عوارض واکسن کرونا را چه زمانی باید جدی گرفت؟

مهدی فارسی در نشست مجازی با خبرنگاران که ظهر امروز (شنبه_۱۸ اردیبهشت) برگزار شد، با اشاره به استقبال خوب از فاز سوم کارآزمایی واکسن پاستور در اصفهان، اظهار کرد: هر واکسنی باید سه فاز کارآزمایی را با موفقیت طی کند. کسانی که در فاز یک شرکت می‌کنند ریسک بزرگی را پشت سر می‌گذارند چون در این فاز تاثیر واکسن بر سلامت انسان بررسی می‌شود، اما در فاز دوم و سوم اثربخشی واکسن بررسی می‌شود و اصطلاح موش آزمایشگاهی در این مراحل اصلا درست نیست.

تزریق دو هزار دوز واکسن پاستور در اصفهان

وی با اعلام اینکه تاکنون دو هزار نفر در اصفهان در فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن مشترک ایران و کوبا شرکت کرده‌اند، گفت: تا چند روز آینده تزریق واکسن سه هزار داوطلب تکمیل خواهد شد و خوشبختانه تاکنون عوارض جدی از این واکسن گزارش نشده است. برای تزریق این واکسن هر کسی که حتی امروز ثبت نام کند در لیست داوطلبان قرار می‌گیرد و ممکن است به صورت تصادفی انتخاب شود.

کارشناس مسئول مراقبت کرونای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه در حال حاضر ۹ واکسن کرونا در دنیا تولید و توزیع شده که ایران چهار واکسن را وارد کرده است، افزود: با پاندمی وحشتناکی از یک بیماری بسیار مسری روبرو هستیم، درحالی که بیش از یک سال از شیوع این بیماری گذاشته و دانسته‌های خوبی کسب کرده‌ایم.

فارسی افزود: امروز می‌دانیم دو راه برای مقابله با پاندمی کرونا پیش رو داریم؛ یک راه این است که همه افراد جامعه به کرونا مبتلا شوند و ایمنی گله‌ای اتفاق افتد که این راه به خاطر مرگ و میر بالا منسوخ شده است. راه دوم کنترل پاندمی واکسینه شدن همه افراد است. براین اساس باید ۷۵ درصد جمعیت کشور یعنی بیش از ۶۰ میلیون نفر واکسن تزریق کنند تا بیماری کنترل شود.

همه واکسن‌ها جلوی ابتلای شدید و مرگ و میر را می‌گیرند

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی صحبت بر سر اینکه کدام واکسن را تزریق کنیم درست نیست، تاکید کرد: همه واکسن‌ها امتحان خود را پس داده‌اند و ایمنی‌زایی آنها محرز شده است، بنابراین اولین واکسنی که طبق برنامه پیشنهاد شد باید زد و اصلا نیازی به بررسی اثربخشی واکسن نیست، چون همه واکسن‌ها با اثربخشی‌های مختلف، صد در صد جلوی ابتلای شدید و مرگ و میر را می‌گیرند.

کارشناس مسئول مراقبت کرونای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد عوارض واکسن‌ها توضیح داد: وقتی واکسن تزریق می‌شود در واقع سیستم ایمنی بدن تحریک می‌شود تا در آینده فرد در برابر بیماری مقاوم شود. تزریق واکسن حتما عوارضی هم دارد که قرمزی و درد محل تزریق شایع‌ترین این عوارض است. همچنین یکسری عوارض سیستمی تا یک هفته بعد ممکن است ایجاد شود مثل علائم سرماخوردگی، تب، بدن درد، کهیر یا عوارضی مثل اسهال و استفراغ که جای هیچ گونه نگرانی ندارد.

عوارض واکسن طبیعی است و نیاز به درمان خاصی ندارد

فارسی با تاکید براینکه عوارض واکسن‌ها طبیعی است و نیاز به درمان خاصی ندارد مگر اینکه شدید باشد، اظهار کرد: در صورت شدید بودن عوارض فرد باید به پزشک مراجعه کند، اما برای عوارض خفیف توصیه می‌شود صرفا از استامینوفن ۵۰۰ استفاده شود که تا حد زیادی عوارض بیماری را رفع می‌کند، اما نباید داروهایی که بر روی سیستم ایمنی بدن اثر می‌گذارد مصرف شود.

وی تفاوت بروز عوارض واکسن در بدن انسان‌ها را مربوط به سیستم ایمنی آنها دانست و افزود: بدن انسان تعیین می‌کند عارضه واکسن چقدر شدت داشته باشد، برخی افراد در حدی عوارض دارند که باید به پزشک مراجعه کنند، ولی در مقابل برخی هیچ عارضه‌ای ندارند، اما این افراد نباید نگران شوند که چون عارضه‌ای نداشته‌اند یعنی واکسن اثربخشی لازم را نداشته است.

