آیا مصرف زیاد نمک می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند؟
مصرف زیاد نمک می‌تواند فشار زیادی به کلیه‌ها وارد کند و خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی را افزایش دهد.
مصرف نمک یکی از جنبه‌های مهم تغذیه است که تأثیر قابل توجهی بر سلامت بدن، به ویژه کلیه‌ها دارد. در حالی که بدن به مقدار مشخصی سدیم (ماده‌ی اصلی نمک) برای عملکرد صحیح نیاز دارد، مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای کلیه‌ها شود.
کلیه‌ها نقش حیاتی در تنظیم تعادل مایعات و الکترولیت‌ها در بدن، از جمله سدیم، ایفا می‌کنند. وقتی نمک زیادی مصرف می‌کنیم، بدن برای حفظ تعادل مایعات، آب بیشتری را در خود نگه می‌دارد. این امر حجم خون را افزایش می‌دهد و در نتیجه فشار بیشتری به کلیه‌ها وارد می‌کند.
چگونه مصرف زیاد نمک به کلیه‌ها آسیب می‌رساند؟
افزایش فشار خون: مصرف زیاد نمک یکی از عوامل اصلی افزایش فشار خون است. فشار خون بالا به مرور زمان می‌تواند به رگ‌های خونی کلیه‌ها آسیب برساند و عملکرد آنها را مختل کند. این آسیب می‌تواند منجر به بیماری مزمن کلیوی (CKD) شود.
افزایش پروتئین در ادرار (پروتئینوری): آسیب به کلیه‌ها می‌تواند باعث نشت پروتئین به داخل ادرار شود. وجود پروتئین در ادرار (پروتئینوری) یکی از نشانه‌های اولیه‌ی بیماری کلیوی است.
تشکیل سنگ کلیه: مصرف زیاد نمک می‌تواند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد. نمک زیاد باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار می‌شود و این امر می‌تواند به تشکیل سنگ‌های کلیوی کلسیمی منجر شود.
کاهش عملکرد کلیه: فشار خون بالا و سایر عوامل ناشی از مصرف زیاد نمک می‌توانند به تدریج عملکرد کلیه‌ها را کاهش دهند و در نهایت منجر به نارسایی کلیه شوند.
چه مقدار نمک زیاد محسوب می‌شود؟
سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می‌کند که بزرگسالان کمتر از ۵ گرم نمک در روز مصرف کنند (معادل حدود یک قاشق چایخوری). با این حال، بسیاری از افراد به طور متوسط بسیار بیشتر از این مقدار نمک مصرف می‌کنند. بخش عمده‌ای از نمک مصرفی ما از غذاهای فرآوری شده، غذاهای آماده و رستورانی تأمین می‌شود.
نشانه‌های آسیب کلیه ناشی از مصرف زیاد نمک:
در مراحل اولیه، آسیب کلیه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. با پیشرفت بیماری، ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
تورم پاها، مچ پا و اطراف چشم
خستگی
کاهش اشتها
مشکلات خواب
تکرر ادرار، به خصوص در شب
ادرار کف آلود
فشار خون بالا
چگونه مصرف نمک را کاهش دهیم؟
کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده: غذاهای فرآوری شده، کنسروها، فست فودها و تنقلات شور حاوی مقادیر زیادی نمک هستند.
استفاده از چاشنی‌های طبیعی: به جای نمک، از ادویه‌ها، سبزیجات معطر، آبلیمو و سرکه برای طعم‌دهی به غذاها استفاده کنید.
بررسی برچسب مواد غذایی: هنگام خرید مواد غذایی، به میزان سدیم موجود در آنها توجه کنید و محصولاتی با سدیم کمتر را انتخاب کنید.
پخت غذا در خانه: با پخت غذا در خانه، می‌توانید میزان نمک مصرفی خود را کنترل کنید.
اجتناب از افزودن نمک به غذا سر سفره: از قرار دادن نمکدان بر روی سفره خودداری کنید.
اهمیت مشاوره با پزشک:
اگر نگران سلامت کلیه‌های خود هستید یا علائمی از مشکلات کلیوی دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند با انجام آزمایش‌های لازم، وضعیت کلیه‌های شما را بررسی کند و توصیه‌های لازم را ارائه دهد.
منابع:
نمک موجب بروز اختلالات کلیوی می شود | سازمان تدارکات پزشکی جمعیت
متخصص تغذیه: مصرف زیاد مواد پروتئینی و نمک به کلیه‌ها آسیب می زند
عوارض مصرف زیاد نمک - پایگاه خبری و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل(وبدا)
این اطلاعات صرفاً جهت اطلاع رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی حرفه‌ای در نظر گرفته شود. همیشه برای تشخیص و درمان هرگونه مشکل پزشکی با پزشک خود مشورت کنید.
