خطرناکترین دشمنان مغز خود را بشناسید

سلامت مغز یکی از چالش‌های جامعه بهداشت عمومی است. برخورداری از مغز سالم و قدرت حافظه تا پایان عمر، علاوه بر عوامل ژنتیکی،  به ترک عادت‌های غلط مرتبط است که در ادامه مطلب با آن‌ها آشنا می‌شوید.

ورزش نکردن

لازم است ورزش کنیم؛ ممکن است سخت، وقت‌گیر و شاید کسل‌کننده باشد، اما بدن ما به آن احتیاج دارد. توصیه می‌شود حداقل به طور میانگین ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند ورزش به حافظه هم کمک می‌کند و در واقع یکی از معدود تقویت‌کننده‌های حافظه است که تاثیر آن ثابت شده است.

نگران نوع حرکات ورزشی هم نباشید، تنها کاری که باید انجام دهید این است که حرکاتی انجام دهید که حتماً عرق کنید. اما بهترین نوع تمریناتی که باید روی آن تمرکز کنید ورزش هوازی است. ورزش هوازی برای بالا بردن ضربان قلب و پمپاژ اکسیژن بیشتر در بدن، بسیار مفید است.

اندازه مغز ما با افزایش سن، در هر ده سال تقریباً پنج درصد کاهش می‌یابد و انجام حرکات ورزشی به مبارزه با این کاهش و حفظ عملکرد‌های شناختی ما کمک می‌کند.

مکمل‌های تقویت کننده حافظه

به طور کلی، تمام این مکمل‌های تقویت کننده حافظه که در همه جا تبلیغ می‌شوند، تنها چیزی را که تقویت می‌کنند، کیف پول سازنده است. شواهد موثقی از اینکه این مکمل‌ها واقعاً به سطح حافظه ما کمک می‌کنند در دست نیست.

همچنین شواهد نشان می‌دهد که این مکمل‌ها نه‌تنها فوائد چندانی ندارند، بلکه در بیشتر موارد آسیب‌زننده هم هستند. ممکن است با سایر دارو‌هایی که مصرف می‌کنیم هم در تداخل باشند. از این رو حتماً قبل از استفاده از حتی مکمل‌های گیاهی، با پزشک خود صحبت کنید تا بتواند به شما در جلوگیری از عوارض جانبی احتمالی ناخوشایند آن کمک کند.

اعتیاد به سیگار

سیگار فقط به مغز آسیب نمی‌رساند، بلکه در واقع تقریباً به همه اعضای بدن آسیب می‌رساند. اگرچه آسیب به همه این اندام‌ها می‌تواند بر مغز هم تأثیر بگذارد، اما اجازه دهید فقط به اثر آن روی مغز تمرکز کنیم.

سیگار نیکوتین دارد، نیکوتین در واقع باعث تغییر مغز شما می‌شود. تحقیقات نشان داده است افرادی که سیگار می‌کشند به طور متوسط مغزشان قشر نازک‌تری نسبت به افرادی که سیگار نمی‌کشند، دارند. این بسیار مهم است، زیرا قشر مغز جایی است که مغز حافظه، زبان و ادراک را پردازش می‌کند. با کاهش سطح قشر، توانایی مغز در آن مناطق هم کاهش می‌یابد.

مصرف نادرست مواد قندی

قند موردنیاز بدن ما به شکل گلوکز است. مغز به عنوان پرانرژی‌ترین ارگان بدن، به قند زیادی احتیاج دارد. نیمی از قند مورد نیاز بدن به مغز می‌رود. قند ارتباطات در سراسر مغز را تسهیل می‌کند و برای حافظه و یادگیری ضروری است. اگر مغز منبع قندی کمی داشته باشد، از نبود این توانایی‌ها رنج می‌برند.

علاوه بر این وجود مقدار زیاد قند در رژیم غذایی، به واسطه اینکه منجر به افزایش وزن می‌شود، می‌تواند باعث مقاومت بدن به انسولین شود. انسولین هورمونی است که بدن برای تنظیم میزان قند خون از آن استفاده می‌کند. اگر میزان قند باعث تغییر در انسولین شود، می‌تواند نحوه استفاده و ذخیره قند سلول را تغییر دهد که این تغییر در نحوه استفاده نورون‌ها از قند و در نتیجه نحوه تسهیل ارتباطات در مغز تأثیر می‌گذارد.

