تشریح علل بروز فقر آهن در بدن انسان

دکتر پریسا ذبیحی در گفت‌وگو با خبرنگار، با تاکید بر اینکه فقرآهن یکی از شایع‌ترین انواع سوء تغذیه در جهان و علت 50 درصد از کم خونی‌هاست، اظهار کرد: با توجه به اینکه فقر آهن منجر به مرگ سالانه افزون بر یک میلیون نفر در سطح جهان می‌شود تشخیص و درمان آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.

وی بیان کرد: آنمی فقر آهن در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر از کشورهای پیشرفته و دارای اقتصاد قوی اتفاق می‌افتد به طوری که از یک میلیون مرگ متاثر از کم خونی مربوط به فقر آهن در سال در سطح جهان 71 درصد در آفریقا و قسمت‌هایی از آسیاست و تنها 1.4 درصد از آمار این نوع مرگ و میر در آمریکای شمالی رخ می‌دهد.

او در پاسخ به این پرسش که چه افرادی بیشتر در معرض فقر آهن هستند، گفت: نوجوانان در حال رشد، بانوان باردار، افرادی که به هر طریق خون از دست می دهند، بیشترین افرادی هستند که در معرض فقر آهن قرار دارند.

دکتر ذبیحی به برخی علائم فقر آهن اشاره کرد و افزود: خستگی، رنگ پریدگی، کاهش انرژی، شیار گوشه‌های لب و ناخن‌های قاشقی از علائم ابتلا به فقر آهن است، اما تشخیص اصلی فقر آهن از طریق انجام آزمایش خون و بررسی ذخایر آهن در بدن انسان صورت می گیرد.

وی در مورد علل فقر آهن نیز گفت: در صورتی که نیاز فرد به آهن بیشتر از دریافت او باشد مانند کودکان و نوجوانان که در حال رشد هستند و بانوان جوان، در اثر سوءتغذیه که عمدتا در جوامع فقیر اتفاق می‌افتد، در اثر سوء جذب، در صورت از دست دادن خون از طریق دستگاه گوارش به صورت واضح یا پنهان و مخفی(ناشی از ایجاد زخم، تومورهای گوارشی و فعالیت برخی انگل های در دستگاه گوارش)، فقر آهن اتفاق می افتد.

او با تاکید بر لزوم تغذیه مناسب به منظور پیشگیری از ابتلا به فقر آهن  و کم خونی در بدن بیان کرد: مصرف غذاهایی که حاوی بیشترین مقادیر آهن است نظیر فرآورده‌های گوشتی اعم از گوشت، ماهی، جگر، زرده تخم مرغ، جعفری، اسفناج، حبوبات مانند عدس و لوبیا منجر به پیشگیری از ابتلا به کم خونی و فقر آهن می شود.

این پزشک متخصص داخلی با تاکید بر اینکه آهن موجود در فرآورده‌های گوشتی از قدرت جذب بالاتری نسبت به آهن موجود در غذاهای گیاهی برخوردار است، افزود: براساس آخرین یافته‌های علمی و تحقیقات پزشکی افراد گیاه‌خوار به مراتب بیشتر از افراد غیر گیاه‌خوار مبتلا به فقرآهن و کم خونی می‌شوند.

وی تصریح کرد: مهمترین موضوعی که در تغذیه باید بدان توجه کرد این است که باید از منابع غذایی حاوی ویتامین C نظیر مرکبات، کلم، توت فرنگی، گوجه فرنگی و ... به دلیل آنکه موجب افزایش جذب آهن در بدن می شود استفاده کرد و در عوض از نوشیدن نوشیدنی هایی نظیر قهوه، چای و ... بلافاصله پس از صرف غذا به دلیل کاهش جذب آهن در بدن پرهیز شود و این موضوع بویژه در بین افرادی که کمبود ذخایر آهن در بدن دارند اهمیت بیشتری دارد.

دکتر ذبیحی در پاسخ به این پرسش چه افرادی به پزشک برای درمان کم خونی و فقر آهن مراجعه کنند، گفت: شیرخواران، کودکان و نوجوانان به دلیل نیازهای بدن در حال رشد و پائین بودن میزان دریافت غذای حاوی آهن، بانوان باردار از چهارماهگی بارداری(این افراد باید تحت نظر متخصص داخلی یا زنان قرص آهن مصرف کنند)، بانوان در سنین باروری، افرادی که ضعف و خستگی و نیز کاهش انرژی در بدن یا هرگونه علائم خونریزی گوارشی دارند باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کرده و با بررسی علل کم خونی  و فقر آهن تحت نظر قرار بگیرند و پروسه درمان آنان با تشخیص پزشک انجام شود.

وی تصریح کرد: فرآیند درمان فقر آهن توسط پزشک با انجام آزمایش مشخص می شود و علل بروز فقر آهن متناسب با سن بیمار مورد واکاوی قرار گرفته و درمان آغاز می شود. در بانوان باردار و کودکان در حال رشد و افرادی که سوءتغذیه و خونریزی مختصر دارند معمولا درمان خوراکی کفایت می‌کند، اما سالمندان یا افرادی که دچار بیماری زمینه‌ای نظیر بیماری‌های قلبی و عروقی باشند ممکن است نیاز به تزریق خون داشته باشد.