تاثیرات مثبت و منفی سویا بر روی سلامتی

اما از لحاظ دیگر برخی نگران این هستند که این ماده را به رژیم غذایی خود بیفزایند زیرا برخی اعتقاد دارند که مصرف سویا در رژیم غذایی می‌تواند باعث ایجاد سرطان سینه و یا مانع عملکرد تیروئید می‌شود و باعث ایجاد ویژگی زنانه در مردان می‌شود.

این مقاله به بررسی این موضوع بر اساس مدارک علمی می‌پردازد که مشخص شود آیا بر روی سلامتی تأثیر مثبت یا منفی دارد؟

سویا حاوی مواد مغذی متفاوتی است

دانة سویا ذاتاً سرشار از پروتئین و تمام آمینواسید‌های ضروری بدن است. سویا همچنین غنی از چربی گیاهی و فیبر و دیگر ویتامین‌های مهم و مواد معدنی و ترکیبات گیاهی مفید است.

علاوه بر ویتامین و مواد معدنی موجود در سویا که غنی از پلی فنول است و همین‌طور نوعی آنتی‌اکسیدان محسوب می‌شود که باعث حفاظت بدن در برابر آسیب‌ها مانند شرایط بیماری قلبی می‌شود.

دانه سویا همچنین غنی از ایزوفلاون است که این ماده زیرمجموعه پلی فنول است که به فیتوستروژن مربوط می‌شود بر اساس نوع فعالیتشان استروژن فعال در بدن متصل می‌شوند. ایزوفلاون موجود در سویا یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که می‌گویند سویا برای سلامتی مفید است.

 دانه سویا جوشیده شده 90 تا 134 گرم از ایزوفلاون را شامل می‌شود. بر اساس شباهت ساختار ایزوفلاون موجود در سویا باعث شکل‌گیری هورمون استروژن می‌شود. اگرچه که تحقیقات بیان می‌کنند که ایزوفلاون با استروژن از خیلی طرق با داشتن تأثیری منحصربه‌فرد بر روی بدن انسان متفاوت است.

شیر سویا

سویا ممکن است باعث کاهش میزان کلسترول شود

تعدادی از تحقیقات نشان داده است که رژیم غذایی غنی از سویا باعث می‌شود که کلسترول بد او کاهش یابد و کلسترول خوب او افزایش یابد. برای مثال تحقیقی که اخیراً انجام شده است نشان داد که مصرف روزانه 25 گرم پروتئین سویا باعث می‌شود که کلسترول تا حدود 3 درصد کاهش یابد.

 اگرچه که برخی دیگر بر این باور هستند که این ماده زمانی کلسترول بدن را کاهش می‌دهد که سویا و پروتئین گیاهی به‌جای پروتئین جانوری استفاده شود. اگرچه که تحقیقات بیشتری نیاز است تا این مدعا ثابت شود.

تحقیقی دیگر بیان می‌کند که رژیم غذایی سرشار از سویا به کاهش میزان کلسترول بد خون تا 2 تا 3 درصد کمک کند آن‌ها همچنین باعث می‌شوند که میزان کلسترول مفید خون 3 درصد افزایش یابد و حدود 4 درصد باعث کاهش تری گلیسیرید می‌شود.

 اخیراً مردم با خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی زندگی می‌کنند یکسری از عوامل باعث این بیماری می‌شوند مانند کلسترول بالا و چاقی و دیابت نوع دو به همین علت این افراد در گروهی ظاهر شدند که رژیم غذایی‌شان غنی از سویا است.

سویا از سلامت قلب محافظت می‌کند

رژیم غذایی که سرشار از غلات است مانند سویا باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود. این نشان می‌دهد که ایزوفلاون موجود در سویا باعث کاهش التهاب می‌شود در رگ‌های خونی و به خاصیت کشسانی آن‌ها کمک می‌کند این دوعاملی هستند که باعث حفظ سلامت قلب می‌شوند.

 تحقیقات اخیر نشان داده است که داشتن رژیم غذایی سرشار از سویا می‌تواند 20 خطر حملة قلبی و 16 درصد خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. به‌علاوه تحقیقات اخیر نشان داده است که خوردن سویا می‌تواند مردن ناشی از بیماری قلبی را تا 15 درصد کاهش دهد.

سویا احتمالاً باعث کاهش فشارخون می‌شود

دانة سویا و غذا‌هایی که از آن درست می‌شوند معمولاً غنی از آرژنین هستند آمینواسیدی که باعث تنظیم فشارخون می‌شود. دانه سویا همچنین غنی از ایزوفلاون است ترکیبی دیگر که باعث می‌شود فشارخون پایین آورده شود.