کمبود خواب

همه ما به خواب احتیاج داریم. ما می‌توانیم با همه آنچه می‌خواهیم بجنگیم، اما در نهایت، خواب بر ما غلبه خواهد کرد. خواب کمک می‌کند حافظه جدیدی را شکل دهیم و از طریق ایجاد مسیر‌هایی در مغز توان یادگیری را در خود افزایش دهیم. خواب همچنین به حذف سموم ساخته شده در مغز کمک می‌کند. بزرگسالان به طورمتوسط به هفت تا نه ساعت خواب نیاز دارند.

کمبود خواب می‌تواند صدمات ماندگاری بر مغز وارد کند. بی‌خوابی هر شب باعث می‌شود مغز حافظه جدیدی را تشکیل ندهد و اطلاعات مورد نیاز را ذخیره نکند. افسردگی، افزایش اشتها از عوارض دیگر کم‌خوابی است.

منزوی بودن

آیا می‌دانید گذراندن وقت با خانواده و دوستان برای مغز شما مهم است؟ بله، اجتماعی بودن می‌تواند مغز شما را تقویت کند و خطر زوال عقل را کاهش دهد. داشتن روابط مثبت اجتماعی، سلامت روان را بهبود می‌بخشد و خطر افسردگی را که تأثیر منفی بر مغز می‌گذارد، کاهش می‌دهد. تعامل مثبت و فعال با دیگران همچنین به بهبود حافظه و دیگر مهارت‌های شناختی شما کمک می‌کند.

حتی اگر تعامل اجتماعی را با فعالیت بدنی همراه کنید بهتر است. پیاده‌روی با شخصی در پارک، شرکت در کلاس، در یک سالن ورزشی یا بازدید از یک موزه به شما امکان می‌دهد تا هم در یک فعالیت اجتماعی حاضر شوید و هم به اهداف ورزشی خود برسید.

البته این بدان معنی نیست که همیشه باید فعالیت اجتماعی داشته باشیم. داشتن آرامش و فضای ساکت در خانه هم می‌تواند ارزش فوق‌العاده‌ای داشته باشد و فقط باید مطمئن شوید که تعادل وجود دارد.

بیماری‌های فشار خون و دیابت نوع دو

خون برای مغز فوق‌العاده مهم است. واضح است مغز ما برای ادامه کار به جریان مداوم خون و قند‌ها نیاز دارد و هرگونه اختلال یا تغییر در جریان آن می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد.

اگر کسی مبتلا به فشار خون بالا یا دیابت باشد، احتمالاً هر روز برای متعادل نگه داشتن این فاکتور‌ها از دارو استفاده می‌کند. اگر مقادیر مناسبی از این دارو‌ها مصرف نشود، این می‌تواند باعث آسیب زودرس به مغز و رگ‌های خونی شود. با اطمینان از اینکه دارو در مواقع صحیح مصرف می‌شود و بدون فراموش کردن مقدار درست مصرف آن، می‌توان جریان خون را متعادل نگه داشت و پیشرفت بیماری را به تاخیر انداخت.

مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ احتمال بیشتری در بروز اختلال عروق و زوال عقل و آلزایمر دارند. این افراد همچنین به احتمال زیاد مبتلا به بیماری قلبی-عروقی و فشار خون بالا هستند که بر جریان خون در مغز تأثیر می‌گذارد.

فاصله گرفتن از خاطرات گذشته و رویا‌های آینده

فعال نگه داشتن مغز برای بقای خاطرات مهم است. به منظور ادامه ساخت و تقویت اتصالات، مغز‌ها نیاز به ورودی و اطلاعات جدید دارند. در حقیقت، هرچه ذهن شما بیشتر در گذشته و آینده سفر کند، تأثیر آن بیشتر می‌شود و وقوع فراموشی محتمل‌تر می‌شود.

مواد مخدر

مصرف مواد مخدر باعث می‌شود افراد احساس آرامش و تسکین درد داشته باشند، اما این مواد می‌تواند حافظه را هم مختل کند. این تأثیرات به ویژه در جوانی، قابل توجه است.