مرگ ناگهانی در خواب چیست؟ | چرا بعضی‌ها می‌خوابند و دیگر بیدار نمی‌شوند؟
هر شب هزاران نفر در سراسر جهان روی بالین خود می‌خوابند و فردا صبح دوباره چشم باز می‌کنند. اما گاهی اوقات، فردی که شب قبل طبق معمول به پتو می‌رود، دیگر بیدار نمی‌شود.
این موضوع، همواره سوالاتی را در ذهن ایجاد کرده است: چرا بعضی افراد در حین خواب فوت می‌کنند؟ آیا همه خواب‌ها منجر به بیداری می‌شوند؟ و مهم‌تر از همه: آیا این اتفاق قابل پیشگیری است؟
در این مقاله به دنبال پاسخ علمی و منطقی به این سوالات هستیم.
مرگ ناگهانی در خواب چیست؟
مرگ ناگهانی در خواب به معنای فوت غیرمنتظره فرد در حالی که در خواب است یا در ساعت‌های اولیه بیداری است. این نوع مرگ اغلب بدون هشدار قبلی اتفاق می‌افتد و خانواده‌ها و دوستان را شوکه می‌کند.
بر اساس آمار، حدود ۱ درصد مرگ‌های ناگهانی در جوامع توسعه‌یافته، مربوط به مرگ در خواب است — البته رقم واقعی ممکن است بیشتر باشد.
علل اصلی مرگ در خواب
1. مشکلات قلبی
شایع‌ترین دلیل مرگ ناگهانی در خواب، مشکلات قلبی است. به خصوص:
آریتمی قلبی: اختلال در ضربان قلب که باعث می‌شود قلب متوقف شود.
احتشاء میوکارد (سکته قلبی): انسداد در رگ‌های خونی قلب که منجر به مرگ ناگهانی می‌شود.
کاردیومیوپاتی: بیماری عضله قلب که در افراد جوان و حتی ورزشکاران می‌تواند رخ دهد و بدون علامت باشد.
بیشتر این اتفاق‌ها در افرادی رخ می‌دهند که سابقه بیماری قبلی را تشخیص نداده‌اند.
2. مشکلات تنفسی
بیهوشی ناشی از نقص تنفس می‌تواند منجر به کمبود اکسیژن در مغز شود و باعث مرگ شود. این امر گاهی در افرادی دیده می‌شود که:
آپنه خواب دارند
معتاد به مواد مخدر ریلکس‌کننده تنفسی مثل اویی مورفینی هستند
در حالت سرخود به خواب می‌روند (مانند افراد تحت تأثیر الکل)
3. سکته مغزی
گاهی یک لخته خون یا پارگی عروق مغزی باعث می‌شود مغز دیگر نتواند عملکرد خود را حفظ کند. این اتفاق می‌تواند در هر سنی رخ دهد.
4. اختلالات ژنتیکی
برخی افراد به دلیل مواردی مثل سندرم QT بلند، سندرم Brugada یا مرگ ناگهانی شب در بزرگسالان (SADS) در معرض خطر بالایی برای مرگ در خواب هستند. این وضعیت‌ها معمولاً بدون تست‌های ویژه تشخیص داده نمی‌شوند.
چطور می‌فهمیم که یک فوت در خواب طبیعی بوده یا نه؟
پس از یک فوت ناگهانی در خواب، اتوپسی و بررسی دقیق علت مرگ انجام می‌شود. در برخی موارد، هیچ علت مشخصی پیدا نمی‌شود که به آن مرگ ناگهانی غیر منتظره و غیرقابل توضیح در خواب (SUDEP) یا در موارد قلبی، مرگ ناگهانی قلبی (Sudden Cardiac Death) می‌گویند.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
اگرچه هر کسی ممکن است در خواب فوت کند، ولی برخی افراد در معرض خطر بیشتری هستند:
کسانی که سابقه بیماری‌های قلبی در خانواده دارند
افراد مبتلا به فشار خون بالا، دیابت یا چربی خون بالا
افرادی که زندگی خود را پر از استرس، کم‌تحرکی و رژیم غذایی ناسالم می‌کنند
مصرف‌کنندگان مواد مخدر و الکل به صورت مداوم
چطور می‌شود از مرگ ناگهانی در خواب جلوگیری کرد؟
اگرچه هیچ روشی ۱۰۰٪ ضمانت‌کننده نیست، ولی با اتخاذ برخی اقدامات می‌توان خطر را کاهش داد:
معاینات دوره‌ای قلب و عروق
پیگیری مشکلات خواب (مانند خواب‌پریشی و آپنه)
پرهیز از مصرف الکل و سیگار
ورزش منظم و سبک زندگی فعال
پرهیز از خستگی شدید و استرس مداوم
جمع‌بندی
مرگ در خواب، اگرچه در ظاهر بی‌درد و ناگهانی به نظر می‌رسد، اما در واقع نتیجه یک فرایند زیستی و گاهی قابل پیش‌بینی است. بسیاری از این اتفاق‌ها ناشی از مشکلات قلبی یا تنفسی هستند که ممکن است فرد حتی از وجود آنها بی‌اطلاع باشد.
بنابراین، بهترین راه پیشگیری از چنین مرگ‌هایی، مراقبت از سلامت جسمی و روحی در تمام طول زندگی است.
اگر می‌خواهید این مقاله را در قالب یک پست اینستاگرامی ، تصویری انفوگرافیک ، پادکست یا مطلب تخصصی پزشکی درآورم، فقط کافی است بفرمایید تا به بهترین شکل ممکن برای شما تهیه کنم.
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
