۷ ماده‌ی غذایی اصلی که می‌توانند باعث آکنه شوند

آکنه یکی از مشکلات رایج پوستی است که تقریبا ۱۰ درصد از جمعیت کل دنیا با آن درگیر هستند. یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد آکنه، سبک زندگی افراد و رژیم غذایی است. خوردن برخی غذاها، احتمال ایجاد آکنه را افزایش می‌دهد. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید تا تعدادی از این مواد غذایی عامل ایجاد آکنه را معرفی کنیم.

چه عواملی در ایجاد آکنه نقش دارند؟

آکنه یک مشکل رایج پوستی است که عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند. از جمله‌ی این عوامل می‌توان به تولید سبوم و کراتین، باکتری‌های عامل ایجاد آکنه، هورمون‌ها، مسدود شدن منافذ پوست و التهاب اشاره کرد. رابطه‌ی بین آکنه و رژیم غذایی، همچنان مورد بحث متخصصان است اما تحقیقات اخیر نشان داده است که رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در ایجاد و بیشتر شدن آکنه دارد.

۷ ماده‌ی غذایی که باعث ایجاد آکنه می‌شوند

در ادامه با هفت ماده‌ی غذایی آشنا می‌شوید که می‌توانند باعث ایجاد آکنه شوند.

۱. غلات تصفیه شده و قندها

افرادی که دچار آکنه هستند بیشتر از افرادی که آکنه ندارند یا کمتر دچار این مشکل می‌شوند، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مصرف می‌کنند.

غذاهایی که حاوی کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده هستند عبارت‌اند از:

• انواع نان، کراکر، غلات صبحانه یا دسرهایی که با آرد سفید درست می‌شوند.

• ماکارونی تهیه شده با آرد سفید

• برنج سفید و رشته فرنگی برنجی

• سودا و سایر نوشیدنی‌های شیرین‌شده با قند

• شیرین کننده‌هایی مانند نیشکر، شربت افرا، عسل

یکی از تحقیقات نشان داده است که افرادی که به طور مرتب محصولاتی مصرف می‌کنند که شکر افزوده دارد، ۳۰ درصد بیشتر احتمال دارد که دچار آکنه شوند. همچنین کسانی که به طور مرتب شیرینی و کیک می‌خورند ۲۰ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به آکنه قرار می‌گیرند.

این افزایش ریسک احتمالاً به خاطر تاثیرات کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده روی سطح قند خون و سطح انسولین بدن است.

کربوهیدرات‌های تصفیه شده به سرعت در جریان خون جذب می‌شوند که باعث می‌شود خیلی زود سطح قند خون بدن بالا برود. وقتی سطح قند خون بدن بالا می‌رود سطح انسولین هم افزایش پیدا می‌کند تا قند خون را از جریان خون به سمت سلول‌ها هدایت کند. سطح بالای انسولین برای کسانی که مبتلا به آکنه هستند مفید نیست. انسولین هورمون‌های آندروژن را فعال می‌کند و فاکتور رشد شبه انسولین یا به‌اختصار  IGF-1 را افزایش می‌دهد. این عامل با افزایش رشد سلول‌ها و با تحریک تولید سبوم، یکی از دلایلی است که می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود.

از طرف دیگر، رژیم‌‌های غذایی که به طور چشمگیری قند خون یا سطح انسولین را افزایش نمی‌دهند، با کاهش شدت آکنه در ارتباط هستند.

در حالی که تحقیقات در مورد این موضوع امیدوارکننده است، برای درک بیشتر چگونگی تاثیر کربوهیدرات‌های تصفیه شده در ایجاد آکنه، تحقیقات بیشتری لازم است.

مصرف مقدار زیادی کربوهیدرات تصفیه شده ممکن است سطح قند خون و انسولین را افزایش داده و به ایجاد آکنه کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای اثبات آن لازم است.

۲. محصولات لبنی

تحقیقات متعددی نشان داده است که ارتباطی بین مصرف محصولات لبنی و شدت آکنه در نوجوانان وجود دارد. دو تحقیق دیگر نیز نشان داده است که نوجوانان و جوانانی که مرتب شیر و بستنی مصرف می‌کنند، ۴ برابر بیشتر از دیگران از مشکلاتی مثل آکنه رنج می‌برند. البته مدت زیادی از این تحقیقات گذشته است. تا به حال محققان در مورد تأثیر لبنیات در نوجوانان تحقیقات زیادی انجام داده‌اند و مشخص شده‌ است که رابطه‌ی بین آکنه و لبنیات یک رابطه‌ی وابستگی است نه رابطه‌ی علت و معلول. در واقع هنوز مشخص نیست که شیر و لبنیات چطور می‌تواند در تشکیل آکنه مؤثر باشد ولی چندین تئوری در این زمینه مطرح شده است.

