تجویز دارویی و درمانی قارچ گانودرما مورد تایید نیست

دکتر کیانوش جهانپور درمورد تبلیغات خواص درمانی و واقعیت فواید قارچ گانودرما اظهارکرد: قارچ گانودرما از هزاران سال پیش در طب سنتی آسیای شرقی مورد استفاده بوده است. در چین به عنوان نمادی از سلامتی و طول عمر به همراه شادی و اقبال در زندگی بیش از ۲۰۰۰ سال است که برای درمان‌های پزشکی استفاده شده است.

وی با بیان اینکه در باور چینیان باستان نوشیدن معجونی از قارچ گانودرما، جاودانگی و طول عمر را به ارمغان می‌آورد،گفت: امروزه با سیر افزایش‌یابنده‌ای از بیماران مبتلا به بیماری‌های غیرواگیر، مزمن و صعب العلاج مواجه هستیم که ممکن است با درمان‌های موجود قابل کنترل یا درمان نباشند و افرادی که مبتلا به این بیماری‌ها هستند، طبعا برای مبارزه و درمان با آن به هر دارو یا کاری روی می‌آورند که ممکن است در متوقف کردن پیشرفت بیماری یا کم کردن عوارض دارویی اثرگذار باشد.

جهانپور افزود: قارچ گانودرما لوسیدوم نیز از این دسته است و یک فرآورده غذایی یا طبیعی است که توسط پزشکان و طبیبان سنتی در شرق آسیا تجویز و استفاده می‌شود، اما سطح شواهد و مدارک موجود از اثربخشی این قارچ و فرآورده‌های طبیعی مشتق از آن در سطح بالایی از نظر علمی نیست و در سطح insufficient evidence یا «شواهد ناکافی» قرار می گیرد.

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: تبلیغات زیادی مبنی بر اثربخشی این قارچ در پیشگیری یا درمان برخی بیماری‌ها در فضای مجازی منتشر می‌شود که اغلب آن‌ها اغواگرانه و نادرست است.

جهانپور در ادامه گفت: صرفا تعداد انگشت‌شماری از کارآزمایی‌های پیش‌بالینی گزارش کرده‌اند که گانودرما لوسیدوم حاوی مواد ضدسرطانی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی است این در حالیست که هنوز مطالعه مروری نظام‌مندی که به بررسی سودمندی گانودرما در درمان سرطان پرداخته باشد، وجود ندارد.

وی توضیح داد: گانودرما توسط طبیبان سنتی چینی به منظور تقویت سیستم ایمنی تجویز می‌شود و مطالعات مروری تحقیقات بالینی هم گزارشاتی مبنی بر اینکه گانودرما لوسیدوم احتمالا می‌تواند به عنوان یک ضدتومور مفید واقع شود، وجود دارد اما این اطلاعات پراکنده است و برای اعلام نظر قطعی نیاز به مطالعاتی نظام‌مند وجود دارد.

جهانپور افزود: آنچه که در مطالعات تاکنون حاصل شده، این است که گانودرما با افزایش درصد لنفوسیت‌های CD3؛ CD4 و CD8 احتمالا می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند همچنین سلول‌های کشنده (NK-cell) که وظیفه دفاع از بدن را در برابر عوامل بیگانه دارند نیز تا حدودی به دنبال مصرف این قارچ افزایش می‌یابند.

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت با بیان اینکه در مرور مقالات موجود با محدودیت‌هایی در نتایج نیز مواجه هستیم،گفت: اول آنکه اغلب این مطالعات کوچک و از نظر روش‌شناسی نامناسب هستند. دوم آنکه اغلب مطالعات و شرکت‌کنندگان چینی هستند بنابراین نتایج به مقدار زیاد تحت تاثیر قلمداد می شود.

وی ادامه داد: تحقیقات اولیه نشان می‌دهد احتمالا مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) می‌تواند صرفا علائم مربوط به تنگی عروق قلبی ( و نه درمان) شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس را کاهش دهد. مصرف محصولات این قارچ، تاثیری بر سطح قند خون در افراد با دیابت نوع دو نداشته است.

