توصیه های عالی برای افرادی که مجبورند زیرآفتاب کار می کنند
یکی از مشکلات شایع افرادی که زیر نور خورشید کار میکنند بروز لکههای آفتابی است.
به عنوان مثال شاید در بعضی از موتور سواران، تاکسیرانان و یا رانندهها لکههای قهوه ای رنگ روی دست و صورت دیده شود که بعضی از آنها بسیار بزرگ است. لکههای خال مانند قهوه ای که بر روی صورت، دست و گردن و به طور کلی نقاط در معرض تابش نور خورشید، دیده میشود به نام لنتیگوی آفتابی یا Senile Lentigo معروف است.
دکتر محمدعلی نیلفروش زاده، رییس انجمن متخصصین پوست ایران میگوید: معمولا ۳ نوع ضایعه موضعی هیپرپیگمانته در سفید پوستان شایع است که عبارتند از کک مک، لنتیگوی جوانی و لنتیگوی آفتابی که هر ۳ نوع ضایعات از نظر اندازه، نحوه توزیع و نمای بالینی شبیه یکدیگرند، اما از نظر سن شروع، سیر بالینی و ارتباط با نور آفتاب با یکدیگر متفاوت هستند. لنتیگوهای آفتابی لکههای قهوهای یا خرمایی رنگ هستند که در نواحی باز پوست بدن پدید میآید که نتیجه سالها برخورد با آفتاب است. سلولهای سازنده رنگدانه در این نواحی فعالتر میشوند. در عین حال که این لکهها شبیه خال هستند، خیلی بزرگ و نا منظمترند و رنگشان تیرهتر و نابرابر است.
وی ادامه میدهد: لکهها عموما به نام لکههای سنی یا خالهای سنی نامیده میشود، زیرا با بالا رفتن سن پدید میآیند. در ابتدای ظهور اندازه آنها کمتر از mm5 است. سطح ضایعات هم سطح یا کمی فرو رفته است و امکان دارد با چین و چروک پوست از یکدیگر جدا شده باشند. ضایعات کهنهتر معمولا قهوهای تیره یا قهوه ای سیاه هستند. این ضایعات بهتدریج بزرگتر و بیشتر میشوند. اگرچه این لکهها در عوام به لکههای کبدی معروفند، اما هیچ گونه تظاهری از یک بیماری داخلی نیستند. با افزایش سن، تعداد و اندازه آنها بیشتر میشود و تقریبا ۷۵% افراد سفید پوست با سن بیشتر از ۶۰ سال یک یا چند عدد از این ضایعات را دارند.
لنتیگوها ممکن است ظاهر لکه لکهای داشته باشند، ولی کنارههای آنها باید کاملا واضح و مشخص باشد. این ضایعات غالبا بدون علامت هستند، ولی ممکن است از نظر زیبایی ظاهری مایه نگرانی بیمار شوند.
متخصص پوست، مو و زیبایی عنوان میکند: بهترین روش پیشگیری از لنتیگوهای آفتابی، محافظت از پوست در برابر آفتاب است که با اقداماتی نظیر اجتناب از آفتاب، پوشیدن کلاه و لباسهای مناسب و استفاده از ضد آفتاب انجام میشود. برای جلوگیری از پیدایش بیشتر لکهها هنگام خروج از منزل باید پوست را با ضد آفتاب با SPF 15 یا بیشتر حفاظت کرد. نکته مهم در درمان این ضایعات خصوصا در مورد شاغلین خاص مثل باغبانان، کشاورزان، رانندهها یا موتورسواران و … این است که هر لنتیگویی که دارای ناحیه موضعی از افزایش یا کاهش رنگدانه باشد و کنارههایش نامنظم شود و یا به صورت موضعی ضخیم شود، باید بیوپسی شود.