یکی از این تئوری‌ها این است که شیر سطح انسولین را افزایش می‌دهد و فارغ از تأثیراتی که روی سطح قند خون دارد، باعث شدیدتر شدن علائم آکنه می‌شود.  شیر گاو نیز حاوی آمینواسیدهایی است که کبد را برای تولید IGF-1 تحریک می‌کند که این فاکتور با ایجاد آکنه در ارتباط است.

اگرچه حدس و گمان‌هایی در مورد اینکه چرا نوشیدن شیر ممکن است آکنه را بدتر کند وجود دارد اما مشخص نیست که آیا لبنیات نقش مستقیم دارد یا نه. برای تعیین میزان یا نوع خاصی از لبنیات که باعث تشدید آکنه می‌شود، تحقیقات بیشتری لازم است.

در نتیجه، مصرف مکرر لبنیات با افزایش شدت آکنه در ارتباط است اما اینکه رابطه‌ی علت و معلولی بین آن‌ها وجود دارد یا نه، قطعی نیست.

۳. فست فود

آکنه ارتباط بسیاری قوی و مستقیمی با رژیم غذایی سرشار از چربی، کالری و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده دارد. غذاهای فست‌فودی مثل برگرها، ناگت و هات‌داگ، سیب زمینی سرخ‌کرده، نوشیدنی‌های گازدار و میلک‌شیک‌ها در رژیم غذایی فست فودی باعث افزایش احتمال ابتلا به آکنه می‌شوند.

یک تحقیق که روی بیش از ۵ هزار نوجوان چینی انجام شد نشان داد که رژیم غذایی پر از چربی ۴۳ درصد احتمال ابتلا به آکنه را افزایش می‌دهد. خوردن مرتب غذاهای فست فودی احتمال آکنه را ۱۷ درصد افزایش می‌دهد. در یک تحقیق دیگر که روی ۲۳۰۰ مرد در ترکیه انجام شد، مشخص شد که مصرف مرتب برگرها و سوسیس‌ها، احتمال ابتلا به آکنه را ۲۴ درصد افزایش می‌دهد.

مشخص نیست که چرا خوردن فست‌فود احتمال ابتلا به آکنه را بیشتر می‌کند ولی برخی محققان معتقدند که مصرف این غذاها می‌تواند سطح هورمون‌های بدن را تغییر دهد به نحوی که باعث ایجاد آکنه شود. البته لازم به یادآوری است که در بیشتر تحقیقات مربوط به فست فود و آکنه، از گزارشات شخصی افراد برای نتیجه‌گیری استفاده شده است. این نوع از تحقیقات فقط تاثیر الگوی عادت‌های غذایی روی آکنه را نشان می‌هد و ثابت نمی‌کند که فست فود آکنه را ایجاد می‌کند. بنابراین تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

۴. غذاهای غنی از چربی‌های امگا۶

رژیم غذایی سرشار از اسیدهای چرب امگا۶ با افزایش سطح التهاب و آکنه در ارتباط است. رژیم‌های غذایی که حاوی مقدار زیادی ذرت یا روغن‌های سویا باشد به دلیل داشتن مقدار زیادی چربی امگا۶ باعث افزایش احتمال ابتلا به آکنه می‌شوند. عدم برقراری تعادل میان اسیدهای چرب امگا۶ و امگا ۳ باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شود که می‌تواند شدت آکنه را بیشتر کند. امگا۳ در مواد غذایی مختلفی مثل ماهی و گردو پیدا می‌شود.

استفاده از خوراکی‌های حاوی اسیدهای چرب امگا۳ یا استفاده از مکمل‌های آن می‌تواند سطح التهاب را کاهش دهد و شدت آکنه را کمتر کند. در حالی که رابطه‌ی بین اسیدهای چرب امگا۶ و آکنه نشان داده شده است ولی برای اثبات آن باید تحقیقات کنترل‌شده و به شکل تصادفی انجام شود.

