آیا مصرف زیاد شکر خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد؟
بررسی ارتباط بین قند و رشد سلول‌های سرطانی.
این سوال که «آیا شکر باعث سرطان می‌شود؟» یا «آیا قند، سلول‌های سرطانی را تغذیه می‌کند؟» یکی از رایج‌ترین سوالات در حوزه تغذیه و سرطان است. در حالی که ارتباط مستقیم و ساده‌ای بین مصرف شکر و ابتلا به سرطان وجود ندارد، شواهد علمی نشان می‌دهند که مصرف زیاد شکر می‌تواند به طور غیرمستقیم خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهد. در این مقاله به بررسی دقیق این موضوع می‌پردازیم.
شکر چیست؟
شکر، اصطلاحی کلی برای کربوهیدرات‌های ساده است که طعم شیرین دارند. انواع مختلفی از شکر وجود دارد، از جمله گلوکز، فروکتوز، ساکارز (شکر معمولی) و غیره. بدن از کربوهیدرات‌ها، از جمله شکرها، برای تولید انرژی استفاده می‌کند.
ارتباط بین شکر و سرطان به صورت مستقیم نیست:
مهم است بدانیم که شکر به خودی خود یک ماده سرطان‌زا نیست، به این معنی که مستقیماً باعث ایجاد سرطان نمی‌شود. هیچ مطالعه‌ای نشان نداده است که مصرف شکر به تنهایی باعث جهش سلولی و ایجاد تومور شود. سلول‌های سرطانی، مانند سلول‌های سالم، برای رشد و تکثیر به انرژی نیاز دارند و می‌توانند از منابع مختلفی از جمله گلوکز (قند خون) برای این منظور استفاده کنند. اما این بدان معنا نیست که مصرف شکر مستقیماً سلول‌های سرطانی را تغذیه می‌کند و باعث رشد آن‌ها می‌شود. سلول‌های سالم نیز به گلوکز نیاز دارند و محدود کردن شدید مصرف قند می‌تواند برای آن‌ها مضر باشد.
چگونه مصرف زیاد شکر به طور غیرمستقیم خطر سرطان را افزایش می‌دهد؟
مصرف زیاد شکر می‌تواند از راه‌های زیر خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد:
چاقی و اضافه وزن: مصرف بیش از حد شکر، به ویژه قندهای افزوده در نوشیدنی‌ها و غذاهای فرآوری شده، می‌تواند منجر به افزایش وزن و چاقی شود. چاقی خود یک عامل خطر مهم برای انواع مختلف سرطان از جمله سرطان‌های روده بزرگ، سینه (بعد از یائسگی)، رحم، کلیه و مری است. چاقی با ایجاد التهاب مزمن در بدن، تغییرات هورمونی و افزایش سطح انسولین مرتبط است که همگی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
مقاومت به انسولین: مصرف زیاد شکر می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین شود، وضعیتی که در آن بدن به درستی به انسولین پاسخ نمی‌دهد. مقاومت به انسولین با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها، به ویژه سرطان روده بزرگ و کبد، مرتبط است. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می‌کند و مقاومت به آن باعث افزایش سطح انسولین در خون می‌شود که می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را تحریک کند.
التهاب مزمن: مصرف زیاد شکر می‌تواند باعث افزایش سطح التهاب در بدن شود. التهاب مزمن با آسیب به DNA و افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است.
تأثیر بر هورمون‌ها: مصرف زیاد قند می‌تواند بر سطح هورمون‌هایی مانند انسولین و فاکتور رشد شبه انسولین ۱ (IGF-1) تأثیر بگذارد که می‌توانند در رشد سلول‌های سرطانی نقش داشته باشند.
چه مقدار شکر زیاد است؟
میزان مصرف مجاز شکر برای هر فرد متفاوت است و به عواملی مانند سن، جنسیت، سطح فعالیت بدنی و وضعیت سلامتی بستگی دارد. با این حال، به طور کلی توصیه می‌شود مصرف قندهای افزوده را تا حد امکان محدود کنید. قندهای افزوده، قندهایی هستند که به طور مصنوعی به غذاها و نوشیدنی‌ها اضافه می‌شوند.
توصیه‌ها:
مصرف نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه‌ها، آبمیوه‌های صنعتی و نوشیدنی‌های انرژی‌زا را کاهش دهید.
غذاهای فرآوری شده مانند کیک‌ها، شیرینی‌ها، بیسکویت‌ها و فست فودها را محدود کنید.
برچسب مواد غذایی را به دقت بخوانید و به دنبال کلماتی مانند "شکر"، "گلوکز"، "فروکتوز"، "ساکارز" و "شربت ذرت با فروکتوز بالا" باشید.
به جای قندهای تصفیه شده، از منابع طبیعی قند مانند میوه‌ها و سبزیجات استفاده کنید.
نتیجه‌گیری:
مصرف زیاد شکر به طور مستقیم باعث سرطان نمی‌شود، اما می‌تواند از طریق افزایش وزن، مقاومت به انسولین، التهاب و تأثیر بر هورمون‌ها، خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهد. بنابراین، محدود کردن مصرف قندهای افزوده و داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، به عنوان بخشی از یک سبک زندگی سالم، برای کاهش خطر ابتلا به سرطان و حفظ سلامت کلی بدن توصیه می‌شود. به یاد داشته باشید که برای دریافت توصیه‌های شخصی در مورد رژیم غذایی خود با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
