بیماری خطرناک که پس از مرگ هم اطرافیان بیمار را تهدید می‌کند +راه درمان و پیشگیری

  تب خونریزی دهنده ویروسی کریمه کنگو (CCHF) یک بیماری تب دار حاد و خونریزی دهنده مشترک بین انسان و حیوان است که توسط کنه منتقل می‌شود.

با وجود اینکه این بیماری مخصوص حیوانات است اما موارد تک گیر و همه گیری‌های ناگهانی این بیماری در انسان‌ها نیز اتفاق می‌افتد؛ از آنجایی که اولین موارد شناخته شده این بیماری در شبه جزیره کریمه در روسیه و به دنبال آن در کشور کنگوی آفریقا رخ داده است، به این نام شناخته شده است.

وضعیت تب کریمه کنگو در دنیا و ایران

بیماری در بسیاری از کشور‌های آسیایی به ویژه منطقه خاور میانه، اروپا و آفریقا به صورت بومی وجود دارد؛ در کشور ما نیز در طی سال‌های اخیر در استان‌های مختلف مشاهده شده که بیشترین موارد آن مربوط به استان سیستان و بلوچستان بوده است.

تب کریمه کنگو از اوایل بهار تا اواخر تابستان (فصل فعالیت کنه‌ها) شیوع‌ دارد و میزان مرگ ومیر ناشی  از بیماری متاسفانه در برخی از مناطق بین ۳۰ تا ۵۰ درصد گزارش شده است.

 عامل ایجاد تب کریمه کنگو

عامل بیماری تب کریمه کنگو نوعی ویروس است که مخزن اصلی آن در طبیعت  برخی جوندگان به ویژه خرگوش و پستاندارانی از قبیل گاو، گوسفند، بز و غیره است؛ این ویروس به‌وسیله یک نوع کنه سخت که به طور طبیعی با این پستانداران و جوندگان زندگی می‌کند، منتقل می‌شود، کنه‌ها از طریق تخم، ویروس را به نسل‌های بعدی خود انتقال می‌دهند.

از تب کریمه کنگو چه می‌دانید؟

محمد حسین فیض حداد دکترای انگل شناسی درباره تب کریمه کنگو، اظهار کرد: تب کریمه کنگو اولین بار در شهر کریمه (اوکراین) پیدا و پس از آن حدود ۱۲ سال بعد در سوئیس دیده شد، به دلیل اینکه این بیماری همراه با تب و خونریزی بود به آن تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو گفتند.

وی ادامه داد: این بیماری مرگ و میری بالا دارد و درصدی از بیماران به آن مبتلا می‌شوند؛ عامل ایجاد کننده ویروس می‌تواند در دمای ۵۶ درجه سانتی گراد از بین برود، بنابراین پختن گوشت یا پاستوریزه کردن شیر که یکی از از عناصر انتقال است، می‌تواند باعث از بین رفتن ویروس شود.

فیض حداد گفت: عامل دیگر در از بین رفتن ویروس اسیدی شدن محیط است؛ اگر گوشت را برای مدتی (۲۴ ساعت) در دمای یخچال نگه داریم میزان اسیدی آن افزایش یافته و در نتیجه باعث از بین رفتن ویروس خواهد شد.

این دکترای انگل شناسی افزود: درست است که مواد شوینده مانند صابون باعث از بین رفتن ویروس نمی‌شود، اما تا حد زیادی ویروس را غیرفعال می‌کند؛ گوشت را به هیچ عنوان نباید تازه مصرف کرد چرا که می‌تواند باعث انتقال ویروس شود و اگر در محیط خنک نگهداری کنیم به دلیل با رفتن اسید باعث از بین رفتن ویروس می‌شود.

 چه موجوداتی باعث انتقال تب کریمه کنگو می‌شوند

وی گفت: به طور معمول در طبیعت کنه‌های سخت می‌توانند ناقل بیماری تب خونریزی دهنده کریمه باشند؛ کنه این ویروس در مرحله نوزادی منتقل می‌شود چرا که تمایل به خون خواری دارد و این اشتیاق می‌تواند باعث انتقال هم بین انسان، هم حیوان و هم انسان به حیوان شود.

این دکترای انگل شناسی ادامه داد: با آلوده شدن کنه ویروس به نسل بعد هم منتقل می‌شود؛ به این معنی که کنه‌ای که در هر مرتبه هزاران عدد تخم می‌گذارد با هر تخم می‌تواند باعث انتقال شود.