یک تحقیق نشان داده است که 1.2 پیمانه سویا در روز می‌تواند باعث کاهش 8درصدی فشارخون در افراد اما نه در همة خانم‌ها شود. دیگر مطالعات نشان می‌دهد که خوردن 65 تا 153 میلی‌گرم ایوفلاون سویا باعث کاهش فشارخون حدود 3 تا 6 میلی‌متر جیوه می‌شود در افرادی که فشارخون بالا دارند.

اگرچه که هنوز معلوم نیست این کاهش کم فشارخون در افرادی که سالم هستند و فشارخون بالا ندارند نیز مشاهده می‌شود یا نه. برخی از مطالعات می‌گویند این تأثیر روی هر دو گروه وجود دارد اما برخی دیگر می‌گویند که نه فقط بر روی افرادی تأثیر دارد که فشارخون بالا دارند.

به‌وضوح می‌توان بیان کرد که این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

سویا احتمالاً باعث کاهش قند خون می‌شود

یک مطالعه بر روی 17 مورد مطالعاتی انجام شد نتیجة نهایی این بود که ایزوفلاون موجود در سویا باعث کاهش قند خون می‌شود و انسولین در زنان یائسه. ایزوفلاون موجود در سویا احتمالاً باعث کاهش مقاومت انسولین نیز می‌شود شرایطی که در آن سلول‌ها به انسولین پاسخ طبیعی نمی‌دهند.

 با گذر زمان مقاومت انسولینی باعث افزایش قند خون می‌شود و درنهایت منجر به دیابت نوع دو می‌شود به‌علاوه مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌های حاوی پروتئین سویا باعث کاهش آرام قند خون و انسولین در افراد با دیابت نوع دو یا سندرم متابولیک می‌شود.

سندروم متابولیک به مجموعه‌ای از شرایط گفته می‌شود که شامل قند خون بالا کلسترول فشارخون و چاقی شکمی باهم هستند این شرایط منجر می‌شود که خطر ابتلا به دیابت نوع دو بیماری و حمله قلبی بیشتر شود.

اگرچه که این تحقیقات هنوز قطعی نیستند چون تحقیقات زیادی دررابطه‌با ارتباط بین غذا‌های سویایی و قند خون شکست‌خورده‌اند دررابطه‌با افرادی که دیابت نوع دو دارند؛ بنابراین تحقیقات بیشتری نیاز است تا نتیجة نهایی حاصل شود.

باعث بهبود باروری می‌شود

برخی از تحقیقات نشان داده است که خوردن سویا در زنان باعث افزایش باروری می‌شود. در یک تحقیق مشخص شد که زنانی که دریافتی بالای از ایزوفلاون سویا دارند حدود 1.3 تا 1.8 بار احتمال اینکه بارور شوند بیشتر از زنانی است که میزان کمتری ایزوفلاون سویا مصرف می‌کنند.

 اگرچه که مردان این میزان فایده را دررابطه‌با باروری از سویا دریافت نمی‌کنند. اگرچه که این تحقیق دررابطه‌با باروری جهانی نیست. برای مثال یک تحقیق دیگر پیشنهاد می‌کند که خوردن 100 میلی‌گرم از ایزوفلاون سویا روزانه باعث کاهش عملکرد تخمدان و کاهش میزان هورمون‌های مربوط به تولیدمثل می‌شود این دو عوامل اصلی باروری هستند.

به‌علاوه یک مطالعه دیگر مشخص کرد که زنانی که روزانه بیشتر 40 میلی‌گرم ایزوفلاون سویا استفاده می‌کنند 13درصد احتمال باروری در آن‌ها بیشتر است نسبت به کسانی که کمتر از 10 میلی‌گرم مصرف می‌کنند.

 اگرچه که تحقیقات بیشتری انجام شده است که رژیم شامل 10 تا 25 میلی‌گرم یا حتی بیشتر از 50 میلی‌گرم ایزوفلاون سویا نمی‌تواند تأثیرات بدی روی تخمدان و باروری داشته باشد.

سویا باعث کاهش علایم یائسگی می‌شود

سویا غنی از ایروفلاون است گروهی از ترکیبات که مربوط به فیتواستروژن و یا استروژن گیاهی بر اساس توانایی آن‌ها در بستن گیرنده‌های استروژنی در بدن می‌شود.

