اضطراب دیابت چیست و چطور به بیماری های روانی دچار می کند؟

نتایج تحقیق گروه تحقیقاتی در بریتانیا و جمهوری چک نشان داد کودکانی که مبتلا به دیابت نوع یک تشخیص داده می‌شوند به‌طور قابل توجهی در معرض خطر ابتلا به تعدادی از مسائل بهداشت روانی ازجمله اختلالات خلقی و اضطراب هستند. این یافته‌ها نیاز فوری به نظارت و حمایت از سلامت روانی جوانان مبتلا به دیابت نوع یک را برجسته می‌کند.

بر اساس اطلاعات موسسه خیریه بنیاد تحقیقات دیابت نوجوانان، ۸.۷ میلیون نفر در سراسر جهان، ازجمله بیش از ۴۰۰  هزار نفر در بریتانیا، با دیابت نوع یک زندگی می‌کنند. دیابت، بیماری مزمن و تهدیدکننده زندگی است که اغلب در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود و تأثیر مادام‌العمر دارد.

کودکان مبتلا به دیابت نوع یک سطوح بالاتری از پریشانی دارند، رفتارهای مشکل‌دار بیشتری از خود نشان می‌دهند و کیفیت زندگی پایین‌تری را نسبت به همسالان خود گزارش می‌دهند، و والدین کودکان مبتلا به دیابت نوع یک سطوح بالایی از پریشانی و اختلال خانواده را ثبت می‌کنند.

در حال حاضر، افراد مبتلا به دیابت نوع یک به آزمایش خون در نوک انگشت و تزریق انسولین متکی هستند، زیرا پانکراس آنان دیگر انسولین تولید نمی‌کند، اگرچه پیشرفت‌های اخیر در فناوری پانکراس مصنوعی به تغییر این مراقبت کمک می‌کند.

نتایج تحقیقات قبلی ارتباط بالقوه‌ای بین دیابت نوع یک در دوران کودکی و تعدادی از اختلالات سلامت روان در بزرگسالی را نشان داده‌اند. با این حال، روشن نیست که آیا این ارتباط را می‌توان به بهترین نحو با تأثیرات زندگی با این بیماری و درمان آن توضیح داد یا اینکه مکانیسم‌های بیولوژیکی مشترک و اساسی دارد، برای مثال، تأثیر سطوح ناپایدار قند خون بر رشد مغز نوجوانان، ممکن است دخیل باشد.

برای کمک به پاسخ به این سوال، گروهی از محققان به داده‌های بیش از ۴۵۰۰ کودک مبتلا به دیابت نوع یک در ثبت ملی در جمهوری چک و تحقیقات دی‌ان‌ای در مقیاس بزرگ اروپایی روی آوردند.

محققان از داده‌های ثبت ملی، دریافتند کودکان مبتلا به دیابت نوع یک، در مقایسه با کودکان بدون این بیماری، بیش از ۲ برابر بیشتر در معرض ابتلا به اختلال خلقی بودند و بیش از ۵۰ درصد بیشتر احتمال داشت که به اختلال اضطراب مبتلا شوند. آنان همچنین بیش از چهار برابر بیشتر در معرض ابتلا به سندرم‌های رفتاری ازجمله اختلالات خوردن و خوابیدن بودند.

برعکس، کودکان مبتلا به دیابت نوع یک در معرض خطر بسیار کمتری، حدود نیمی از این خطر در مقایسه با همسالان خود، برای ابتلا به اختلالات روان‌پریشی مانند اسکیزوفرنی بودند.

یافته‌های مشاهده‌ای با نتایج ۲ پژوهش ثبت ملی دیگر در سوئد و دانمارک مطابقت دارد. ابتدا، تحقیق سوئدی، افراد مبتلا به دیابت نوع یک را قبل از ۱۸ سالگی از نظر جنسیت، سال و کشور محل تولد با افراد بدون سابقه بیماری دیابت نوع یک مطابقت داد و نشان داد پس از مطابقت برای طیفی از عوامل مخدوش‌کننده بالقوه، خطر ابتلا به اختلالات خلقی، اضطراب، خوردن و مصرف مواد افزایش یافته است.

