حکایتی مالک اشتر و مرد بازاری: پاسخی جالب به یک توهین

مردی درشت استخوان و بلند قامت، که اندامی ورزیده و چهره ای آفتاب خورده داشت، و زد و خوردهای میدان جنگ یادگاری بر چهره اش گذاشته و گوشه چشمش را دریده بود، با قدم های مطمئن و محکم از بازار کوفه می گذشت. از طرف دیگر مردی بازاری در دکانش نشسته بود. او برای آنکه موجب خنده رفقا را فراهم کند، مشتی زباله به طرف آن مرد پرت کرد. مرد عابر بدون اینکه خم به ابرو بیاورد و التفاتی بکند، همانطور با قدم های محکم و مطمئن به راه خود ادامه داد. همینکه دور شد، یکی از رفیق های مرد بازاری به او گفت: هیچ شناختی که این مرد عابر که تو به او اهانت کردی که بود؟!

مرد بازاری گفت: نه، نشناختم! عابری بود مثل هزاران عابر دیگر، که هر روز از جلوی چشم ما عبور می کنند. مگر این شخص که بود؟

رفیق گفت: عجب! نشناختی؟ این عابر همان فرمانده و سپهسالار معروف، مالک اشتر نخعی بود.

مرد بازاری گفت: عجب! این مرد مالک اشتر بود؟! همین مالکی که دل شیر از بیمش آب می شود و نامش لرزه بر اندام دشمنان می اندازد؟

رفیق گفت: بلی، مالک خودش بود.

مرد بازاری گفت: ای وای به حال من! این چه کاری بود که کردم، الان دستور خواهد داد که مرا سخت تنبیه و مجازات کنند. همین حالا می روم و دامنش را می گیرم و التماس می کنم تا مگر از تقصیر من صرف نظر کند.

پس به دنبال مالک اشتر روان شد. دید او راه خود را به سوی مسجد کج کرد. به دنبالش به مسجد رفت. دید به نماز ایستاد. منتظر شد تا نمازش را سلام داد. رفت و با تضرع و لابه خود را معرفی کرد و گفت: من همان کسی هستم که نادانی کردم و به تو جسارت نمودم.

مالک گفت: ولی من به خدا سوگند، به مسجد نیامدم، مگر برای تو؛ زیرا فهمیدم تو خیلی نادان و گمراهی و بی جهت به مردم آزار می رسانی. دلم به حالت سوخت. آمدم برای تو دعا کنم و از خداوند هدایت تو را به راه راست بخواهم. نه من آن قصدی که تو گمان کرده ای درباره تو نداشتم.