در طول یائسگی میزان استروژن در بدن زنان به‌صورت طبیعی کاهش می‌یابد که باعث بروز علایم ناخوشایندی مانند خستگی خشکی واژن و احساس گرگرفتگی می‌شود. ایزوفلاون موجود در سویا با بستن گیرنده‌های استروژن در بدن تا حد زیادی باعث کاهش علایم شدید این شرایط می‌شود.

برای مثال تحقیقات نشان می‌دهد که ایزوفلاون موجود در سویا باعث کاهش تداوم و شدت گرگرفتگی می‌شود. ایزوفلاون موجود در سویا باعث کاهش و درمان خستگی درد مفاصل افسردگی کج‌خلقی اضطراب و خشکی واژن در طول دوران یائسگی می‌شود.

 اگرچه که تمام مطالب سودمندی یکسانی ندارند؛ بنابراین تحقیقات بیشتری نیاز است تا نتیجة قطعی و نهایی حاصل شود.

سویا باعث بهبود سلامت استخوان می‌شود

میزان پایین استروژن در بدن در دوران یائسگی باعث ازبین‌رفتن کلسیم در استخوان می‌شود. نتیجة این شرایط بر روی استخوان می‌شود علایم پس از یائسگی که منجر به ضعف استخوانی در زنان می‌شود. برخی از منابع بیان می‌کنند که مصرف 40 تا 110 میلی‌گرم ایزوفلاون سویا در روز باعث کاهش ازدست‌دادن تراکم استخوانی می‌شود و باعث کاهش علایم مربوط به ضرر به استخوان در زنان در دوران یائسگی می‌شود.

اگرچه که تحقیقات بیشتری برای تأیید این موضوع نیاز است. اگر خوش‌بینانه به آن نگاه کنیم این میزان معادل خوردن 140 تا 440 گرم توفو است و معادل 1.3تا 1 پیمانه دانة سویا پخته شده در روز است.

 سویا باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه می‌شود رژیم‌های غنی از سویا باعث کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان می‌شود. برای مثال تحقیقاتی بر روی 12 مورد نشان می‌دهد که زنان با دریافتی بالای سویا حدود 16 درصد باعث کاهش مرگ‌ومیر در اثر سرطان در آن‌ها می‌شود در مقایسه با کسانی که میزان کمتری سویا مصرف می‌کنند.

 به بیان دیگر یک تحقیق دیگر مشخص کرد که زنان در دورة پیش‌وپس از یائسگی اگر رژیمشان غنی از سویا باشد خطر ابتلا به سرطان سینه حدود 27 درصد کاهش می‌یابد.

اگرچه که فواید جلوگیری کننده آن بیشتر در زنان منطقة آسیا دیده می‌شود درحالی‌که این فواید در زنان غرب کمتر دیده می‌شود.

بر اساس این مطالعات مشخص شد زنانی که رژیم غذایی غنی از سویا دارند خطر ابتلا به سرطان سینه در آن‌ها کاهش می‌یابد. هنوز هم تحقیقات بیشتری نیاز است تا متوجه شوند که کدام زنان بیشتر نفع می‌برند.

سویا باعث کاهش خطر ابتلا به دیگر سرطان‌ها نیز می‌شود

رژیم غذایی غنی از سویا احتمالاً باعث کاهش خطر ابتلا به دیگر سرطان‌ها می‌شود. برای مثال تحقیقات بیان می‌کند که کسانی که دریافتی بالایی از ایزوفلاون سویا دارند خطر ابتلا به سرطان‌های درونی در آن‌ها حدود 19 درصد کاهش می‌یابد.

 به‌علاوه برخی از تحقیقات بیان می‌کنند که رژیم غذایی غنی از سویا باعث کاهش 7 درصدی سرطان مجاری گوارشی می‌شود همچنین کاهش 8 تا 12 درصدی سرطان کولون و روده مخصوصاً در زنان می‌شود.

به‌علاوه مردانی که زیاد سویا مصرف می‌کنند خطر ابتلا به سرطان پروستات در آن‌ها کاهش می‌یابد. در آخر یک تحقیق بر روی 23 مورد نشان داد که خطر فوت در اثر ابتلا به سرطان در اثر خوردن سویا تا حدود 12 درصد کاهش می‌یابد همچنین باعث کاهش سرطان‌های شکمی و روده بزرگ و ریه‌ها می‌شود.

چرا برخی از افراد نسبت به سویا نگرانی دارند؟

در طول قرون دانة سویا و تمام غذا‌هایی که از سویا به دست می‌آیند بخش مهمی از غذای انسان‌ها هستند. اگرچه که برخی از افراد دررابطه‌با استفاده از سویا نگرانی دارند.

