتی دراقتصاد کشور رخ می داد اما وقتی رشد اقتصادی یک درصد را در نیم قرن داشتیم نشان می‌دهد این پول در فضای تولید استفاده نشده است.

وی ادامه داد: کاهش وام دهی بانک‌ها که به نوعی پول‌ها خرج شده در راستای تولید نبوده بلکه برای فضای سفته‌بازی و دلالی بوده است. طی سالها فضا برای تولید تنگ شده است. جریانی که وزارت اقتصاد دنبال می کند این است که پول در فضای تولید قرار بگیرد.

به گفته نعمتی، در همایش در پنل ناترازی پولی و بانکی به این نابسامانی‌ها پرداخته می‌شود. بعضی در رسانه ها نقشه راه وزارت اقتصاد را مورد نقد قرار می دهند که وزارت اقتصاد می‌خواهد از مالیات برای خودش درآمد ایجاد کند. اما هدف کلان وزارتخانه و سازمان امور مالیاتی این است که روند تزریق نقدینگی که به فعالیت‌های غیرتولیدی اختصاص می‌یافته و به تولید نمی‌رسیده اصلاح شود.

 مجاهدی ـ دبیر اجرایی همایش - نیز در این نشست خبری اظهار کرد: مساله‌شناسی و راه‌حل‌ها در حوزه اقتصاد موضوعات مهمی است. همایش اقتصاد ایران در قدم اول مساله شناسی اقتصاد ایران را در قالب بیش از ۴۰ پیش نشست با حضور حداقل ۲۰۰ استاد دانشگاه، صاحب نظر اقتصادی و کارشناسان خبره برگزار شد.

وی افزود: حدود ۱۰۰ مقاله وارد همایش شده که ۳۵ مقاله پذیرفته شده است. مجموعه این پیش نشست ها، مقالات و سایر اقدامات به موضوع اصلی مساله شناسی اقتصاد ایران پرداخته که ناترازی بانکی، ارزی، انرژی، بودجه، مالیات،  مسائل رفاهی و حوزه حکمرانی و جانمایی اقتصاد ایران در عرصه بین‌الملل را شامل می شود. فردا و پس فردا در پنل های تخصصی به این موضوعات پرداخته می شود.