چرا درد، تب و التهاب شب‌ها تشدید می‌شود؟
برای بسیاری از بیماران این سوال مطرح است که علت تشدید تب و درد در طول شب چیست؟ شاید این سوال، سوال شما هم باشد. واقعیت این است که اگرچه بیماری زمان و مکان و وقت و بی‌وقت نمی‌شناسد، اما بعضی دردها و بیماری‌ها در طول شب (در مقایسه با روز) تشدید می‌شوند. متخصصان رشته‌های مختلف درباره علت این موضوع توضیح می دهند.
دکتر شهلا ابوالقاسمی، فوق‌تخصص روماتولوژی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی
از نظر علمی معمولا بیماری‌های التهابی هنگام شب کمی بیشتر تظاهر می‌کنند. اغلب انسان‌ها در ساعات تاریک هوا، در حال استراحت هستند پس بدن حرکت کمتری دارد و تخلیه عروق و لنف هم به آرامی صورت می‌گیرد. بهترین مثال، درباره بیماران مبتلا به روماتیسم و آرتروز است. بیماران مبتلا به روماتیسم‌ها روزها درد ندارند ولی شب‌ها از شدت درد نمی‌توانند بخوابند. علت اصلی این ماجرا، پرخونی و ایستایی جریان عروقی یا لنفی ناشی از بی‌حرکتی اعضای است که باعث می‌شود فاکتورهای التهابی در بافت توقف کنند و آهسته‌تر از محل التهاب خارج شوند. مثال دیگر درباره بیماران مبتلا به آرتروز است. این بیماران صبح هنگام قادر نیستند حرکت کنند و اندام‌هایشان خشک است و حرکت بسیار تدریجی دارند. علت حرکت تدریجی به جریان افتادن خون و لنف است و برای حرکت بیمار جریان خون و لنف باید عوامل التهابی را مانند یک رودخانه بشوید و از محل دور کند. اما شدت یافتن بیماری در شب را نمی‌توان یک قانون کلی دانست زیرا عکس این موضوع هم اتفاق می‌افتد. مثلا احساس درد در اختلالات مکانیکال یا عضوی، با حرکت بیمار رابطه مستقیم دارد. رباطی که پاره شده با حرکت فیزیکی بیمار درد شدیدی می‌یابد. پس طبیعی است شب‌ها که بیمار بی‌حرکت است دردی نداشته باشد و روزها درد شدت یابد.
تشدید تب در شب
دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
هر انسانی در طول زندگی چندین بار دچار تب یا افزایش دمای بدن شده است. وجود یک بار سرماخوردگی یا ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی کافی است تا فرد، افزایش دمای بدن را تجربه کند. بالا رفتن دمای بدن یا همان تب به تنهایی بیماری محسوب نمی‌شود. تب فقط یک علامت هشداردهنده برای بیماران است تا از وجود بیماری در بدنشان اطلاع یابند. مرکز تنظیم دمای بدن در یک قسمت از مغز به نام غده هیپوتالاموس قرار دارد. غده هیپوتالاموس مانند ترموستات در بدن انسان عمل می‌کند و حرارت بدن را در یک درجه خاص مانند 36 یا 37 درجه نگه می‌دارد. این دما اندکی متغیر است و در ساعات اولیه صبح یعنی 5-4 صبح به کمترین میزان و در ساعات 5-4 بعدازظهر به بیشترین میزان خود می‌رسد. این اختلاف دما در عرض 12 ساعت، حدود6 دهم درجه سانتی‌گراد است. به همین دلیل در بیماری‌ها، افزایش درجه حرارت بدن انسان را خارج از این ریتم در نظر می‌گیریم. یکی از عملکردهای هیپوتالاموس این است که در واکنش به عامل بیماریزا دمای بدن را بالا می‌برد. بالارفتن دما ممکن است در طول روز و به میزان کمی وجود داشته باشد ولی زیاد شدن دمای فیزیولوژیک بدن حوالی شب باعث می‌شود که افزایش حرارت ایجادشده ناشی از عامل بیماریزا بر دمای فیزیولوژیک بدن سوار شود و بیمار به‌طور ناگهانی تغییر دمای محسوسی را احساس کند و شرایط جسمی‌اش رو به وخامت برود.
تشدید درد در شب
دکتر ایرج خسرونیا، متخصص بیماری‌های داخلی، رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران
بیماری در هر ساعتی از شبانه‌روز اتفاق می‌افتد ولی علائم بعضی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های میکروبی و ویروسی در شب‌ها بیشتر بروز می‌کند. از آنجا که جریان خون در شب‌ها آهسته‌تر می‌شود سلول‌های دفاعی در خون نیز کاهش می‌یابند و همین عامل تضعیف سیستم ایمنی می‌تواند باعث فعال‌تر شدن میکروب‌ها و ویروس‌ها در بدن شود. گاهی علائمی هم هستند که علت خاصی برای آنها یافت نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین آنها دردهای شبانه است. دردی که احتمالا ریشه در بعضی از اختلال‌های عصبی روانی دارد. مثلا بیماری با شکایت دردهای شبانه در نقطه‌ای از بدن، به پزشک مراجعه می‌کند و در معاینات بالینی و آزمایش‌های انجام شده هیچ دلیل خاصی برای آن یافت نمی‌شود و با بررسی‌های تکمیلی یک اختلال سایکوفیزیولوژیک مطرح می‌شود یعنی بیمار دچار اختلال روان‌شناختی است که با تظاهرات جسمی توام است. این تظاهرات معمولا شب‌ها که فرد مشغول کاری نیست شدت می‌گیرد و روزها کاهش می‌یابد.