نگرانی‌ها:

اثر تقلید استروژن

 گاهی اوقات فکر می‌کنند که ایزوفلاون موجود در سویا باعث تغییر شکل استروژن می‌شود. اگرچه که آن‌ها در ساختار یکسان دارند با این هورمون اما ایزوفلاون ضعیف‌تر و آرام‌تر از این هورمون اثر می‌گذارد.

خطر سرطان

برخی از مردم باور دارند که ایزوفلاون موجود در سویا می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و داخلی می‌شود. اما بیشتر تحقیقات اثر منفی‌ای پیدا نکردند. در برخی از موارد مصرف این ماده برای برخی از سرطان‌ها ممنوعیت دارد.

عملکرد تیروئید

 آزمایش بر روی حیوانات نشان داده است که برخی از ترکیبات موجود در سویا باعث کاهش عملکرد تیروئید می‌شود. اگرچه که هنوز تأثیر منفی از آن بر روی انسان دیده نشده است مخصوصاً کسانی که عملکرد تیروئید سالمی دارند.

تأثیرات زنانه بر روی مردان

برخی از افراد از این بابت نگرانی دارند که سویا باعث می‌شود که میزان هورمون مردانه که همان هورمون تستوسترون است کاهش یابد. اگرچه که انسان‌ها ارتباط خیلی ضعیفی بین این دو مورد پیدا کرده‌اند.

خطر برای کودکان

 برخی از افراد از این ترس دارند که فرمول سویا باعث تأثیر منفی بر روی مغز دستگاه جنسی تیروئید و سیستم ایمنی می‌گذارد. اما تحقیقات هنوز تأثیر منفی برای این موارد پیدا نکرده‌اند که سویا تأثیر منفی بر روی مغز و دیگر موارد بگذارد.

غذا‌های اصلاح ژنتیکی شده

دانه‌های سویا معمولاً اصلاح ژنتیکی می‌شوند. این سویا‌هایی که اصلاح ژنتیکی می‌شوند معمولاً مواد مغذی کمتری دارند و دارای مواد مصنوعی بیشتری هستند. تحقیقات بیشتری نیاز است تا تأثیرات اصلاح ژنتیکی سویا در طولانی‌مدت مشخص شود.

ضد مواد مغذی

دانة سویا دارای ترکیباتی است که باعث کاهش توانایی بدن در جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌شود. خیساندن، جوانه زدن، تخمیر کردن و پختن سویا باعث می‌شود که تأثیرات ضد مواد مغذی آن از بین برود.

به این نکات توجه داشته باشید که این نگرانی‌ها رایج هستند و تعداد کمی از آن‌ها پایه و اساس علمی دارند. به‌علاوه این تأثیرات منفی زمانی ظاهر می‌شوند که مقدار خیلی زیادی از سویا مصرف شود. برای مثال مردانی که به پزشک مراجعه می‌کنند به دلیل داشتن ویژگی‌های زنانه در اثر استفاده از سویا معمولاً 9 برابر بیشتر از دیگران از سویا مصرف کرده‌اند.

اگرچه که ممکن است اما برای بسیاری از مردم خوردن این میزان از سویا تقریباً غیرممکن است.

تمام غذا‌هایی که بر پایه سویا هستند یکسان نیستند.

خیلی بد است گه باید بگوییم که تمام غذا‌هایی که از سویا به دست می‌آیند سالم و مغذی نیستند. به طور کل هرچه که غذا‌های سویایی کمتر از قبل آماده شده باشند میزان ویتامین و مواد معدنی و دیگر ترکیبات سودمند در آن‌ها بیشتر است.

 به بیان دیگر غذا‌هایی که با سویا به‌صورت آماده وجود دارند میزان بیشتری نمک شکر روغن و مواد افزودنی غیرضروری دارند. به‌علاوه دانه سویا تخمیر شده مانند سویاسس تمفه می‌سو و ناتتو این‌ها معمولاً مفیدتر از ترکیبات غیر تخمیری محصولات سویا هستند.

 به این دلیل که تخمیر باعث کاهش خاصیت ضد مغذی موجود در سویا می‌شود. این می‌تواند به بدن کمک کند تا بتواند مواد مغذی موجود در سویا را جذب کند.

برخی از روش‌های تهیه سویا مانند پخت خیس کردن و.... می‌توانند باعث کاهش خاصیت ضد مغذی سویا شود و باعث می‌شوند که بهتر هضم شوند.