دیوان لاهه اعلام کرد صلاحیت رسیدگی به شکایت ایران از آمریکا را دارد

 قضات دیوان بین المللی کیفری لاهه در قرائت رای خود اعلام کردند، دیوان دریافته است که برخی از تحریم های ضد ایرانی آمریکا مرتبط با برخی از حقوق و تعهدات طرفین در معاهده مودت است.

آنان افزودند:دیوان دریافته که تحریم های آمریکا خسارت اقتصادی به ایران به خصوص در صنعت هوانوردی وارد کرده است.

بنابر این، دیوان دریافته که به دلیل تحریم ها تهیه عذا و دارو دشوار تر شده و بانک ها مشغول خارج کردن دارایی خود از کسب و کارهای ایران هستند.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه 25 تیرماه سال جاری اعلام کرد که ایران از آمریکا به دلیل 'نقض عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین دو کشور در سال 1955' شکایت کرده است و جمهوری اسلامی ایران بر همین مبنا دادخواستی را به دبیرخانه دیوان لاهه تسلیم کرد.

در پی این شکایت، دیوان بین المللی دادگستری 2 مرداد طی نامه ای رسمی خطاب به مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، به دولت واشنگتن هشدار داد از هر گونه اقدام جدید در این زمینه اجتناب کند، و 'توجه دولتمردان کاخ سفید را به این ضرورت جلب کرد که باید در زمینه مورد دعوا (بازگشت تحریم ها) طوری عمل کند که آرای آینده دیوان که بعد از جلسه 27 اگوست (پنجم شهریور) صادر خواهد کرد، بلا اثر نشود.'

به گفته کارشناسان، این دستور، نظیر حکم موقت به توقف هرگونه اقدام متصرفانه در پرونده های مالی است و نشان دهنده حساسیت و اهمیت موضوع شکایت ایران برای دیوان بین المللی دادگستری است.

دیوان دادگستری بین المللی نهاد قضایی وابسته به سازمان ملل است که برای حل و فصل اختلاف های بین المللی تشکیل شده و آراء آن الزام آور است.

سفیر ایران در هلند پیشتر در مصاحبه ای تصریح کرده بود: در صورتی که رأی به نفع جمهوری اسلامی صادر شود، شورای امنیت سازمان ملل نقش ضمانت اجرایی دارد و می‌ تواند آمریکا را مجاب به اجرای حکم کند، اما اگر حکم توسط آمریکا در شورای امنیت وتو شود، از طریق افکار عمومی می‌توان فشار بسیار به آمریکا وارد کرد.

*** عهدنامه مودت

'عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین دول متحده آمریکا و ایران' که در تارنمای سازمان ملل نیز بارگذاری شده، در 23 مرداد 1354 هجری شمسی میان نمایندگان دو کشور امضا شد و در جلسه سه ‌شنبه بیست و هشتم اسفند ماه 1355به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

بر اساس بند 2 ماده 21، 'هر اختلافی بین طرفین معظمین متعاهدین درمورد تفسیر یااجرای عهدنامه فعلی که از طریق دیپلماسی به نحو رضایت بخش فیصله نیابد به دیوان دادگستری بین المللی ارجاع خواهد شد مگر اینکه طرفین موافقت کنند که اختلاف به وسائل صلح جویانه دیگری حل شود.'

بند 2 ماده 23 تصریح می کند: این عهدنامه مدت 10 سال معتبر خواهد بود و پس از آن نیز تا موقعی که به ترتیب مقرر در این عهدنامه خاتمه پذیرد به قوت خود باقی خواهد بود.

در بند 3 ماده 23 نیز آمده است: هر یک از طرفین می تواند با دادن اخطار کتبی به مدت یکسال به طرف معظم متعاهد دیگر در انقضاء مدت 10سال اولیه یا هر موقع پس از آن این عهدنامه را خاتمه دهد. (فسخ کند)

لعیا جنیدی معاون حقوقی رییس جمهوری ایران اعتقاد دارد که این معاهده گرچه در سال 1955 بین دو کشور به امضا رسیده و اکنون نزدیک به 40 سال است که واشنگتن و تهران با یکدیگر رابطه ندارند اما چون هیچ یک از طرفین خروج خود را به طور رسمی از این پیمان اعلام نکرده اند ، 'معاهده مودت' همچنان به اعتبار خود باقی است.

وی همچنین در این باره تاکید کرده بود: 'پیمان مودت مکرراً در دیوان داوری ایران و آمریکا مورد استناد قرار گرفته و حتی در دادگاه‌های آمریکا نیز به آن استناد شده است.'