عوامل تهدیدکننده باروری مردان را بشناسید

به گزارش فرتاک نیوز، دکتر ناصر امیرجنتی عضو هیأت علمی و دانشیار پژوهشگاه ابن سینا می‌گوید: مصرف مشروبات الکلی، دشمن ناباروی مردان می‌باشد. همانطوری که همه مردان الکلی مبتلا به هپاتیت و سیروز نمی‌شوند، همگی دچار ناباروری نمی‌شوند که احتمالا به دلیل پلی مورفیسم ژنی (حالت‌های مختلف بیان ژن) مربوط به آنزیم‌های خاص می‌باشد. مشروبات الکلی پارامترهای اسپرم و نیز بافت بیضه را مورد هدف قرار می‌دهد. با قطع مصرف آن به مدت ۳ ماه، تمامی اختلالات ذکر شده به طور کامل برگشت پذیر خواهد بود.

وی ادامه می‌دهد: الکل باعث کاهش حجم مایع منی، اختلال در شکل طبیعی اسپرم و نیز افزایش سلول‌های التهابی (گلبول های سفید) در مایع منی می‌شود. الکل با تاثیر هورمونی باعث کاهش هورمون مردانه تستوسترون، بدون افزایش هورمون‌های هیپوفیزیLH و FSH  می‌شود. از طرف دیگر با افزایش فعالیت آروماتاز باعث افزایش هورمون استروژن در مردان می‌شود. اختلالات هورمونی ذکر شده (کاهش تستوسترون و افزایش استروژن) باعث کاهش میل جنسی، کاهش نعوظ و در نهایت ناتوانی جنسی خواهد شد. بدین ترتیب مشروبات الکلی از یک طرف با ایجاد ناتوانی جنسی و از طرف دیگر با ایجاد اختلالات مایع منی می‌تواند باروری مردان را تهدید کند.

جراح و متخصص کلیه و مجاری ادرار چنین عنوان می‌کند: استعمال دخانیات از آن جهت که شیوع خیلی زیادی دارد و به دلیل سهولت در پیشگیری و عدم مصرف آن از طرف افراد و در نتیجه پیشگیری از عواقب آن، اهمیت بهداشتی بالایی دارد. با مصرف سیگار بیش از هفت هزار ماده شیمیایی در سر تا سر بدن و ارگان‌هایش پخش می شود و عواقبی از قبیل بیماری‌های قلبی، عروقی، تنفسی، سرطان ریه مثانه، کلیه، مری، پانکراس، معده و در نهایت سلامت تولید مثلی فرد را تهدید می‌کند. سیگار با اثرات تخریبی روی اسپرم و تغییرات هورمون‌های جنسی، مردی که از لحاظ باروری و اسپرموگرام در مرز قرار دارد را به حیطه  ناباروری می‌کشاند.

طبق گفته وی، فرد سیگاری نابارور، با قطع آن ممکن است از فضای ناباروری خارج و نیاز به درمان‌های کمک باروری در همسرش منتفی می‌شود و طبیعی صاحب فرزند شوند. برای حذف اثرات مخرب سیگار، بایستی حداقل ۳ ماه از استعمال آن اجتناب شود. سیگار تقریبا تمامی پارامترهای اسپرم را تحت تاثیر قرار می‌دهد از جمله حجم مایع منی، تعداد و غلظت اسپرم، درصد اسپرم‌های متحرک و درصد اسپرم‌های طبیعی که موارد فوق را با کاهش مواجه می‌کند. با سیگار میزان شکست دی – ان- آ اسپرم نیز افزایش می‌یابد. اثرات مخرب سیگار وابسته به دوز بوده و افرادی که تعداد نخ‌های بیشتری مصرف نمی‌کنند در معرض اثرات تخریبی بیشتر قرار دارند. اما افرادی که سیگاری سبک هستند هم در معرض این عوارض هستند.

دکتر امیرجنتی بیان می‌کند: با استعمال سیگار توسط یک مرد، همسر و حتی فرزند به دنیا نیامده‌اش هم دچار عوارض آن می‌شوند. به عنوان مثال اگر جنین پسر باشد، پس از تولد و در سنین باروری‌اش اندازه بیضه کوچکتر، درصد اسپرم‌های متحرک کمتر و در نهایت باروری‌اش مورد تهدید قرار  خواهد گرفت. افزایش خطر اختلالات مادرزادی و حتی سرطان در فرزندان مردان سیگاری مطرح می‌باشد. همسر مرد سیگاری حاملگی کمتری داشته و حتی میزان موفقیت روش‌های کمک بارداری وی کاهش می‌یابد. تعداد تخمک و میزان لانه‌گزینی در وی کاهش می یابد، میزان سقط، زایمان زودرس و حاملگی خارج رحمی افزایش می‌یابد. استعمال سیگار باعث اختلال نعوظ در مردان خواهد شد و از این طریق نیز ممکن است باروری مورد تهدید واقع شود.

این ارولوژیست-آندرولوژیست در ادامه سخنانش توضیح می‌دهد: آلودگی هوا می‌تواند موجب کاهش پارامترهای اسپرم و در نهایت ناباروری مردان شود. در دهه‌های اخیر پارامترهای اسپرم دچار کاهش فاحش شده و میزان ناباروری از ۳% سی سال قبل به ۲۰% کاهش پیدا کرده است. در نیمی از موارد ناباروری مردان، علت قابل شناسایی نمی‌باشد و به نظر می‌رسد عوامل محیطی و آلوده کننده و سبک زندگی در آن نقش داشته باشند. چگونگی عمل آلودگی هوا در بروز ناباروری کاملا روشن نمی‌باشند، اما این آلوده‌کننده‌ها می‌توانند در مایعات بدن نظیر خون، ادرار و مایع منی تجمع یافته و با تاثیر روی محور تولید مثلی که یک مسیر هورمونی می‌باشند، اختلال ایجاد می‌کنند.

بر اساس این گزارش و طبق گفته عضو هیأت علمی و دانشیار پژوهشگاه ابن سینا، از جمله این مواد آسیب‌رسان می‌توان به سرب، کادمیوم و جیوه اشاره کرد. هر چند دیده شده که در معرض آلودگی هوا بودن به مدت ۳-۲ ماه باعث کاهش تحرک اسپرم می‌شود، هر چه سن تماس پایین تر باشد و فرد مدت بیشتری در معرض آن باشد، آسیب جدی‌تر خواهد بود. آلودگی هوا باعث کاهش تعداد و غلظت اسپرم، کاهش تحرک اسپرم و کاهش درصد اسپرم طبیعی می‌شود و شکست دی- ان- آ اسپرم افزایش پیدا می‌کند. تمامی اختلالات ذکر شده در صورت حذف شرایط نامساعد، برگشت‌پذیر خواهند بود. گاه استفاده از ماسک‌های فیلتردار مشکل را کمتر خواهد کرد.