همه آنچه مردان باید درباره انسداد لوله منی و اسپرم صفر بدانند

انسداد لوله منی یکی از اختلالات ناباروری در مردان است که میتواند باعث کاهش تعداد اسپرم یا صفر شدن اسپرم در مایع منی شود.

70 درصد از مردانی که دچار آزواسپرمی شده اند به علتی دچار انسداد لوله منی هستند که ممکن است در هر نقطه از مجاری خروج اسپرم از لوله های اپیدیدیم گرفته تا مجاری انزال یا ادرار ، ایجاد شود. انسداد لوله منی میتواند به دلیل مشکلات مادرزادی یا به صورت اکتسابی باشد.

آیا انسداد لوله منی توسط خود فرد قابل تشخیص است؟

اغلب مردانی که دچار انسداد لوله منی هستند با برقراری رابطه جنسی ، انزال منی دارند و ظاهرا همه چیز به نظرشان عادی است ولی مایع منی آن ها ممکن است بدون اسپرم یا حاوی اسپرم کمی باشد. بنابراین اغلب مردان مبتلا به انسداد لوله منی از این موضوع کاملا بی خبر هستند.

علت انسداد لوله منی

انسداد مسیر اسپرم میتواند به دلایل مختلف ایجاد شده باشد :

آسیب فیزیکی : آسیب فیزیکی شدید به بیضه ها می تواند باعث انسداد مسیر اسپرم شود.

عفونت : بیماری هایی عفونی مثل بیماری های مقاربتی که باعث بروز عفونت در کشاله ران و نزدیک به اندام تناسلی می شوند می توانند باعث بروز انسداد لوله منی و خروج اسپرم شوند.

جراحی : جراحی و برش در ناحیه کشاله ران یا ایجاد بافت فیبروز در محل زخم میتواند باعث انسداد اسپرم شود.

سرطان : توده های سرطانی نزدیک آلت تناسلی و روش های درمانی سرطان در این ناحیه ممکن است به لوله های منی آسیب برساند .

مشکل مادرزادی : گاهی اوقات انسداد لوله منی به دلیل نقص مادرزادی است.

علایم انسداد لوله منی

علایم انسداد لوله منی از آنجا که بیشتر به انسداد مجاری اسپرمی منتهی می شود بسیار مبهم است. ممکن است در برخی موارد باعث ایجاد درد و و ناراحتی در ناحیه بین کیسه های بیضه و مقعد شود. یا این که متوجه شوید که مایع منی شما کمتر حالت جهندگی دارد یا مقدارش کم شده است.

روش تشخیص انسداد لوله منی

برای تشخیص نیاز به معاینات فیزیکی توسط متخصص اورولوژی دارید.

متخصص با تجربه اورولوژی میتواند با معاینه فیزیکی وجود بافت فیبروز  در محل جراحی های قبلی ، جوش خوردگی ها ، نواحی ضخیم شدن بافت یا وجود کیست را تشخیص دهد.

بعد از شناسایی نواحی مشکوک پزشک سونوگرافی از طریق مقعد را تجویز می کند.

سایر تست های تشخیصی برای انسداد لوله منی عبارتند از :

آنژیوگرافی : بررسی رگهای وابران با اشعه ایکس

آزمایش هورمون ها : وجود میزان بالای هورمون   FSH  در خون میتواند نشان دهندده تولید نشدن اسپرم در بیضه ها باشد.

نمونه گیری از بیضه ها برای ارزیابی تولید اسپرم.

درمان انسداد لوله منی

در اغلب موارد برای درمان انسداد لوله منی از جراحی استفاده می شود و در موارد اکتسابی انسداد مسیر رفع می شود و در موارد مادرزادی مسیر جدیدی برای عبور اسپرم ایجاد می شود.

عمل جراحی معمولا به روش آندوسکوپیک و میکرو سرجری انجام می شود.

• جراحی آندوسکوپیک: تکنیک این جراحی بسته است و روشی کم تهاجم محسوب می شود. این روش با بیهوشی عمومی و بیحسی موضعی به صورت همزمان انجام می شود و پزشک برش های بسیار کوچکی ایجاد کرده و لوله ای باریک که دارای دوربین و نور است وارد برش کرده و از طرف دیگر با استفاده از اولترا سوند یا اشعه ایکس ناحیه جراحی را روی مانیتور مشاهده می کند.

در برخی موارد برای اجتناب از برش پوست ، لوله اسکوپ از طریق آلت وارد بدن می شود و انسداد برطرف می شود.

