رامبد جوان تصادف کرد؟

شامگاه گذشته شبکه‌های اجتماعی پر شد از خبری مبنی بر چپ شدن ماشین رامبد جوان، سازنده برنامه خندوانه که ویدئویی را هم به همراه داشت.

هر چند تماشای با دقت این ویدئوی کوتاه از همان ابتدا نمایشی بودن آن را ثابت می‌کند، اما برای مخاطبی که در بدو امر با خبری مبنی بر چپ شدن مجری شناخته‌شده یک برنامه تلویزیونی مواجه می‌شود و از سواد رسانه‌ای کافی هم برخوردار نیست، این اعلام آنهم بدون هیچ توضیحی، می‌تواند به اندازه‌ی کافی شوکه‌کننده باشد.

اما واقعیت این ویدئو این است که رامبد جوان مدتی است برنامه‌ی اینترنتی «جوان‌زی» را در فضای مجازی راه‌اندازی کرده است و در حال ساخت آیتم‌های این برنامه است. این برنامه هنوز پخش نشده است؛ بنابراین آنچه به عنوان خبر چپ شدن ماشین این مجری بازیگر منتشر شده، در حقیقت بخش‌هایی از این برنامه است که وی را همراه ارشا اقدسی، بدلکار نشان می‌دهد.

پخش عکس‌ها و خبرهای نادرست درباره‌ی چهره‌ها به امری روتین در فضای مجازی کشورمان بدل شده است. انتشار خبر «ماشین رامبد جوان چپ شد» هم جزو همین دست از اخبار است که ذهن مخاطب را به آسانی تحت تاثیر اشتباهات عامدانه یا سهوی تولیدکنندگان خبر قرار می‌دهد. اما چه کسی می‌تواند به مخاطب اخبار شبکه‌های اجتماعی تضمین بدهد که اطلاعات این شبکه‌ها صحیح، موثق و قابل اعتماد هستند؟

اگرچه حضور شبکه‌های اجتماعی باعث تسریع در امر اطلاع‌رسانی شده است اما از آنجا که در آنها دروازه‌بانی خبر صورت نمی‌گیرد، با حجم زیادی از اخباری مواجهیم که متأسفانه دروغ و شایعه هستند. به همین خاطر مخاطبان این رسانه‌های اجتماعی یا دچار فریب‌خوردگی می‌شوند و یا ناخواسته خودشان هم از طریق بازنشر اخبار به جریان شایعه‌پراکنی کمک می‌کنند.

بسیاری از اساتید ارتباطات بالا بردن سواد رسانه‌ای مخاطب را راهکاری برای حل این مشکل می‌دانند و معتقدند: هر چقدر بتوانیم توانایی مخاطب را در تشخیص اخبار درست افزایش بدهیم، بهتر به وظیفه‌مان عمل کرده‌ایم.

محمد صادق افراسیابی - دبیر کل همایش ملی سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی - در این زمینه با بیان آماری درباره‌ی بررسی نظر مردم درباره‌ی شبکه‌های اجتماعی گفته است: بر اساس آخرین نظرسنجی انجام شده توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، میزان عضویت شهروندان در شبکه‌های اجتماعی به این نحو بوده است که ۵۲ درصد مردم عضو شبکه‌های اجتماعی هستند و این نشان می‌دهد بیش از نیمی از مردم کشور از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند و قدرت شبکه‌های اجتماعی روز به روز در زندگی روزمره افزایش دارد.

وی افزود: در چنین شرایطی افزایش سواد رسانه‌ای مردم، مسؤولان و تولیدکنندگان محتوای دیجیتال تنها راهکار منطقی برای استفاده از فرصت‌های فضای مجازی و مصونیت از تهدیدهای این فضا است و به همین دلیل همایش ملی سواد رسانه‌ای و مسؤولیت اجتماعی طراحی شد تا سواد رسانه‌ای را به عنوان یک مسؤولیت اجتماعی عمومی معرفی کنیم.