 بیماری تب کریمه کنگو در چه مناطقی بیشتر است؟

وی گفت: تب کریمه کنگو در کشور‌های آفریقایی، اروپای شرقی، هند و قسمت‌هایی از غرب کشور چین و متاسفانه در خاورمیانه مثل عراق، افغانستان، پاکستان و ایران وجود دارد و در مواردی از بیماری به صورت بومی یا اپیدمی از کشور‌ها گزارش داریم.

چه کسانی به تب کریمه کنگو  مبتلا می‌شوند؟

فیض حداد افزود: افرادی که با گوشت بیشتر سرو کار دارند در معرض ابتلا به این بیماری هستند؛ دامداران، قصابان، آن‌هایی که در کشتارگاه کار می‌کنند، کارکنان بیمارستان مانند بهیار و پرستار، کارکنان رستوران‌ها و کبابی‌ها از جمله افرادی هستند که در معرض این بیماری قرار دارند.

این دکترای انگل شناسی با اشاره به راه‌های انتقال تب کنگو، گفت: یک مخزن یا یک ناقل در طبیعت از جمله راه‌های انتقال است؛ مخزن حیواناتی هستند که در انتقال بیماری جای انسان را می‌گیرند مانند گاو، گوسفند، بز، جوجه تیغی، خرگوش صحرایی، شتر و دونده‌هایی مثل موش می‌توانند مخزن بیماری باشند؛ به‌طور میانگین پرنده‌ها نسبت به این ویروس مقاوم هستند اما در بین آن‌ها شتر مرغ در مقابل بیماری ضعیف است چرا که اکثر مواقع این پرنده‌ها مورد تغذیه لارو کنه‌ها واقع می‌وند که کنه‌ها خون خواری و رشد پیدا می‌کنند، اما در انتقال بیماری نقشی ندارند.

 راه‌های درمانی تب کنگو کریمه

این دکترای انگل شناسی گفت: درمان تب کنگو کریمه بیشتر حمایتی است و دارویی ویژه‌ ندارد؛ باید آب و الکترولیت بدن این افراد تنظیم شود و از دارو‌هایی که باعث خون مردگی می‌شود استفاده کرد که ریباویرلین یکی از این آنهاست.

وی ادامه داد: گاهی پزشکان استروئید با دوز بالا تجویز می‌شود که باعث بالا رفتن پلاکت خون خواهد شد.

 دفن فوت شده‌های مبتلا به تب کنگو کریمه

فیض حداد یادآوری کرد: شخص فوتی را باید پلمپ کرد و توسط افراد مجرب به خاک سپرد و در بیشتر مواقع مجبورند بدن را بدون غسل و کفن خاک کنند، حداقل عمق خاک ۲ متر است و گاهی مجبورند سطح بدن را با موادی مثل آب ژاول ضد عفونی کنند.

علائم تب کریمه کنگو

امیری رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت درباره بیماری تب کریمه کنگو، اظهار کرد: فصل گرما شروع بیماری تب کریمه کنگو است که یا علامتی ندارد و یا بیشتر خود را به شکل سرماخوردگی نشان می‌دهد ؛ سردرد شدید، تب، لرز، درد عضلانی، به‌خصوص در ناحیه پشت و پا‌ها، گیجی، درد چشم، علائم گوارشی، پر خونی و اسهال، درد و سفتی گردنی، درد و قرمزی چشم، ترس از نور از علائم اولیه تب کریمه کنگو محسوب می‌شوند و علائم بیماری ممکن است به مرور زمان و در طی چند روز عود کند.

رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه تب کریمه کنگو از طریق گزش کنه ایجاد می‌شود، گفت: عامل این بیماری یک ویروس است و این ویروس از طریق گزش کنه منتقل می‌شود؛ بیشتر مشاغلی که کارشان با دام است در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند و زمانی که فرد به پزشک مراجعه می‌کند حتما باید به پزشک اعلام کند که مورد گزش کنه قرار گرفته است.

رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت با بیان اینکه کنه همیشه ویروس را به همراه دارد، گفت: کنه ویروس را می‌تواند به تخم خود منتقل کند و قابل سرایت است؛  آنچه حائز اهمیت بوده قرنطینه دام مبتلا به ویروس است و اگر دام را به مدت ۱۰ روز قرنطینه کنیم این ویروس از بین می‌رود.