از جراحی آندوسکوپی برای از بین بردن انسداد لوله ای که در آن اسپرم استخراج شده و وارد مجرای ادار می شود یا با منی ترکیب می شود استفاده میکنند.

• میکرو سرجری : این روش هم با بیهوشی عمومی انجام می شود و جراح برشی کوچک در بیضه ایجاد میکند و با استفاده از میکروسکوپ و ابزارهای مخصوص انسداد مسیر خورج منی را رفع میکند یا مسیر جدید می سازد و در نهایت محل برش را بخیه می زند.

از این روش برای رفع انسداد در اپیدیدیم و رگ وابران استفاده می شود.

درمان ناباروری مردی که دچار انسداد لوله منی شده

مردی که دچار انسداد لوله منی شده عملا نابارور است ، در صورتی که پزشک نتواند با روش های جراحی انسداد لوله منی را رفع کند ولی بیضه ها به خوبی اسپرم تولید کنند پزشک میتواند با برداشت اسپرم از مسیر های زیر ، به بچه دار شدن فرد کمک کند.

اپیدیدیم : لوله های درون بیضه که محل بلوغ و ذخیره اسپرم است.

رگ وابران : لوله ای که اسپرم را به مجرای خروجی می رساند.

استخراج اسپرم مردی که دچار انسداد لوله منی شده

روش استخراج اسپرم برای مردانی است که برای درمان ناباروری تمایلی به جراحی ندارند یا این که امکان جراحی برای درمانشان وجود ندارد.

اگر بخش کوچکی از بیضه اسپرم تولید میکند شاید این مقدار برای ورود به لوله منی کافی نباشد ولی برای این که به طور طبیعی پدر شوید کافیست .

در این گونه موارد برای استخراج اسپرم از روش های زیر استفاده می شود.

استخراج اسپرم از بیضه یا TESA : این روش با بیحسی موضعی انجام می شود. و برای بیرون کشیدن اسپرم از یک یا هر دو بیضه از سوزن استفاده می شود و سپس اسپرم با تکنیک ویژه ای فریز می شود . بهترین کاندید برای این روش مردانی هستند که میزان تولید اسپرم در بیضه آن ها بهمقدار مناسب است.

استخراج اسپرم از اپیدیدیم به روش زیر پوستی یا PESA : این روش هم مانند روش قبل است. اپیدیدیم لوله های باریک درون بیضه ها هستند که محل ذخیره و بلوغ اسپرم هستند. در این روش اسپرم از لوله اپیدیدیم که بالغ تر هستند و احتمال زنده ماندنشان بعد از انجماد بیشتر است برداشته می شود. بهترین کاندید برای این روش مردانی هستند که دچار آزواسپرمی انسدادی شده اند.

استخراج اسپرم از اپیدیدیم به روش میکروسکوپی یا MESA : در این روش با میکروسکوپ ، لوله اپیدیدیم را بزرگنمایی میکنند و اسپرم ها را شناسایی کرده و بیرون می کشند. در این رش میتواند به بیشترین میزان اسپرم دست پیدا کرد.

مراقبت های بعد از درمان انسداد لوله منی

- دوره بهبود بعد از درمان معمولا کوتاه و سریع است.

- ساپورت ورزشی مخصوص آلت بپوشید.

- بعد از 24 ساعت پانسمان روی آلت را بردارید.

- احتمالا بتوانید بعد از برداشتن پانسمان دوش بگیرید.

- تا سه روز بعد از محافظ مخصوص بیضه استفاده کنید.

- شب و روز بعد از جراحی از کمپرس سرد برای کاهش تورم استفاده کنید.

- بعد از 5 روز می تواند ناحیه زیر بیضه را کمپرس گرم مرطوب بگذارید یا حمام گرم بروید.

- مصرف استامینوفن یا بروفن با دوز بالا برای کنترل  درد 2 – 3 روز بعد از جراحی کافی است.

- در صورت نیاز بخیه های قابل جذب استفاده می شود که بعد از 2 – 3 هفته کاملا جذب می شوند.

- بعد از جراحی بهتر است از غذاهای نرم مثل سوپ و آبگوشت میل کنید که هضمشان ساده است و باعث یبوست نمی شوند.

- مایعات زیاد مصرف کنید.

- بعد از 48 ساعت اگر احساس بهتری داشتید میتوانید فعالیت های عادی با فشار کم را شروع کنید.

- هر فعالیتی که باعث بروز درد یا ناراحتی می شود را به تعویق بیندازید.

- تا یک هفته از انجام فعالیت های سنگین و دویدن اجتناب کنید.

- تا چهار روز نباید در رابطه جنسی دخول انجام دهید.