دوم، تحقیق دانمارکی کودکانی را که قبل از ۱۸ سالگی مبتلا به دیابت نوع یک تشخیص داده شده بودند با همتایان بدون سابقه دیابت نوع یک در جنسیت و تاریخ تولد مطابقت و نشان داد که خطر ابتلا به اختلالات خلقی، اضطراب و خوردن در پسران و دختران افزایش یافته است.

محققان اظهار کردند: نتایج به احتمال زیاد برای کشورهای دیگر نیز کاربرد خواهد داشت.

«اضطراب دیابت» و افزایش خطر مشکلات سلامت روان

این گروه از یک روش آماری به‌نام تصادفی‌سازی مندلی برای بررسی پیوندهای علّی بین دیابت نوع یک و  اختلالات روان‌پزشکی مختلف استفاده کردند، اما شواهد کمی در حمایت از مکانیسم بیولوژیکی اساسی یافتند.

توماش فورمانک، دانشجوی دکتری دانشگاه کمبریج انگلستان و مؤسسه ملی سلامت روان، کلکانی، جمهوری چک گفت: اگر چه ما متوجه افزایش نگران‌کننده‌ خطر مشکلات سلامت روان در میان افراد مبتلا به دیابت نوع یک شدیم، تحقیق ما و یافته‌های دیگران قبل از آن، نشان می‌دهد که بعید است این شرایط، نتیجه مکانیسم‌های بیولوژیکی رایج باشد. این امر بر اهمیت پیشگیری و توجه مداوم به نیازهای بهداشت روانی کودکان و جوانان مبتلا به دیابت نوع یک تأکید می‌کند.

محققان می‌گویند؛ مشکلات سلامت روان در سنین بالاتر ممکن است نتیجه این باشد که کودکان مبتلا به دیابت نوع یک مجبور به ایجاد تغییرات قابل توجهی در زندگی خود با تمرکز مداوم بر کنترل میزان مصرف غذا و نیاز به بررسی سطوح قند خون و تزریق انسولین می‌شوند. این امر  اغلب باعث می‌شود که کودکان احساس طرد شدن از رویدادهای اجتماعی و رفتار متمایز از سوی همسالان، معلمان و حتی اعضای خانواده کنند.

با این حال، ارتباط بیولوژیکی بین دیابت نوع یک در دوران کودکی و اختلالات روان‌پزشکی نیز ممکن است. مغز در دوران کودکی و نوجوانی دستخوش تغییرات پویایی می‌شود که برای رشد سالم به تحویل مداوم گلوکز نیاز دارد. دیابت نوع یک با شروع دوران کودکی از لحاظ طولی با تغییرات مداوم در حجم منطقه‌ای و  حجم کلی مغز و  شناخت مرتبط است و تا حدودی با رخدادهای هیپوگلیسمی و هیپرگلیسمی توضیح داده می‌شود. با توجه به اینکه بیشتر اختلالات روان‌پزشکی در اواخر نوجوانی به اوج خود می‌رسند، کنترل ناپایدار قند خون در طول دوره حیاتی رشد عصبی می‌تواند منجر به پیامدهای گسترده‌ای بر خطر روان‌پزشکی شود.

دکتر بنجامین پری از دپارتمان روانپزشکی دانشگاه کمبریج ابراز کرد ما می‌دانیم که افراد مبتلا به دیابت نوع یک می‌توانند «اضطراب دیابت» را تجربه کنند. این شرایط می‌تواند شامل استیصال شدید نسبت به قند خون و احساس انزوا باشد و می‌تواند منجر به فرسودگی روانی، ناامیدی و احساس عدم کنترل شود، پس جای تعجب نیست که آنان در معرض خطر وخامت مشکلات سلامت روانی قرار بگیرند که تا زندگی بزرگسالی ادامه می‌یابد.

همچنین پروفسور پیتر جونز، از دپارتمان روان‌پزشکی دانشگاه کمبریج، افزود یافته‌های ما بر نیاز فوری به حمایت از کودکان مبتلا به دیابت نوع یک، توجه به علائم مشکلات روانی و ارائه کمک به‌موقع و متخصص تاکید می‌کند. ممکن است بتوان به‌زودی به این کودکان کمک کرد، قبل از اینکه این مشکلات به‌طور کامل ریشه بدوانند.