آشنـایـی بـا استـرس اکسیـداتیـو

رادیکال‌های آزاد، مولکول‌های حاوی اکسیژن با تعداد نامتناهی الکترون هستند که تعداد نامناسب آنها به راحتی با مولکول‌های دیگر واکنش نشان می‌دهند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند واکنش‌های شیمیایی زنجیره ای بی‌شماری در بدن شما ایجاد کنند. واکنش آنها با مولکول‌های دیگر، اکسیداسیون نامیده می‌شود. اکسیداسیون یک فرایند طبیعی و ضروری است که در بدن شما اتفاق می‌افتد. با این حال عدم تعادل بین آنتی‌اکسیدان‌های بدن شما و رادیکال‌های آزاد، منجر به افزایش خطر تعداد زیادی از بیماری‌ها در طول زمان می‌شود از جمله: دیابت، آترواسکلروز یا سخت شدن رگ‌های خونی، شرایط التهابی، فشار خون بالا، بیماری قلبی، بیماری‌هایی مانند پارکینسون و آلزایمر، سرطان و افزایش سرعت پیری.

عوامل خطر چیست؟

همه افراد رادیکال‌های آزاد را به طور طبیعی در بدن خود از طریق فرایندهایی مانند ورزش یا التهاب تولید می‌کنند. شما همچنین ممکن است در معرض رادیکال‌های آزاد محیط قرار بگیرید. برخی از منابع محیطی عبارتند از ازن، برخی از آفت‌کش‌ها و پاک‌کننده‌ها، دود سیگار، آلودگی هوا، رژیم غذایی با قند، چربی و الکل.

مدیریت و جلوگیری از استرس اکسیداتیو

اجتناب کامل از استرس اکسیداتیو و رادیکال‌های آزاد غیر ممکن است. با این حال برای به حداقل رساندن اثرات مخرب استرس اکسیداتیو می‌توانید گامهایی بردارید. اصلی‌ترین گام این است که سطح آنتی اکسیدان‌های بدن را افزایش دهید و با این کار به کاهش رادیکال‌های آزاد بدن کمک کنید. یکی از روش‌های پیشگیری از استرس اکسیداتیو این است که مطمئن شوید به قدر کافی از طریق رژیم غذایی به بدن شما، آنتی‌اکسیدان می‌رسد. مصرف ۵ وعده از میوه‌ها و سبزیجات در طول روز نیز بهترین گام برای رساندن آنتی‌اکسیدان‌ها به بدن است.

نمونه‌هایی از این میوه‌ها و سبزیجات از این قرارند: انواع توت‌ها، گیلاس، میوه‌های خانواده مرکبات، کلم بروکلی، سبزیجات تیره رنگ، هویج، گوجه فرنگی‌ها، زیتون، ویتامین سی، زردچوبه، چای سبز، ملاتونین، پیاز، سیر، دارچین، ماهی و آجیل.

سایر شیوه‌های سالم زندگی نیز می‌تواند منجر به کاهش استرس اکسیداتیو شود:

 تمرینات ورزشی منظم داشته باشید.این کار سطح آنتی‌اکسیدان‌های بدن را بالا برده و آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد. ورزش منظم با طول عمر طولانی‌تر، خنثی سازی اثرات پیری و کاهش خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های مزمن دیگر همراه است.

 سیگار نکشید و از قرار‌گیری در معرض دود دست دوم اجتناب کنید.

 از قرار گیری در معرض مواد شیمیایی و آفت کش‌ها اجتناب کنید و احتیاط به خرج دهید.

 برای کاهش اثرات مخرب اشعه ماوراء بنفش، کرم‌های ضد آفتاب را فراموش نکنید.

 خوب بخوابید. خواب کافی برای حفظ تعادل در تمام سیستم‌های بدن شما ضروری است؛ از عملکرد مغز گرفته تا تولید هورمون، تعادل آنتی‌اکسیدان و رادیکال‌های آزاد.