کمدی بدون انتقاد معنا ندارد
سینمای کمدی ما جز مواردی استثنایی چندان جدی گرفته نمیشود، ضمن این که با وجود بازیگران، نویسندگان و کارگردانان خلاق و توانا در این زمینه، بیشتر مواقع فیلمهای کمدی کیفیت خیلی خوبی ندارند و انتظارات را چندان برآورده نمیکنند.
علت آن این است که به مهمترین ویژگی سینمای کمدی یعنی انتقاد بها داده نمیشود. در هیچ جای جهان، کمدی بدون انتقاد معنا ندارد. شما حتی اگر بیننده کمدیهای ایستاده یا استندآپ کمدی، چه خارجی و چه ایرانی باشید، میبینید کمدینها از موضوعی انتقاد میکنند و همین است که آن را خندهدار میکند.
حالا اگر شما در جامعهای زندگی کنید که نتوانید در فیلم و سریالها و سینمای کمدی آن راجع به هیچ چیز انتقاد کنید، یعنی این عنصر حیاتی را از کمدی بگیرید، آن وقت تماشاگر میگوید چه بیمزه و چه لوس. خب، معلوم است که چه لوس! چون موقعی یک کمدی بامزه است که من بتوانم از رفتار شما ایراد بگیرم و در یک اجرای کمیک از آن انتقاد کنم. حالا شما ممکن است چه کسی باشید؟ یک پزشک؟ نمیتوانم. یک وکیل؟ نمیتوانم. یک هنرمند؟ نمیتوانم. یک کاسب؟ نمیتوانم. شیر بییال و دم و اشکم که دید؟ این چنین شیری خدا کی آفرید؟ مثلا به بخشی از فیلمنامه ایراد میگیرند و میگویند نه دیگر، میخواهید از نیروی انتظامی ایراد بگیرید؟ از برادران فلان جا و خواهران فلان جا میخواهید ایراد بگیرید؟ نمیشود. همین میشود که من در کمدیهایم فقط از خانواده خودم حرف میزنم که چقدر ما زشتیم و فلان! چون اگر یک قدم آنورتر بروم و راجع به خالهام حرف بزنم، ممنوع کار میشوم!
امیدوارم جنبه انتقاد در همه صنوف و اقشار و افراد جامعه بالاتر برود تا کمدینها بتوانند در فیلمها و اجراهایشان، انتقادات بامزه و جذابی از ایرادات مختلف داشته باشند. این شرایط، هم مسیر سینمای کمدی را برای ساخت فیلمهایی جذاب، باکیفیت و تاثیرگذار هموارتر میکند و هم باعث جدیتر گرفته شدن این سینما از طرف تماشاگران و کارشناسان میشود.
علیرضا خمسه / بازیگر