جهانپور افزود: تحقیقات اولیه نشان داده که مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) برای 12 هفته می‌تواند مقداری از میزان ویروس هپاتیت B را در بدن کاهش دهد و به نظر می‌رسد احتمالا می‌تواند عملکرد کبدی را در افراد مبتلا به این بیماری تا حدودی بهبود بخشد.

وی با بیان اینکه در مطالعات انجام شده، استفاده روزانه از عصاره قارچ گانودرما حتی به مدت 12 هفته سطح کلسترول را در افرادی که فشار خون بالا و یا کلسترول بالا دارند، تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، تصریح کرد: شواهد متناقضی در مورد اثرات قارچ گانودرما در فشار خون بالا نیز وجود دارد ولی تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که استفاده روزانه از عصاره قارچ گانودرما به مدت 12 هفته، فشار خون را در افرادی که دارای اندکی فشار خون بالا هستند، کاهش نمی‌دهد. با این حال تحقیقات دیگری موجود است که نشان می‌دهد که مصرف قارچ گانودرما احتمالا تاحدودی باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون شدید می‌شود.

جهانپور افزود: بنا بر مطالعات موجود، مصرف قارچ گانودرما، تومورهای ریه را کاهش نمی‌دهد ولی به نظر می‌رسد که عملکرد سیستم ایمنی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان ریه را تا حدی بهبود می‌بخشد.

وی در ادامه اظهار کرد: فواید متعدد دیگری نیز برای این قارچ از قبیل تاثیر روی سایر سرطان‌ها، دردهای عصبی، سیستم ایمنی، عفونت‌های ویروسی و... بیان شده که برای رد یا اثبات آن نیاز به تحقیقات بیشتری است و شواهد کافی و علمی تا کنون در اختیار نیست.

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت ادامه داد: نکته قابل توجه اینکه مصرف مداوم پودر این قارچ در مدت زمان بیش از یک ماه احتمالا غیرایمن و به همراه خطر آسیب به کبد است.

وی در خصوص عوارض مصرف این قارچ افزود: مصرف گانودرما می‌تواند در برخی افراد منجر به خشکی مخاط دهان، گلو و بینی همراه با خارش، ناراحتی معده، خونریزی بینی، مدفوع خونی، ضایعات پوستی و تنفس هاگ این قارچ نیز می‌تواند منجر به بروز آلرژی شود.

جهانپور خاطرنشان کرد: هیچ گونه شواهد قابل اطمینانی مبنی بر بی‌خطر بودن مصرف این قارچ در بارداری و شیردهی نیز وجود ندارد بنابراین توصیه می‌شود از مصرف این قارچ در این دوره اجتناب شود.

وی با اشاره به اینکه مصرف مقدار زیاد این قارچ خطر خونریزی را در افراد با اختلالات خونریزی دهنده افزایش می‌دهد همچنین از مصرف آن در افراد با فشار خون خیلی پایین بهتر است اجتناب شود، گفت: مصرف دوزهای بالا از این قارچ هم ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد و حداقل 2 هفته قبل از عمل جراحی نباید استفاده شود همچنین مصرف همزمان قارچ گانودرما با داروهای ضد فشارخون نیز تداخل دارد. داروهای ضد انعقاد خون هم با گانودرما تداخل دارند و از مصرف همزمان آنها باید اجتناب شود.

جهانپور ادامه داد: میزان مصرف مناسب از قارچ گانودرما بستگی به عوامل متعددی نظیر سن، سلامتی و شرایط دیگر دارد لکن در حال حاضر اطلاعات علمی کافی برای تعیین دوز مناسب برای قارچ گانودرما وجود ندارد.

به گزارش سایت وزارت بهداشت، وی تاکید کرد: محصولات طبیعی همیشه لزوما ایمن نیستند و میزان مصرف آن‌ها می‌تواند بسیار مهم باشد.