تحقیقات جدید درمورد پوست راهی برای کاهش علائم پیری می‌گشاید

محققان به کشف جدیدی دست یافته‌اند که شاید برای کاهش نشانه‌های پیری در آینده راهی بگشاید. به گزارش سرویس جهانی بی‌بی‌سی، گروهی از پژوهشگران به چگونگی ساخت سلول بنیادی پوست در بدن پی برده‌ و حتی توانسته‌اند در آزمایشگاه مقدار کمی پوست تولید کنند. این نتایج، که در مجله «نیچر» (Nature) منتشر شده است، علاوه بر مبارزه با پیری، در تولید پوست مصنوعی برای عمل پیوند و همچنین در از بین بردن جای زخم‌ها نیز موثر است. 

«پروژه اطلس سلول انسانی» (The Human Cell Atlas project) یکی از بلندپروازانه‌ترین طرح‌ها در تحقیقات زیست‌شناسی است و در چارچوب همکاری‌های بین‌المللی انجام می‌شود، اما آزمایشگاه اصلی آن در موسسه ولکام سانگر (Wellcome Sanger Institute) در کمبریج است. پروفسور موزلیفه حنیفه از مدیران این پروژه و از اعضای موسسه ولکام سانگر، می‌‌گوید که نتایج به‌دست‌آمده به پژوهشگران کمک می‌کند تا برخی بیماری‌ها را به‌شکل موثرتری درمان کنند و در عین حال برای حفظ سلامت بلندمدت بشر یا حتی جوان‌تر نگه داشتن انسان راه‌های جدیدی ارائه دهد. 

به گفته پروفسور حنیفه، اگر بتوانیم با دستکاری پوست مانع علائم پیری شویم، می‌توانیم چروک‌های صورت و بدن را کاهش دهیم. او می‌گوید: «اگر دریابیم که تغییرات سلول‌ها از مرحله رشد اولیه تا مرحله پیری چگونه است، می‌توانیم به چگونگی جوان‌سازی اندام‌ها، قلب یا پوست پی ببریم.» البته او تاکید می‌کند که رسیدن به چنین چشم‌اندازی هنوز دور از دسترس است و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود. 

در آن زمان که تخمک انسان بارور می‌شود تمامی سلول‌هایی که بدن انسان را تشکیل خواهند داد مشابه یکدیگرند، اما پس از سه هفته ژن‌های خاصی در «سلول‌های بنیادی» فعال می‌شوند و درمورد «مشخص‌تر و ویژه‌تر شدن» سلول‌های مختلف و همچنین نحوه جمع‌شدن گروه‌‌های سلولی برای تشکیل اندام‌های مختلف به این سلول‌ها دستورالعمل می‌دهند.

محققان پی برده‌اند که کدام ژن‌ها چه وقت و در کجا فعال می‌شوند تا بزرگ‌ترین عضو بدن یعنی پوست را شکل بدهند. طبق مشاهدات آن‌ها، این ژن‌ها پس از پردازش شیمیایی و قرار گرفتن زیر نور میکروسکوپ، شبیه لامپ‌های درخت کریسمس بودند. 

ژن‌هایی که به رنگ نارنجی درمی‌آیند، سطح پوست را تشکیل می‌دهند. ژن‌های زرد رنگِ پوست را تعیین می‌کنند و ژن‌های دیگر بخش‌های دیگر پوست مانند مو و غدد عرق را ایجاد می‌کنند تا از بدن محافظت کنند. محققان با توجه به این نتایج دریافتند که اگر پوست جنین زخمی شود، این زخم بی‌آنکه اثری باقی بگذارد، ترمیم می‌شود. آن‌ها بر همین اساس می‌توانند به حوزه پژوهشی جدیدی در ترمیم زخم‌ها در بزرگسالی یا پس از جراحی وارد شوند. 

پروفسور حنیفه می‌گوید: «اگر به چگونگی تولید پوست انسان پی ببریم، می‌توانیم از آن برای بازسازی پوست در بیماران دچار سوختگی و برای پیوند بافت استفاده کنیم، یا اینکه با تولید فولیکول‌های مو می‌توانیم برای رویش و رشد موی افراد طاس راهی پیدا کنیم.»

به کمک پوست‌ آزمایشگاهی همچنین می‌توان به چگونگی بروز بیماری‌های پوستی پی برد و روش‌های جدید درمانی را روی آن آزمایش کرد. 

محققان طی هشت سالی که «طرح اطلس سلول انسانی» در جریان است، ۱۰۰ میلیون سلول از قسمت‌های مختلف بدن را بررسی کرده‌اند. آن‌ها امیدوارند که این دستاورد فوق‌العاده بینش جدیدی درمورد فیزیولوژی، آناتومی و همچنین درک جدیدی از انسان به ارمغان آورد.