رشد مو روی چانه زنان چه وقت نگرانکننده است؟
در دوره پیشیائسگی و یائسگی سطح استروژن کاهش مییابد و آندروژنهایی مانند تستوسترون غالب میشوند که افزایش موهای زائد چانه را به همراه دارند
تمامی انسانها مو دارند اما گاهی این موها در جاهایی از بدن که برایمان خوشایند نیست رشد میکنند. برای مثال، موی صورت زنان بسیار نازک و ظریف است، اما گاهی اوقات سروکله موهای ضخیم و تابدار بهویژه زیر چانه پیدا میشد که ممکن است نشانه مشکلاتی در سلامت باشد.
دلیل رویش موی چانه زنان چیست؟
در ابتدا باید گفت که دو نوع مو وجود دارد، موهای نازک و کُرکی (peach fuzz) صورت که موهای زائد هم نامیده میشود و در سرتاسر بدن وجود دارند. دسته دیگر موها مانند موهای ابرو، مژهها، موی سر ضخیمتر و پرپشتترند و موهای انتهایی (Terminal) نامیده میشوند. اینها همان موهاییاند که معمولا با موچین به سراغشان میرویم.
دکتر بروس دور، متخصص زنان و زایمان و یائسگی و سلامت هورمونها، به یاهولایف میگوید: «آندروژنها باعث ضخیمتر شدن موهای تیره میشوند.» آندروژنها جزو هورمونهای جنسی موثر بر بلوغ و رشدند. با آنکه هورمون تستوسترون هورمونی مردانه است، اما در بدن تمامی افراد ترشح میشود و در تراکم استخوان، رشد عضلات و بلوغ تاثیرگذار است. به گفته دور، تخمدانهای زنان تستوسترون ترشح میکند که به استروژن تبدیل میشود و به شروع چرخه قاعدگی کمک میکند و باعث رشد موهای زیر بغل و دستگاه تناسلی میشود.
به گفته دور، «دیهیدروتستوسترون» یا «دیاچتی» (DHT) نوعی آندروژن مشتقشده از تستوسترون است که بر رشد موها تاثیرگذار است. این آندروژن رشد فولیکولهای مو را در مناطقی مانند چانه، که بیشتر به آندروژنها پاسخ میدهند، تحریک میکند. برخی از زنان بهشکل طبیعی گیرندههای «دیهیدروتستوسترون» حساستری دارند، به این معنی که حتی مقدار طبیعی هورمون نیز باعث افزایش رشد موهای صورت میشود. دور میگوید که شاید این موضوع آزاردهنده باشد، اما ژنتیکی است و جای نگرانی ندارد.
سندرم تخمدان پلیکیستیک
یکی از عوامل بالقوه رشد موهای چانه سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) است، که حدود ۸ تا ۱۳ درصد زنان در سنین باروری با آن مواجهاند. چرخه قاعدگی و چرخه تخمکگذاری زنانی که به این سندرم مبتلااند نامنظم است، از همین رو سطح استروژن بالا میرود و این بیتعادلی هورمونی تستوسترون و درپی آن «دیاچتی» را افزایش میدهد. از آنجایی که تشخیص سندرم تخمدان پلیکیستیک دشوار است، رشد موهای زائد چانه را میتوان یکی از نشانههای آن در نظر گرفت. آکنه، ریزش مو، افزایش وزن و مقاومت به انسولین را هم میتوان از دیگر علائم این عارضه در نظر گرفت.
یائسگی
بسیاری از زنان میگویند که با افزایش سن موهای زائد چانهشان بیشتر شده است. این عارضه معمولا بهدلیل دوره پیشیائستگی و یائسگی است، زیرا در این دوره سطح استروژن کاهش مییابد و آندروژنهایی مانند تستوسترون غالب میشوند.
افزایش یا کاهش وزن
افزایش و کاهش وزن زیاد سطح هورمونها را کاهش میدهد. در کاهش وزن زیاد، حجم موهای نرم و نازک در شخص مبتلا به اختلال خوردن افزایش مییابد که به اصلاح به آن «کُرک جنینی» (lanugo) میگویند.
سندرم کوشینگ
سندرم کوشینگ (Cushing) اختلالی است که در آن ترشح هورمون «کورتیزول» یا هورمون استرس افزایش مییابد و در پی آن رشد موهای زائد نیز بیشتر میشود. در واقع افزایش سطح کورتیزول تولید آندروژن را، که عامل تحریک رشد موها است، افزایش میدهد.
داروها
به گزارش کلینیک کلیولند در آمریکا، برخی داروها مانند استروئیدهای آنابولیک، تستوسترون، سیکلوسپورین (Sandimmune)، ماینوکسیدیل (Rogaine)، دانازول (Danocrine) و فنیتوئین (Dilantin)، باعث رشد بیش از حد موهای صورت میشوند.
تومور ترشح آندروژن
ابتلا به این بیماری نادر است، اما این تومور، که آندروژن ترشح میکند و اغلب در غدد فوق کلیوی یا تخمدانها ایجاد میشود، سبب افزایش رشد موهای زائد میشود. کلفت شدن صدا و آکنه از دیگر علائم این تومور به شمار میروند.
با موهای زیر چانه چه کنیم؟
اگر چانهتان موهای زائد دارند در وهله اول باید به دلیل آن پی ببرید. دکتر آلیسا دوک، متخصص زنان میگوید که اگر رشد موهای چانه سریع باشد بهتر است سراغ مراقبتهای پزشکی بروید تا از گسترش آن به قسمتهای دیگر صورت جلوگیری کنید. او تاکید میکند که مدیریت بیماریهای زمینهای ازجمله «سندرم تخمدان پلیکیستیک» برای درمان موهای زائد زیر چانه ضروری است.
به گفته متخصصان، صرفنظر از دلایل این عارضه، میتوان از درمانهای مختلف مانند قرصهای هورمونی، قرصهای ضد بارداری یا ضد آندروژنها، و کرمهای کاهشدهنده موهای زائد (eflornithine) استفاده کرد. با مداخلات زیبایی مانند استفاده از موچین یا موماندازی (اپیلاسیون) هم میتوان آنها را از بین برد، که البته موقتی است. یکی دیگر از روشهای از بین بردن موهای زائد لیزردرمانی است که طی چند جلسه انجام میشود و به این ترتیب میتوانید از شر این موهای زائد خلاص شوید.