کارشناس مسئول مراقبت کرونای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه تاکنون بالای یک میلیون دوز واکسن در کشور تزریق شده، اما خوشبختانه عوارض شایع زیادی گزارش نشده و انگشت شمار بوده است، گفت: برخی واکسن‌ها یکسری عوارض غیر شایع مانند ایجاد لخته خون در عروق و سیاهرگ‌ها دارد، ولی تعداد این عارضه این قدر کم است که نمی‌توانیم فواید بسیار واکسن را فدای آن کنیم.

فارسی یادآور شد: همه مردم واکسن فلج را می‌شناسند و بیش از ۲۰ سال است در کشور ما فلج به خاطر این واکسن ریشه کن شده است، ولی واکسن فلج نیز در هر یک میلیون نفر یک نفر را فلج می‌کند، درحالی نمی‌توانیم به خاطر یک نفر، ۹۹۹ نفر را از واکسن محروم کنیم.

وی با اشاره به اینکه در یک میلیون نفر چهار نفر با تزریق واکسن آسترازنکا دچار لخته خون می‌شوند که یکی از آنها ممکن است فوت کند، تصریح کرد: اما عدد بسیار ناچیزی است به همین خاطر تزریق این واکسن در دنیا ممنوع نشده، ولی توصیه شده در افراد بالای ۵۰ سال تزریق شود.

مردم در تزریق واکسن تعلل نکنند

کارشناس مسئول مراقبت کرونای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تاکید کرد: تا زمانی که واکسن ایرانی تولید شود باید واکسن‌های خارجی را تزریق کنیم، اما هر زمانی واکسن به دست ما رسید و از افراد دعوت کردیم توصیه می‌شود بلافاصله برای تزریق اقدام و لحظه‌ای تعلل نکنند.

فارسی با بیان اینکه به محض تزریق واکسن، سیستم ایمنی بدن تحریک می‌شود و بعد از دو تا سه هفته ایمنی افراد افزایش می‌یابد، افزود: دو هفته بعد از تزریق دوز دوم، یک ایمنی کامل برای افراد حاصل می‌شود، این درحالی است که هنوز برای بحث در مورد ماندگاری ایمنی واکسن در بدن افراد خیلی زود است.

وی با بیان اینکه درصد و زمان‌های مختلفی برای ایمنی واکسن‌ها گفته شده، ولی باید زمان بگذرد، اظهار کرد: آنچه ثابت شده این است که واکسن‌های کرونا تا شش ماه در افراد ایمنی قطعی ایجاد می‌کند، ولی اینکه باید دوز یادآور تزریق شود یا خیر باید در آینده مشخص شود.

واکسن صد در صد جلوی بیماری را نمی‌گیرد

کارشناس مسئول مراقبت کرونای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه هیچ کدام از واکسن‌ها صد در صد از ابتلا به بیماری جلوگیری نمی‌کند، گفت: واکسن‌ها صد در صد جلوی بروز موارد شدید و مرگ را می‌گیرد، ولی جلوی بیماری را نمی‌گیرد، بنابراین افرادی که واکسن زده‌اند نیز احتمال ابتلا به بیماری را دارند البته شاید با علائم خفیف یا بدون علامت باشند و ناقل بیماری باشند.

فارسی همچنین با یادآوری اینکه میلیاردها انسان میزبان ویروس کرونا هستند و گونه‌های جدید این ویروس به راحتی می‌تواند ظاهر شود، خاطرنشان کرد: هنوز نمی‌دانیم آیا واکسن‌ها در گونه‌های جدید نیز موثر است یا خیر، اما بهترین کار در شرایط کنونی واکسیناسیون برای افزایش ایمنی جمعیت در مقابل بیماری است.

وی با اشاره به اینکه درحال حاضر ۱.۲ درصد جمعیت ایران واکسن زده‌اند و تا رسیدن به ۷۵ درصد فاصله زیادی داریم، تصریح کرد: نزدن ماسک در جمعیت عمومی می‌تواند تبلیغ منفی برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی باشد، به همین خاطر توصیه می‌کنیم حتی افرادی که واکسن زده‌اند حتما ماسک بزنند، اما اگر در اجتماعی هستند که همه واکسن زده‌اند زدن ماسک ضروری نیست.

کارشناس مسئول مراقبت کرونای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان همچنین با تاکید براینکه کسی که هر علائم حادی مثل تب، بدن درد، سردرد و ... دارد نباید واکسن کرونا را تزریق کند، افزود: کسانی که عوارض کرونا یا تست پی سی آر مثبت دارند باید صبر کنند بعد از رفع علائم و بهبود وضعیت جسمی واکسن بزنند و در تزریق واکسن عجله نکنند.

فارسی با بیان اینکه بروز هر نوع عارضه‌ای بعد از تزریق واکسن اول، منعی برای تزریق واکسن نوبت دوم ایجاد نمی‌کند، خاطرنشان کرد: فقط در صورتی که افراد بعد از تزریق دوز اول دچار شوک آنافیلاکسی شدند نباید دوز دوم را تزریق کنند، اما در صورت داشتن علائم دیگر مطمئن باشند در تزریق دوز دوم این علائم بسیار کمتر خواهد بود.