۵. شکلات

شکلات را از دهه‌ی ۱۹۲۰ به عنوان یکی از محرک‌های ایجاد آکنه می‌شناسند ولی در مورد این نکته هم اتفاق آراء وجود ندارد. برخی نظرسنجی‌های اطلاعاتی انجام شده نشان می‌دهد که رابطه‌ای بین مصرف شکلات و افزایش احتمال ابتلا به آکنه وجود دارد ولی این نظرسنجی‌ها برای اینکه ثابت کند شکلات عامل ایجاد آکنه است، هنوز کافی نیست.

یک تحقیق جدید نشان داده است مردان مستعد آکنه که روزانه ۲۵ گرم شکلات تلخ ۹۹ درصد مصرف کرده‌اند، بعد از دو هفته، افزایش تعداد آکنه را تجربه کرده‌اند.

یک تحقیق دیگر نشان داد مردانی که کپسول‌های حاوی صددرصد پودر کاکائو را به طور روزانه مصرف کردند بعد از یک هفته نسبت به کسانی که دارونما مصرف کردند آکنه‌ی بیشتری را تجربه کردند.

دلیل اینکه چرا شکلات باعث افزایش آکنه می‌شود هنوز مشخص نیست. با وجود این، یک تحقیق نشان داده است که خوردن شکلات می‌تواند واکنش‌پذیری سیستم ایمنی بدن به باکتری‌های عامل آکنه را افزایش دهد در حالی که تحقیقات جدید رابطه‌ی بین مصرف شکلات و آکنه را ثابت می‌کند ولی هنوز مشخص نیست که شکلات به چه علتی باعث ایجاد آکنه می‌شود.

۶. پودر پروتئین وی

پروتئین وی یکی از محبوب‌ترین مکمل‌های غذایی است. این مکمل‌ها معمولاً منابع غنی از آمینواسیدها و گلوتامین هستند. این آمینواسیدها باعث رشد سلول‌ها می‌شوند و سرعت تقسیم سلول‌ها را بیشتر می‌کنند که می‌تواند عاملی در ایجاد آکنه باشد. علاوه بر این، آمینواسیدهای موجود در پروتئین وی می‌توانند بدن را برای تولید سطح بیشتری از انسولین تحریک کنند. سطح بالای انسولین نیز در ایجاد آکنه تاثیرگذار است.

چندین تحقیق موردی، رابطه‌ی بین مصرف پروتئین وی و ایجاد آکنه در ورزشکاران مرد را نشان داده است. علاوه بر این، تحقیق دیگری نشان داده است که رابطه‌ی مستقیمی بین شدت آکنه و تعداد روزهایی که مکمل‌های پروتئین وی مصرف می‌شود وجود دارد.  تمام این تحقیقات، رابطه‌ی بین پروتئین وی و آکنه را نشان می‌دهد اما برای اینکه مشخص شود که چرا و چطور پروتئین وی می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود هنوز تحقیقات بیشتری نیاز است.

۷. غذاهایی که به آن حساسیت دارید

آکنه یک بیماری التهابی است و داروهای ضد التهابی مثل کورتیکواستروئیدها برای درمان آکنه‌ی شدید موثر هستند. علاوه بر این کسانی که مبتلا به آکنه هستند معمولاً سطح بالایی از التهاب مولکولی را در خون نشان می‌دهند. یکی از دلایلی که باعث ایجاد التهاب از طریق غذا خوردن می‌شود حساسیت‌های غذایی است. حساسیت غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه یک غذا را به عنوان یک خطر در نظر می‌گیرد در نتیجه یک حمله‌ی ایمنی علیه آن غذا انجام می‌دهد. این نتایج منجر به غلظت بالای مولکول‌های پیش‌التهابی در بدن می‌شود که ممکن است آکنه را تشدید کند.

شاید غذاهای زیادی وجود داشته باشد که سیستم ایمنی بدن شما به آن‌ها واکنش نشان دهد؛ در نتیجه بهترین راه برای شناسایی این غذاها مراجعه به متخصص تغذیه و رژیم و داشتن رژیم حذفی زیر نظر آن‌ها است.

رژیم حذفی در واقع حذف کردن یا محدود کردن موقتی برخی از غذاها در رژیم غذایی است. به این ترتیب می‌توان با حذف کردن برخی از این غذاها و مشاهده‌ی تاثیر آن‌ها را بر بهبود برخی از علائم، تاثیر آن‌ها بر آکنه را مشخص کرد. همچنین افزودن برخی غذاها به رژیم غذایی و بررسی کردن علامت‌های ایجاد شده می‌تواند نشان دهد که آیا مواد غذایی خاصی روی ایجاد آکنه تاثیر گذار هستند یا نه.

