خالکوبی دیوید بکهام به جای ایثار و شهادت!

هر چند بنا به اظهارات مسئولان آموزش و پرورش سند 2030 هنوز ابلاغ نشده و با تذکر رهبر معظم انقلاب و با عنایت به فصل‌الخطاب بودن کلام ایشان اجرایی شدن این سند منتفی شد، اما برخی اقدامات وزارت آموزش و پرورش حکایت از نفوذی بی‌صدا در این وزارتخانه کلیدی دارد.

کارشناسان تأکید دارند بهترین سن برای عمق بخشیدن به باورها و هویت بخشی به انسان تا هشت سالگی است و در ادامه پایه دبستان اصلی‌ترین پایه تحصیلی به شمار می‌آید، به همین دلیل هم در ساختارهای آموزشی دنیا تلاش می‌شود تا ارزش‌های اجتماعی در قالب مفاهیم درسی در سرفصل‌های آموزشی مدارس قرار بگیرد، اما طی سال‌های اخیر و به خصوص در دولت یازدهم تغییرات کتب درسی و سرفصل‌های آموزشی به گونه‌ای بوده که نه فقط با سند تحول آموزش و پرورش همخوانی ندارد، بلکه فرصت آموزش مفاهیم ارزشی و هویت بخشی به کودکان به عنوان نسل آینده را در معرض خطر قرار داده است. یکی از مهم‌‌ترین این اقدامات تحریف شعر «ای خانه ما» ‌اثر مصطفی رحماندوست است.

این بیت شعر با عنوان «در هر کجایت خون شهیدان؛ پیوسته جاری است ‌ای خاک ایران» از وسط شعر «ای خانه ما» حذف شده است.

درس پانزدهم کتاب هدیه‌های آسمانی پایه ششم با عنوان «رهبران کوچک» بود که به معرفی شهیدانی چون حسین فهمیده، بهنام محمدی، مهدی باکری، ابراهیم همت، عباس بابایی، حسن باقری و علی صیاد‌ شیرازی می‌پرداخت و در نهایت حذف شد و به جای آن درس «سرزمین‌های همیشه سبز» اضافه شد. هر چند که این درس هم محتوای ایثار و شهادت دارد، اما با حذف کلیدواژه‌های ارزشی از کتب درسی مواجهیم. از سوی دیگر برخی سرفصل‌ها و تصاویر کتاب‌های درسی به شکل تعمدی یا غیرتعمدی نامناسب و همراه با بد‌آموزی است به طور نمونه در کتاب درس «تفکر و سواد رسانه‌ای» که با هدف افزایش قدرت تحلیل، برنامه‌ریزی و نگاه تحلیلی به پشت پرده رسانه‌ها از سال 95 به عنوان کتابی مستقل به مجموع دروس دانش‌آموزان پایه دهم اضافه شده اما برخی تصاویر استفاده شده در کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای آنقدر عجیب است که با تماشای آن نخستین سؤال این است که این تصاویر با چه استدلالی در کتاب درسی آن هم پایه دهم چاپ شده است.

به عنوان مثال در یکی از سرفصل‌های این کتاب با عنوان کلیشه بدن، خالکوبی روی دست دیوید بکهام فوتبالیست معروف که تصویری مستهجن به حساب می‌آید، نمایش داده شده است.

عبدالرضا سپنچی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با انتقاد از نحوه تألیف کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای می‌گوید: ‌به جز یک نفر، بقیه این افراد مطالعات و دانش مرتبط با حوزه رسانه و ارتباطات نداشتند.

وی معتقد است: متأسفانه عکس‌ها و تصاویر استفاده شده در کتاب دانلودی است و اصلاً کار خلاقانه و عملی روی تصاویر کتاب استفاده نشده و این موجب مشکلات بسیاری در این‌باره شده است. از سوی دیگر در برخی از صفحات کتاب استیکرهای تلگرامی استفاده شده که در شأن کتاب نیست.

در برابر این پاسخ حجت‌الاسلام محی‌الدین بهرام محمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به انتقادات از چاپ تصاویر باربی و خالکوبی در کتاب درسی دانش‌آموزان اینگونه است: دستگاه تعلیم و تربیت در زمین سنگلاخ راه می‌رود و عده‌ای به جای هموار کردن راه ایجاد مزاحمت می‌کنند، بهتر است به خاطر یک دستمال، قیصریه را به آتش نکشیم و همچنین کسانی که می‌گویند چرا نام کتاب سواد رسانه‌ای را سواد اینترنتی نگذاشته‌اید یا اینکه چرا در صفحات کتاب «عکس باربی و خالکوبی مسی» را قرار دادید در صورتی که این افراد به پیام تصویر توجه نمی‌کنند.

پاسخ محمود امانی طهرانی، مدیر کل دفتر تألیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش ‌و پرورش به حذف بیت شهیدان در کتاب فارسی اول دبستان نیز اینگونه است «شورای برنامه‌ریزی برای گنجاندن موضوع شهادت در دو جای دیگر کتاب فارسی دوم دبستان اقدام کرده است. همچنین برداشت شورا این بوده است که بیت «در هر کجایت خون شهیدان پیوسته جاری است ‌ای خاک ایران» تشبیه و استعاره‌ای دارد که از سطح یادگیری عینی وارد سطح یادگیری انتزاعی می‌شود و این سطح از یادگیری در پایه دوم به لحاظ سطوح شناختی مناسب نیست.»