وی درباره نکات مهمی که همه افراد به ویژه شاغلین زیر نور خورشید باید بدانند نیز میگوید: آفتاب بین ساعتهای ۱۰ صبح تا دو بعدازظهر از هر وقت دیگری شدیدتر است. بنابراین باید طوری برنامهریزی شود که اگر امکان دارد در این ساعات بیرون خروج از منزل صورت نگیرد. حداقل ۴۵ دقیقه تا نیم ساعت پیش از بیرون رفتن از خانه به مقدار کافی کرم ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵به پوست صورت و پشت دستها مالیده و یک دقیقه ماساژ داده شود تا کاملا به خورد پوست برود. کرم ضد آفتاب هر دو ساعت یک بار تجدید شود، به خصوص اگر به استخر رفته یا عرق کرده باشید. حتما پیش از تجدید کرم صورت و دستها را از باقی مانده کرم یا سایر آلودگیها پاک کنید.
وی در ادامه سخنانش توضیح میدهد: برای افرادی که زیاد عرق میکنند یا زمانی که به استخر میروند، استفاده از ضد آفتابهای ضد آب توصیه میشود. به علاوه هر چه SPF کرم ضد آفتاب بالاتر باشد محافظت آن از پوست به همان نسبت بیشتر نمیشود. مثلا کرم ضد آفتاب با SPF برابر ۱۵ حدود ۹۳ درصد از اشعه سوزاننده خورشید را دفع میکند و کرمی با SPF برابر ۳۰ حدود ۹۷ درصد. برای کودکان زیر شش ماه کرم ضد آفتاب، به هیچ وجه توصیه نمیشود. بهتر است این کودکان اصلا زیر تابش مستقیم نور خورشید قرار نگیرند. لبها هم در مقابل تابش نور خورشید بسیار حساسند و برای جلوگیری از ترک خوردن یا پوسته پوسته شدن باید مدام آنها را مرطوب کرد تا منجر به مراحل اولیه سرطان پوست نشود. محصولات ضد آفتاب مخصوص لب با SPF حداقل ۱۵ استفاده و هر دو ساعت یک بار تجدید شود.
وی توصیه میکند: خانمها در روزهای گرم تابستان کمتر آرایش کنند. آرایش غلیظ در آفتاب داغ به راه میافتد و هم روی پوست لکه ایجاد و هم منافذ پوست را مسدود میکند. همانطور که اشعه تند آفتاب تابستان پوست را دچار خشکی، چروک یا لکه میکند، به چشم هم آسیب میرساند و بینایی را تحت تاثیر قرار میدهد. حتی ممکن است باعث آب مروارید هم بشود. برای جلوگیری از چنین زیانهایی، استفاده از عینک آفتابی در تمام فصول سال به خصوص تابستان ضروری است. عینک آفتابی حتی از کنتاکت لنزهای جاذب UV هم که به تازگی به بازار عرضه شدهاند عملکرد بهتری دارند. در انتخاب عینک آفتابی به برچسب UV-A یا UV-B برابر با ۹۹ یا ۱۰۰ دقت کنید.
رییس مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی می گوید: عینکی انتخاب شود که تمام ناحیه چشم و پلکها را بپوشاند و تا حد امکان از گوشه و کنار آن نور خورشید به چشم نرسد. مهمترین نکته در انتخاب عینک محافظت چشم در برابر اشعه مضر UV است، در حالی که خیلی از عینکها تحت تاثیر مد یا مارک به خصوص یا استحکام بالا قیمت بیشتری دارند و لزوما محافظت UV کاملی ندارند. حتی تیره بودن رنگ شیشه هم لزوما محافظت در برابر UV را افزایش نمیدهد. محافظت UV عینک آفتابی در اثر پوشش شیمیایی خاصی ایجاد میشود که به شیشه آن میزنند. به طور کلی بهتر است در فصل تابستان از لباسهای آستین بلند و شلوارهای بلند استفاده شود. اولین خط دفاعی در برابر اشعه مضر آفتاب لباس است. SPF (فاکتور محافظت در برابر آفتاب) بسیاری از لباسها بین ۵ تا ۹ است. لباسهای نخی با بافت فشرده از پوست بیشتر محافظت میکنند.