در حالی که رابطه‌‌ای بین التهاب و آکنه وجود دارد هنوز تحقیقاتی به طور مستقیم روی نقش ویژه‌ی حساسیت‌های غذایی در ایجاد آکنه انجام نشده است. حساسیت‌های غذایی می‌تواند باعث التهاب در بدن شود که از نظر تئوری یکی از دلایل بدتر شدن آکنه است اما هنوز تحقیقات کافی برای ثابت کردن این موضوع انجام نشده است.

به جای این غذاها چه غذایی بخوریم؟

غذاهایی که بالاتر عنوان کردیم می‌توانند باعث ایجاد آکنه شوند اما جایگزین‌هایی هم برای آن‌ها وجود دارد که کمک می‌کند پوستی صاف‌تر، روشن‌تر و شفاف‌تر داشته باشید.

اسیدهای چرب امگا۳: اسیدهای چرب امگا۳، ضدالتهاب هستند و مصرف منظم آن‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به آکنه را کاهش دهد.

پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها باعث می‌شوند که دستگاه گوارش سالمی داشته باشید و میکروبیوم‌های بدن را متعادل می‌کنند. در نتیجه التهاب در بدن را کاهش می‌دهند و احتمال ابتلا به آکنه را کمتر می‌کنند.

چای سبز: چای سبز حاوی ماده‌ای به نام پلی‌فنل است که احتمال التهاب و تولید سبوم را کاهش می‌دهد. عصاره‌ی درخت چای اگر به شکل موضعی روی پوست استفاده شود، می‌تواند شدت آکنه را بسیار کاهش دهد.

زردچوبه: زردچوبه حاوی نوعی پلی‌فنل ضدالتهابی به نام کورکومین است. این ماده قند خون بدن را تنظیم می‌کند، حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد و مانع از رشد باکتری‌های مولد آکنه می‌شود. در نتیجه استفاده از آن به دلایل متعدد می‌تواند ایجاد آکنه را کاهش دهد.

ویتامین‌های A، D، E و روی: این مواد مغذی نقش مهمی در سلامت پوست و سیستم ایمنی بدن دارند و می‌توانند مانع از ایجاد آکنه شوند.

رژیم غذایی پارینه‌سنگی: این نوع رژیم غذایی سرشار از گوشت‌، میوه‌ها، سبزیجات و مغزها است و مقدار غلات، محصولات لبنی و حبوبات در آن کم است. این نوع رژیم غذایی می‌توان قند خون بدن را کاهش دهد.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای: رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرشار از میوه، سبزی، غلات کامل، ماهی و روغن زیتون است و مقدار کمی محصولات لبنی و چربی‌های اشباع‌شده دارد. این رژیم غذایی می‌تواند شدت آکنه را کاهش دهد.

سخن آخر

تحقیقات نشان داده است که مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند احتمال ایجاد آکنه را افزایش دهد به همین دلیل برای اینکه صورتی صاف و عاری از آکنه داشته باشید، لازم است که به رژیم غذایی خودتان هم دقت کنید. البته یک غذای خاص به تنهایی نمی‌تواند باعث بروز مشکلاتی مثل آکنه شود و رژیم غذایی شما در حالت کلی نقش مهمی در ایجاد آکنه دارد. در نتیجه اگر رژیم غذایی شما سرشار از این مواد باشد، می‌توانید تاثیر قابل توجهی از آن‌ها را روی ایجاد آکنه مشاهده کنید.

در واقع لازم نیست که از این مواد غذایی به طور کامل پرهیز کنید. بلکه باید بدانید که مصرف زیاد و بی‌رویه‌ی آن‌ها می‌تواند برای شما مشکل ایجاد کند. تا زمانی که رژیم غذایی معتدل و مناسبی داشته باشید، مصرف این مواد غذایی به صورت محدود نمی‌تواند مشکلی ایجاد کند.

علاوه بر این لازم است بدانید که آکنه می‌تواند دلایل متعددی فراتر از رژیم غذایی داشته باشد. پس قبل از هر چیز ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی ایجاد آکنه و احتمالاً بیماری‌های زمینه‌ای که باعث ایجاد آن می‌شوند را بررسی کنید.