مصرف خودسرانه پروتئین چه تبعاتی برای بدن دارد؟

گلاله اصغری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، نمایه توده بدنی یا BMI را شاخصی برای تشخیص وضعیت وزنی افراد برشمرد و گفت: نمایه توده بدنی یا BMI حاصل تقسیم وزن فرد برحسب کیلوگرم بر مجذور قد وی بر حسب متر است که اگر در بازه ۱۸.۵ تا ۲۵ قرار داشته باشد فرد دارای وزن مناسب بوده و در طیف سلامت قرار دارد.

وی افزود: در صورتی که BMI بالای ۲۵ باشد، فرد دچار اضافه وزن و اگر زیر ۱۸.۵ باشد دچار کم وزنی است.

این دکترای تغذیه به افرادی که از کم وزنی رنج می‌برند توصیه کرد برای پیگیری به متخصص تغذیه مراجعه کنند و به هیچ عنوان راهکارهایی را که توسط افراد غیر متخصص پیشنهاد می‌شود برای افزایش وزن اجرا نکنند.

به گفته وی، کم وزنی می‌تواند ارثی باشد و والدینی که دارای وزن پایین هستند ممکن است دارای فرزندانی با وزن پایین باشند البته این موضوع در مورد چاقی و اضافه وزن نیز مصداق دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: اگر فردی قبلاً دارای وزن مناسبی بوده و هم اکنون دچار کاهش وزن شده است باید دلایل این تغییر حتماً مورد بررسی قرار گیرد و اگر از نظر پزشکی مبتلا به بیماری نباشد باید میزان دریافت‌های غذایی وی بررسی شود.

وی وضعیت روحی روانی فرد را یکی از عوامل مؤثر بر کم وزنی و کاهش اشتها و دریافت‌های غذایی عنوان کرد که در صورت درمان و اصلاح وضعیت روحی روانی و سایکولوژیک اشتهای فرد نیز بهبود می‌یابد.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه برخی افراد به دلیل عدم دریافت مواد غذایی کافی به مدت طولانی، دچار کم وزنی می‌شوند خاطرنشان کرد: در این افراد کمبود مواد مغذی به ویژه ویتامین‌های گروه ب کاهش اشتها را در پی دارد که تجویز مولتی ویتامین‌ها به خصوص ویتامین‌های گروه ب می‌تواند سودمند باشد.

اصغری به افرادی که از کم وزنی رنج می‌برند توصیه کرد برای بررسی‌های بیشتر به متخصص تغذیه مراجعه کنند و گفت: متخصص تغذیه در ابتدا به بررسی برنامه غذایی روزانه این فرد پرداخته و میزان دریافت‌های وی را با استانداردها مقایسه می‌کند.

به گفته وی، گاهی اوقات این صرفاً قضاوت شخصی فرد است که غذای کمی دریافت می‌کند در حالی که بررسی متخصص تغذیه حاکی از آن است که از نظر تغذیه‌ای دریافت کافی داشته و کاملاً سالم است. بنابراین اگر حداقل دریافت میزان مورد نیاز از گروه‌های غذایی را داشته باشیم و کالری مورد نیاز خود را دریافت کنیم از نظر تغذیه‌ای کفایت می‌کند و سالم هستیم.

اصغری خاطرنشان کرد: پس از بررسی برنامه غذایی روزانه فرد، رژیم غذایی مناسب توسط متخصص تغذیه توصیه می‌شود به نحوی که حداقل‌های گروه‌های غذایی را حتماً دریافت کند.

مهم‌ترین راهکارهای مؤثر در افزایش اشتها به ویژه در کودکان

دکترای تغذیه و رژیم درمانی، شکل ظاهری غذا را یکی از مهم‌ترین راهکارهای مؤثر در افزایش اشتها به ویژه در کودکان کم وزن و بی‌اشتها عنوان کرد و افزود: در صورتی که شکل ظاهری و چیدمان، طعم، بو، رنگ و مزه غذا جذابیت داشته باشد، انگیزه فرد برای خوردن آن افزایش می‌یابد. بنابراین استفاده از تزئینات متنوع و مواد غذایی و سبزی‌ها و میوه‌های رنگی در چیدمان غذا برای ترغیب بچه‌های بی‌اشتها و کم وزن مؤثر است.

وی استفاده از غذاهای کم حجم و پرکالری نظیر سالاد الویه و شیک‌ها را که دارای مقادیر مناسبی از پروتئین و نشاسته و چربی هستند به این افراد توصیه کرد.

این متخصص تغذیه، شیک‌ها را با توجه به ترکیب شیر با انواع میوه‌ها به همراه انواع مغزها منبع پروتئینی کلسیمی و منیزیم خوب و یک میان وعده مناسب برای کودکان عنوان کرد.

این دکترای تغذیه به افراد کم وزن هشدار داد از عمل به توصیه‌های افراد غیرمتخصص برای افزایش وزن پرهیز کنند و گفت: برخی جوانان برای افزایش وزن به توصیه عوام به انجام ورزش‌های قدرتی در باشگاه‌ها و مصرف مقادیر بسیار زیاد پروتئین مبادرت می‌کنند اما این راهکار مناسبی برای افزایش وزن نیست.

وی با تاکید بر سقف مشخص پروتئین مصرفی در رژیم غذایی روزانه افراد خاطرنشان کرد: میزان نیاز فرد به پروتئین بر اساس سن، جنس، وزن و فعالیت بدنی وی در رژیم غذایی محاسبه و تعیین می‌شود. باید توجه داشت که دریافت پروتئین اضافی باعث افزایش عملکرد و کارکرد کلیه و کبد شده و آسیب‌های جدی کلیوی و کبدی را در درازمدت در پی خواهد داشت.

این متخصص تغذیه با توصیه به ریزه خواری در این افراد گفت: افراد کم وزن و بی اشتها معمولاً تحمل حجم غذای بالا در یک وعده را ندارند بنابراین باید وعده‌های غذایی خود را کم حجم و با تعدد بیشتر برنامه ریزی کنند. به طور مثال شام خود را در دو وعده به فاصله یک ساعت مصرف کنند. بر اساس این برنامه افراد مذکور در تمام طول روز در حال خوردن هستند.